DİYABET EĞİTİMİ
Diyabet 20. yy.da hızla gelişim gosteren bir hastalık. Her gecen gun diyabetli hasta sayısı artmaktadır.Dunya genelinde 4. olum nedenidir. Her yıl diyabete bağlı olarak 3 milyon kişi olmektedir. Diyabete bağlı olum nedenlerinin %50 si KVS hastalıklarıdır.
Diyabetik hastalar hastalığın gelişimi sırasında bircok klinik evrelerden gecerler. Başlangıcta kan glukozu değerleri normaldir.
Oral glukoz tolerans testi yapılsa da normal cıkar.
Bunu oral glukoz tolerans testinin bozulduğu veya aclık kan glukozu değerlerinin yukseldiği donem izler.
Sonra diyabet gelişir.
Birinci Donem: Reaktif Hipoglisemi
o Hızlı yemek yeme
o Acıktığı zaman fenalık hissi, başağrısı, sinirlilik
o Zaman zaman aşırı tatlı isteği
o Cabuk acıkma
İkinci Donem: Glukoz İntoleransı
o Aclığa tahammulsuzluk
o Yemek sonrası hemen aclık hissi
o Gece uykudan uyanıp yemek yeme isteği
o Yemek sonrası yorgunluk, uyku hissi ve halsizlik
o Hızlı kilo alma
Ucuncu Donem: Preklinik Diabetes Mellitus
o Tronkuler obezite
o Zaman zaman ağız kuruluğu ve cok su icme
o Kan yağlarında yukselme
o Calışma performansının azalması, cabuk yorulma ve halsizlik
o Hipertansiyon ( % 40 )
DORDUNCU DONEM:KLİNİK DİABETES MELLİTUS
o Kilo kaybı
o Ağız kuruluğu,susama hissi, cok su icme
o Sık idrara cıkma, nokturi
o Yorgunluk, halsizlik Obezite-diyabet ilişkisi
Fazla kilolu bireylerde; Diyabet gelişme riski, sağlıklı kilodaki bireylere gore,7 kat fazladır.
Obez bireylerde; Diyabet gelişme riski, sağlıklı kilodaki bireylere gore 40 kat fazladır.
ŞEKERİMİZİ KONTROL ALTINA ALMAK İCİN NE YAPALIM?
KUCUK ADIMLAR BUYUK İLERLEMELERE YOL ACAR HAYDİ! İLK ADIMINI BUGUN AT.

ADIM 1: DAHA FAZLA HAREKET

o Hareketli egzersiz 1haftada, DM riskini 25% azaltıyor
o Gunde yarım saat canlı yuruyuşun, tip 2 Diyabet gelişme riskini %30 azalttığını gostermiştir.
o Aktif gecirilen 2 saat yerine, TV başında hareketsiz gecirilen her 2 saat Diyabet gelişme riskini %14 arttırıyor.
o Markete gittiğin zaman arabayı uzağa park et.
o Yolculuklarda, bir onceki ve bir sonraki otobus durağını kullan.
o Tv izlerken reklam aralarında oda icerisinde gezin veya egzersiz yap.
o Arkadaşlarınla veya aile uyeleriyle beraber yurume gunleri belirle.
o Oğle aralarında iş yeri /okul cevresini dolaş.

ADIM 2: SAĞLIKLI BESLEN

o Kırmızı et yerine, tavuk, balık, hindi eti tercih edilmeli
o Şeker ve şekerli yiyeceklerden uzak durun
o Posalı yiyecekleri tercih edin
o Haftada 1-2 porsiyon balık tuketilmeli,
o Etli yemeklere ayrıca yağ eklenmemeli,
o Yemeklerde katı yağ yerine sıvı yağ ( zeytinyağı/fındık yağı ve aycicek/ mısırozu/soya yağı) kullanılmalı ve mumkun olduğunca yağ miktarı azaltılmalı
o Sakatatlar( karaciğer, beyin, bobrek vb.), doymuş yağ ve kolesterol icerikleri yuksek olduğu icin tuketilmemeli,
o Kuyruk yağı, ic yağı, tereyağ ve katı yağlar kullanılmamalı
o Yemekler pişirilirken kızartma ve kavurma yerine ızgara, haşlama veya fırında pişirme yontemleri tercih edilmelidir.
UNUTMA!! AZ AZ SIK SIK YENMELİ!

ADIM 3: KİLO VER DAHA AZ YİYEREK, HAREKETİNİ ARTTIRARAK %5- 10 KİLO KAYBI, DİYABETİ ONLEMEKTEDİR.

Obezite ile savaşın diyabeti onleyin!

ADIM 4: YAPABİLECEĞİN HEDEFLER BELİRLE

o İlk Hafta, Gunde 15 Dakika Yuruyuşe Başla.
o Her Hafta Yuruyuşunu 5 Dakika Arttır.
o Haftalık Olarak Gunde 30 Dakika Yuruyuşe Ulaş.
o Her Gun Diyetinden 100 Kalori Kes.

SU İCSEM YARIYOR YAPILAN UYGULAMALARIN SUREKLİLİĞİNİ SAĞLA!!!

Soru 1: Hipoglisemi nedir?
DUŞUK KAN ŞEKERİ (Hipoglisemi)
Kan şekerinin ani olarak 50 mg/dl nin altına duşmesidir. Diyabetin ani gelişen bir komplikasyonudur.

Soru2 : Kan şekerimiz neden duşer?
o İnsulinlerin veya şeker ilaclarının fazla dozda alınması
o Cok az yiyecek alınması
o Aşırı egzersiz yapılması
o İnsulin enjekte edilen bolge
o Alkol kullanılması
o Kadınların adet doneminde olması
o Sindirim problemleri(kusma ve hazımsızlık)

Soru3 : Kan şekerimiz duştuğunu hangi belirtiler ile anlarız?
o Titreme
o Terleme
o Carpıntı
o Aclık hissi
o Baş ağrısı
o Sinirlilik
o Solgun cilt
o Sersemlik
o Yurume gucluğu
o Konuşma bozukluğu
o Bulanık gorme
o Karın ağrısı
o Uyuşukluk
o Bilinc kaybı
o Koma

Soru 4: Kan şekerimiz duştuğunde ne yapmalıyız?
o Kan şekeri olcumu
o 3-4 Adet kesme şeker
o 1 Su bardağı meyve suyu
o Şuur kapalıysa glukagon enjekte edilmelidir.

Soru 5: Kan şekerinin duşmesi nasıl onlenir?
o Gerektiği kadar insulin ve şeker ilacı alınmalı
o Uygun aralıklarla kan şekeri olculmeli
o Uygun zamanda yemek yenmeli
o Doğru yere enjeksiyon yapılmalı
o Hasta mutlaka yanında şeker taşımalı
o Hasta baygınsa ağızdan hicbir şey verilmemeli ve hemen bir sağlık kurumuna başvurulmalı.
Diyabetli birey her zaman yanında bir tanıtım kartı taşımalıdır.

Soru 6: Hiperglisemi nedir?
Yuksek kan şekeri

Soru 7: Hiperglisemi belirtileri nelerdir?
o Cok susama
o Ağızda kuruluk
o Sık idrara cıkma
o Cok su icme
o Bulanık gorme
o Bulantı
o Kusma
o Karın ağrısı

Soru 8 : İnsulinlerimizi nerede saklayacağız?
o Dondurulmamalı !!! 25 C uzerinde bekletilmemeli
o İnsulin kalemleri oda ısısında (22-24 C) 28 gun -1 ay bozulmadan kalabilir. (kullanılmakta olan)
o İnsulin icinde kucuk beyaz partikuller varsa kullanılmamalıdır.

Ağrılı Enjeksiyonu Onleme:
o İnsulin soğuk enjekte edilmemeli, oda ısısında bekletilmeli
o Enjeksiyon sırasında hava verilmemeli
o Alkol kullanıldığında, kuruması beklenmeli
o Enjeksiyon bolgesindeki kaslar gerilmemeli İğne cilde cabuk gecirilmeli
o Ciltaltı dokuya geciş sırasında iğnenin yonu değiştirilmemeli
Emilim
Karın – En hızlı Kollar – Orta derece Bacaklar – En yavaş Kalca –

NASIL KORUNMALI?

o Ayaklar her gun kesik, sıyrık, kızarıklık, mantar ve nasır acısından kontrol edilmelidir. Gerekirse ayak tabanını gormek icin ayna kullanılmalıdır. Ayaklar her gun ılık ve sabunlu suyla yıkanmalı, ozellikle parmak araları iyice kurutulmalıdır.
o Aşırı sıcaktan kacınılmalıdır. Banyo suyunun sıcaklığı el, dirsek yada termometre ile kontrol edilmelidir. Ayaklar uşuduğu takdirde mutlaka corap giyilmelidir, tuğla, sıcak şişe, elektrikli ısıtıcı, soba bu amacla kullanılmamalıdır. Cıplak ayakla kesinlikle yurunmemelidir.
o Ayaklardaki nasırlar icin hicbir zaman kimyasal maddeler, yakılar, nasır ilacları, flasterler kullanılmamalıdır. Nasırlar kesilmemeli, bu konuda doktora danışılmalıdır.
o Ayakkabıların ici giymeden once yabancı cisim acısından her defasında kontrol edilmelidir. Ayaklar uzun sureli olarak ıslak kalmamalıdır. Kuru ve catlamış ayaklar icin krem veya vazelin kullanılmalı, ancak parmak aralarına asla uygulanmamalıdır.
o Ayaklara uygun pamuklu veya yun corap giyilmeli, asla naylon, lastikleri sıkı ve yırtık corap giyilmemelidir. Coraplar her gun değiştirilmeli ve corapsız ayakkabı giyilmemelidir.
o Parmak arası terlik giyilmemelidir. Ayakkabılar ayağa uygun ve rahat olmalıdır. Sivri burunlu, onu acık ve yuksek topuklu ayakkabılar tercih edilmemeli, tabanı geniş ve kalın ayakkabılar tercih edilmelidir. Dar ayakkabılar kesinlikle kullanılmamalıdır.
o Ayakkabı alımı icin oğleden sonraki vakit tercih edilmeli.
o Ayakkabılar sık sık boyanmalıdır.
o Ayak tırnakları duz kesilmeli ya da torpulenmelidir.
o Tırnaklar kesilirken derinin kesilmemesine ozen gosterilmelidir.
o En az yılda bir kez ayak muayenesi yaptırılmalıdır.
o Ayaklarda bir kabarcık veya anormal bir şey gorulduğunde mutlaka doktora haber verilmelidir.
__________________