Saglikli Bir Kopegin Fiziksel Yapisi

Vucut Isısı 38-39 C'
Solunum 10-40 / dakika
Nabız
60-160 / dakika Yetişkin
200-220 / dakika Yavru
Diş Sayısı 42 (Yetişkin)
İlk Sut Dişi Cıkışı 4-5 haftalık
Diş Değişim Yaşı
Aylık (Diş değişim yaşı ırklara gore değişim gosterebilir. Ortalama 4 aylıkken başlayan değişim 6 aylık olduklarında tamamlanır.)
Kızgınlık Suresi 6 ayda bir 21 gun
Ergenlik Yaşı 7 - 12 AY
Gebe Kalma Donemi Kızgınlığın 9-13 gunleri arası
Uygun Ciftleşme Yaşı 18 Aylık
Gebelik Suresi Ortalama 60 Gun
Doğumdaki Yavru Sayısı 1 - 14
Gozler Parlak ve canlı, Conjuktivalar beyaz pembe renkte
Ağız ve Dil Pembe renkte
Burun Nemli
Kalori İhtiyacı
Kucuk Irk (2 KG- 10 KG) ----200 kcal - 750 kcal / gunluk
Orta boy Irk (11 KG - 25 KG)--800 kcal - 1500 kcal /gunluk
Buyuk Irk (26 KG - 40 KG)--1600 kcal - 2100 kcal/gunluk
Tuy Değiştirme Senede 2 kez


Yavru Asilama Onerileri

"YAVRU KOPEKLER İCİN TEDAVİSİ ZOR VEYA COĞU ZAMAN OLUMCUL OLABİLEN HASTALIKLARLA SAVAŞMAK İCİN İZLENECEK EN EMİN YOL DOĞRU ZAMANDA DOĞRU AŞILAMA YAPILMASIDIR.”

Yavru kopeklerin aşılanması onların sağlıklı ve mutlu bir delikanlılık donemi gecirmesinde onemli adımlardan biridir. Aşılamada kim, ne, neden, nerede ve nasıl sorularına cevap vermek karmaşıktır ve yavrudan yavruya değişebilir. Yavru kopeğiniz icin hangi aşıların uygun olduğunu belirlemek icin mutlaka bir veteriner hekime danışmalı ve o şekilde bir program uygulanmalıdır.

Aşıları daha iyi anlamak icin, onun yaşamının ilk birkac haftasında hastalıktan nasıl korunduğunu anlamak onemlidir.

Anne Tarafından Korunma (Maternal Antikorlar)
Yeni doğan kopek yavrusu, doğal olarak hastalıklara karşı bağışık değildir. Ancak anne kanında plasenta yoluyla elde ettikleri bazı antikorlar tarafından koruma sağlanır.

Bağışıklığın bir sonraki seviyeye taşınması, ilk sutten elde edilen antikorlar sayesinde olmaktadır. Bu doğum sırasında uretilen ve 36-48 saat suresince devam eden suttur. Bu antikor acısından zengin sute kolostrum adı verilir. Yavru sonrasında bu antikorları anne sutu yoluyla almaya devam etmez. Antikorları anne sutu ile sadece iki gun kadar alabilir. Anneden kan veya kolostrum yoluyla alınan tum antikorlara maternal antikorlar adı verilmektedir.

Belirtmek gerekir ki bir kopek yavrusu, annesinin yalnızca maruz kaldığı veya yakın zamanda aşılandığı hastalıklara karşı uretilen antikorları alabilir.

Ornek olarak, bir anne parvoviruse karşı herhangi bir antikor uretemeyeceği icin yavruya da kolostrum veya kan yoluyla gecirmesi mumkun olmaz. Yani yavru kopek annesini dahi parvpvirus enfeksiyonuna karşı duyarlı olacaktır.

Duyarlılık Penceresi
Yavruda etkili bir bağışıklık (koruma) sisteminin oluştuğu yaş, onun annesinden aldığı antikorun miktarı ile doğru orantılıdır. Yavrunun kanında mevcut olan yuksek duzeyde maternal antikorlar, aşının etkinliğini engeller. Yavrudaki maternal atikorların duzeyleri yeterli seviyeye duştuğunde bağışıklığı sağlamak icin ticari aşıların yardımına başvurulacaktır. Anneden gelen antikorlar yenidoğanın kanında genellikle birkac hafta suresince dolaşmaktadır. Maternal antikorların birkac gunden birkac haftaya değişen bir sure icersinde cok duşuk duzeyde bağışıklık sağladıkları fakat aşılara yuksek duzeyde calışması icin izin verdikleri bir periyod vardır. Bu periyoda duyarlılık penceresi denilmektedir.aşı olsa dahi bu donemde bir kopek yada kedi yavrusunun hasta olmayacağını soyleyemeyiz.

Yavru Kopeklerin Aşılama Zamanı
Duyarlılık penceresinin uzunluğu ve zamanlaması bir batımda doğan yavrular arasında dahi bireysel farklılıklar gostermektedir. Farklı yavrulardan alınan capraz kesitlerle yapılan bir calışma aşıya karşı geliştirilen cevabın ve bağışıklık gelişiminin geniş bir periyodu kapsadığını gostermiştir.

Yavruların %25’i 6 haftalık yaşta bağışıklık kazanabilmiştir. 9 haftalık yaşta ise yavruların %40’ı aşılamaya karşı cevap vermiştir. Aşının sağladığı bağışıklığın oranı 16 haftalık yaşta %60’a 19 haftalık yaşta ise %95’e ulaşır. Hemen hemen tum araştırmacılar, yavru kedi ve kopeklerin en azından uclu karma aşılar ile aşılanmasını ve bir yaşından itibaren de tekrarlanması gerektiği konusunda hemfikirlerdir. Yavru kopekler icin hangi aşıların ne sıklıkla yapılması gerektiği veteriner hekimlerin uzmanlık konusuna girmektedir. Drs. Foster ve Smith karma aşının başlangıcta 6 haftalık yaşta yapılmasını ve yavru 16 haftalık yaşa gelene kadar her uc haftada bir kez tekrarlanmasını tercih etmekte ve bu program uygulandığında kopeklerin geniş bir aralıkta korunacağına inanmaktadırlar. Uygulanan bu protokol ile cevap vermeyen bazı kopeklerin aşılanacağına ve koruma gelişen yani cevap alınan kopeklerinde yeniden aşılanmış olacağı duşunuluyor.

Aşılama Dozu
kucuk ırk kopek yavrularının buyuk ırklara mensup yavrulardan duşuk dozda aşı alması gerekliliği doğru değildir. Yaş, vucut ağırlığı, ırk ve cinsiyeti ne olursa olsun butun yavrulara aynı aşı dozu verilir. Aşılar genellikle 1 mililitre(cc) dozlarında uygulanmaktadır. Bu konuda sadece uretici firmaların tavsiyelerini uygulamak yeterlidir. Onerilenden daha az miktarda aşı uygulanması buyuk olasılıkla yetersiz bağışıklığa neden olur.”

Fakat her yavruya bireysel test yapmadan yavrunun bağışıklık sisteminin en iyi cevabı ne zaman vereceğini bilmek mumkun değildir.aynı zamanda duyarlılık penceresi nedeniyle bir enfeksiyon karşısında aşılanmasına (parvo vb.) karşın bazı yavrular hastalanır.

Kaliteli aşılar ve agresif bir aşılama protokolu kullanılarak, mumkun olduğunca kucuk bir duyarlılık penceresi yaratabiliriz. Yukarıda bahsi gecen aşı protokolu her yavru kopek icin doğru değildir. Bazı yuksek riskli yavrulara daha yoğun ve agresif bir aşı programı uygulamasını gerektirebilir. Bu nedenle en iyisi bir veteriner hekimin yavru kopek veya erişkin bir kopek icin belirleyeceği bireysel duruma uygun aşılama programıdır.

Yavru kopeklerin aşılanması gerekli hastalıklar
AVMA Biyolojik ve Terapotik Ajanlar Konseyi’nin kedi ve kopeklere uygulanacak aşılar uzerine ilişkin raporunda, kopekler icin mutlaka uygulanması gerekli anı aşıların distemper, canine adonavirus-2 (hepatitis ve solunum yolu hastalığı), canine parvovirus-2 ve kuduz olduğu belirtilmiştir. Ana aşıların dışındaki noncore aşılar ise leptospirosis, coronavirus, canine parainfluenza ve bordetella bronchiseptica (aynı zamanda kennel cough’ın nedeni) ve Lyme hastalığının nedeni Borrelia burgdorferi’yi kapsar.

Zamanında Koruma
Aiılar uygulandıktan hemen sonra bağışıklığı hemen teşvik etmemektedir. Bir aşı uygulandıktan sonra antijenlerin tanıması, cevap oluşması ve bağışıklık sistemi tarafından tanınması gerekmektedir. Coğu yavruda hastalığa karşı koruma, aşı uygulandıktan sonraki 5 gune kadar oluşmaz. Bir aşının tam koruma sağlaması genellikle 14 gun kadar surmektedir. Bazı durumlarda koruma elde etmek icin iki veya daha fazla aşının birkac hafta rayla verilmesi gerekebilir. Genel olarak modifiye canlı aşıların intrasanal yolla uygulanması hızlı bir koruma sağlar.

Bazı Aşılı Hayvanların Hastalığa Yakalanması
Kelimenin tam anlamıyla ABD’de bugun yuzlerce belki binlerce kopek ve kedinin hala hastalıklara karşı aşılandıktan sonra yeniden hastalandıkları bir gercektir. Bu aşı ile ilgili problemden ziyade, aşıya karşı oluşturulan bağışıklık yanıtının yetersizliği ile ilgilidir. Buna karşı oluşan duruma aşı yetmezliği denir. Parvovirus bu noktada ciddi bir durumdur. Ne yazık ki bazı durumlardan oturu aşı, yavruyu hastalıktan korumak icin bağışıklı sistemini yeterince uyaramaz. Bu materyal antikorların engeli nedeniyle oluşabileceği gibi, aşı nedeniyle kopeğin kendi bağışıklık sistemi ya da genetik faktorler nedeniyle olabilir. Fakat materyal antikorların engeli yavrularda acık ara ile en yaygın neden olarak kabul edilmektedir.


Alintidir.
__________________