MADEN JEOLOJİSİ BİLİMİNİN TANIMI

Uygulamalı jeolojinin en onemli kollarından biri olan ekonomik jeoloji yerkuresini teşkil eden ve ekonomik olarak yararlanılabilen doğal maddelerin bilinmesini ve bulunmasını amac edinmiştir.
Yerkuresini oluşturan mineral toplulukları, komur, petrol ve hatta su gibi doğal gereclerden ekonomik olarak yararlanılabilenlere “Maden” adı verilir.
Maden jeolojisi, komur jeolojisi, petrol jeolojisi ve su jeolojisi (hidrojeoloji) ekonomik jeolojinin dallarını teşkil eder. Buradan da anlaşılacağı gibi Maden Jeolojisi deyimi sadece ekonomik değere sahip mineral topluluklarını inceleyen bilim dalı olarak kullanılmaktadır.
Metal elde edilen mineral toplulukları Metalik Maden Jeolojisi’nin, diğerleri metalik olmayan maden jeolojisinin veya daha cok kullanılan deyimiyle Endustriyel Hammaddeler Jeolojisi ‘nin kapsamına girer. Bu kitapta metalik maden jeolojisi ve endustriyel hammaddeler jeolojisi bir arada ele alınacaktır.
TARİHCE
İnsanlar odun, kemik, deniz hayvanlarının kabuğu gibi gereclerden sonra taş devrinde sileks, obsidiyen ve kil gibi anorgonik maddelerden de yararlanmayı oğrenmişler, bu maksatla kuyular, galeriler acmışlardır. Daha sonra doğadaki olayları gozleyerek nabit metallerin ve bazı minerallerin eriyebildiklerini oğrenmişler ve buna paralel olarak alivyonlardan itibaren bazı nabit metalleri elde etmeye başlamışlardır.
İlk kullanılan metal M.O. 1200 yıllarında altın olmuştur. İnsanlar aynı devirlerde bakır ve kalay unsurlu mineralleri eriterek, bronz yapmaya başlamışlardır. Bakır ve demir 'in elde edilmesi daha gec olmuştur. Demir’in ilk defa M.O. 1500 yılarında Anadolu‘da Hitit’ler tarafından kullanılmış olduğu ileri surulmuştur. Daha sonrada Anadolu ’da eski Yunanlılar, Romalılar, Ermeniler, Cenevizliler, Ruslar ve İngilizler altın, gumuş, demir, bakır, kurşun ve civa gibi unsurları işletmişlerdir. 19. asrın sonları ile 20. Asrın başları Anadolu’da yeni yatakları bulunup işletile bilmesi bakımından buyuk onem taşır. Zonguldak komur yatakları, Dursunbey krom yatakları, İzmir dolaylarındaki civa, antimuan vezımpara taşı yatakları bu domemde bulunmuştur.
Cumhuriyet doneminde madencilikte uğraşan Sumerbank, MTA, Etibank; TPAO ve TKİ kurumları kurulmuştur. Maden arama işlemleri bilhassa MTA (1935) tarafından yurutulmektedir.
__________________