Afyonkarahisar ilinin bulunduğu toprakları ilkin Hitit İmparatorluğu'nun sınırları icinde goruyoruz. Sonra Frig ve Lidya'lılara gecen bolge, M.O.6. Yuzyılda tum Anadolu ile birlikte Pers egemenliğine geciyor. Buyuk İskender ile Makedonya İmparatorluğuna katılan topraklar, onun olumunden sonra parcalanıyor. İskender'in generalleri Anadolu'ya paylaşmak icin savaşa girişiyorlar.
Bundan sonra Afyonkarahisar topraklarında Selevkos ve Bergama Krallığı hukum surmekte. Roma İmparatoru I.Kanstantin zamanında, yore Roma'ya bağlanıp halkı Hıristiyanlaştırılmaya calışılıyor. Roma'nın ikiye ayrılmasından sonraki donemde bolgeyi Bizans'ın egemenliğinde buluyoruz. M.S. 5. Yuzyılda Bizans İmparatoru Zenon, Afyonkarahisar yoresinde, Sasani'lerle savaşa tutuşuyor. 7. Yuzyılda Muslumanlığın birleştirdiği Arapların gozu Bizans'ın başkenti İstanbul'da. Bizans başkenti almak icin yola cıkan Araplar, 739 yılında Afyonkarahisar kapılarına kadar geliyorlar. İslam inanışına gore; Battal Gazi, Bizans'la yapılan bu savaşlar sırasında şehit duşmuştur.
1071 zaferinden sonra Anadolu Turklere acılmış, Kutalmış oğlu Suleyman Şah emrindeki Turkler, tum Batı Anadolu'yla birlikte Afyonkarahisar yoresini de fethetmişlerdir. Bizansı korumak ve kutsal toprakları geri almak isteyen Batı devletlerinin orduları, I. Haclı seferiyle kısa bir sure yeniden Turklere katılması Selcuklu Sultanı Alaaddin Keykubat donemine rastlar. Keykubat, Afyonkarahisar'a ayrı bir değer vermiş, kenti onarttırıp, kalesini yeniden duzenletmiştir.
13. yuzyılın sonlarına doğru Afyonkarahisar, Turk beylikleri arasında guclu bir durumda bulunan Germiyanoğulları'nın buyruğuna girmiştir. Yıldırım Beyazıt'ın 1390 yılında Osmanlı topraklarına kattığı Afyonkarahisar, O'nun 1402'de Timur'a yenilmesinden sonra yeniden Germiyanoğullarına verildi. Osmanlıların kısa surede kendilerini toparlayıp, guclenmeleri Germiyanoğulları'nın barışcıl yollar aramasına neden oldu. Devrim Sultan, Osmanlı sarayına gelin verildi. Germiyanoğlu 2. Yakup'un olumunden sonra da, bu beyliğin tum topraklarıyla birlikte Afyonkarahisar da Osmanlılara katıldı. O yıllarda adı Karahisar-ı Sahip olan Afyonkarahisar ve yoresi, İmparatorluğun 14 sancağından biri durumuna girdi. Anadolu beylerbeyliğine bağlı olan sancağın merkezi Kutahya idi. Tanzimattan sonra Hudavendigar Valiliği kurulunca beş sancakla birlikte Afyonkarahisar'da bu merkeze bağlandı. 1971'edeğin Bursa'ya bağlı mutasarrıflık olan Afyonkarahisar, bu tarihte, bağımsız mutasarrıflığa donuşturuldu.
XVII. yuzyılda Celali isyanları, 1833 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa istilasıyla kara gunler yaşayan Afyonkarahisar, en karanlık gunleri 1921'deki I. Dunya Savaşı sonuyla, Kurtuluş Savaşı sonu arasında yaşadı. I. Dunya Savaşı sonrasında butun Batı Anadolu kentleri gibi Afyonkarahisar da Yunanistan tarafından istila edildi. 28 Mart 1921'de kente giren Yunan birlikleri bilinemeyen bir nedenle 10 gun sonra cıkıp gittiler. 13 Temmuz 1921'de yeniden girdikleri kentte 1 yıl 1 ay 25 gun kaldılar. Afyonkarahisar, Buyuk taarruzun ikinci gunu 27 Agustos 1922'de duşman işgalinden kurtuldu. İşgal sırasında harabeye cevrilen kent, bozguna uğramış duşman ordular tarafından iyice yakılıp, yıkıldı. Buyuk Taarruzun en buyuk savaşları Afyonkarahisar ve Kutahya illerinin sınırlarında yapılmıştır. Mustafa Kemal'in yonettiği, Kocatepe Savaşı olarak bilinen ve Turk ordularına zaferi mujdeleyen, unlu savaş da Afyonkarahisar ili sınırları icinde gercekleştirildi. Turklerin 1. ordusuyla 2. ordusu arasında sıkıştırılan duşman birlikleri burada yok edildiler. Bu nedenle Afyonkarahisar, Kurtuluş Savaşımızın simgesi olmuş kentlerimizden biridir.
Kaynak : Afyonkarahisar Adalet Bakanlığı.
__________________