Askeri Ceza Kanunu
← Kanunlar Kanun Numarası: 1632 →
Kabul Tarihi: 22/05/1930
Resmî Gazete Tarihi ve No: 15/06/1930 - 1520
Tertip: Cilt: Sayfa:
BİRİNCİ KISIM: ASKERİ SUCLAR VE KABAHATLER VE CEZALAR
BİRİNCİ BAP: ESASLAR
ASKERİ CURUM VE KABAHAT :
Madde 1 - Turk Ceza Kanununa gore curumler ve cezalar hakkında umumi suretle cari olan esaslar bu kanunda hilafı yazılı olmadıkca askeri curumler ve cezalar hakkında da tatbik olunur.
1 - Bu kanunun olum, ağır hapis ve hapis cezalariyle cezalandırdığı suclar askeri curumlerdir.
2 - Bu kanunun kısa hapis cezasiyle cezalandırdığı suclar askeri kabahatlerdir.
ASKERLERİN ASKERİ OLMAYAN SUCLARI :
Madde 2 - Askeri şahısların askeri olmayan sucları icin Turk Ceza Kanunu hukumleri tatbik olunur.
ASKERİ ŞAHISLAR :
Madde 3 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./1 md.)
Askeri şahıslar; Mareşalden asteğmene kadar subaylar, astsubaylar, Milli Savunma Bakanlığı ile Turk Silahlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşunda calışan sivil personel, uzman jandarma ve uzman erbaşlar, erbaş ve erler ile askeri oğrencilerdir.
Milli Savunma Bakanlığı ile Turk Silahlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşunda calışan Devlet memurlarının asker kişi sıfatları, 04/01/1961 tarihli ve 211 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri İc Hizmet Kanununun 115 inci maddesinde belirtilen yukumlulukleri ile sınırlıdır.
İHTİYAT ASKERİ ŞAHISLAR :
Madde 4 - İhtiyat askeri şahıslar askeri hizmetlerde bulundukları muddetce bu kanun hukumlerine tabidirler.
ASKER KİŞİLERİN YABANCI ULKELERDE İŞLEDİKLERİ ASKERİ SUCLAR :
Madde 5 - (Mulga madde: 25/10/1963 - 353/259 md.; Yeniden duzenlenen madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./2 md.)
Asker kişilerin yabancı ulkelerde Turk askeri kıt'a, karargah ve kurumlarında veya diğer resmi gorevleri sırasında veya esir kamplarında işledikleri askeri suclar, Turkiye'de işlenmiş sayılır. Bunlar hakkında yabancı ulkede hukum verilmiş olsa bile, Milli Savunma Bakanının talebi uzerine Turkiye'de tekrar muhakeme olunurlar. Bu halde, yabancı ulkede verilip infaz edilen ceza, verilecek cezadan indirilir. Ceza nevileri farklı ise, mahkeme yapılacak indirmeyi tayin eder.
MUTTEFİK HUKUMETLERİN ASKERİ ŞAHISLARINA KARŞI YAPILAN SUCLAR :
Madde 6 - Muttefik hukumetlerin askeri şahısları ile muşterek vazife sırasında bu şahıslara karşı yapılan askeri suclar muttefik hukumetler ile mukabele bilmisil mukavelesi varsa Turkiye askeri şahıslarına yapılmış sayılarak ona gore cezalandırılır.
HARB HUKUMLERİ VE CARİ OLACAĞI HAL VE VAKİTLER:
Madde 7 - (Değişik madde: 15/06/1942 - 4257/1 md.)
Bu kanunda "seferberlikte" tabiriyle takyit edilen ceza hukumleri (Harb hukumleri) dir ve aşağıdaki hal ve vakitlerde caridir:
A) Umumi seferberlik muddetince askeri şahıslar hakkında;
B) Kısmi seferberlik ilan olunan mıntıkalarda bunun devamı muddetince askeri şahıslar hakkında;
C) Orfi idare ilan olunan mıntıkalarda harb hukumleri tatbik olunacağına İcra Vekilleri Heyetince karar verildiği takdirde bunun devamı muddetince mezkur mıntıkada bulunanlar hakkında;
D) Fesat ve isyan halinde veyahut silah kullanılacak askeri bir hareket yapılması halinde kumanda eden subay tarafından harb hukumleri mer'i olacağı resmen bildirilen askeri kıtalar hakkında bu hallerin devamı muddetince;
E) Bulundukları mahalde en buyuk rutbeli komutan tarafından harb hukumleri mer'i olacağı kendilerine resmen tebliğ olunan harb esirleri hakkında.
SEFERBERLİK VE TARİFİ :
Madde 8 -
1 - Sefer tabiri harb halini ihtiva eden seferberliktir.
2 - Seferberlik, ordunun veya bazı kısımlarının seferber olmasını amir olan emirde yazılı ve muayyen tarihten başlayarak ilgasını mubeyyin neşrolunan emirde yazılan tarihte biten haldir.
3 - Hazarda Turkiye Cumhuriyeti hudut ve kara suları dışında yalnız dahi seyru hareket eden her harb tayyare ve harb gemisi ussulharekelerinden birine varıncaya kadar bu kanunun tatbikatında seferber sayılır.
DUŞMAN KARŞISI:
Madde 9 - Seferberlikte duşman ile musademeyi intizaren emniyet hizmetleri tatbik ve ifa olunmağa başladığı zamandan itibaren bu musademeye memur kıta, gemi, tayyare duşman karşısında sayılır.
SİLAHLI EŞKİYA:
Madde 10 - Silahlı eşkiya duşman sayılır.
SİLAHLININ TARİFİ:
Madde 11 - Bu kanunun tatbikatında; "Silahlı" tabirinden maksat hizmetin icabı olan silahı hamili bulunmak, veya silahının başında olarak bir amirin kumandası ve nezaretiyle hizmete başlanılmış olmak halidir.
HİZMETİN TARİFİ:
Madde 12 - Bu kanunun tatbikatında (Hizmet) tabirinden maksat gerek malum ve muayyen olan ve gerek bir amir tarafından emredilen bir askeri vazifenin madun tarafından yapılması halidir.
MEMUR, AMİR VE USTUN TARİFİ :
Madde 13 - (Değişik madde: 15/06/1942 - 4257/1 md.)
1 - Bu kanunun tatbikatında "memur" tabirinden maksat 12 nci maddede yazılı hizmeti ifa ile mukellef olandır.
2 - Amir, makam ve memuriyet itibariyle emretmek salahiyetini haiz kimsedir.
3 - Ust tabiri rutbe ve kıdem buyukluğunu gosterir.
4 - Herhangi bir suretle ciheti askeriyece goz altına alınan yabancı devlet orduları mensupları arasında astlık ve ustluk munasebetleri cari değildir. Bunlar arasında astlık ve ustluk munasebetleri salahiyetli komutanlar tarafından hususi surette verilen emirle teessus edebilir.
TOPLU ERBAŞ VE ER KARŞISININ TARİFİ :
Madde 14 - Bir fiil toplu erbaş ve er karşısında yapılmış sayılarak kanunun bu kayıt ile takyit ettiği hukumlerin tatbikı icin amir veya mafevk ile failden veya şeriklerden başka askeri hizmet maksadiyle toplanmış en az yedi askeri şahsın bulunması şarttır.
NOBETCİ, KARAKOL, DEVRİYENİN TARİFİ :
Madde 15 -
1 - Bu kanunun tatbikatında nobetci hazarda ve seferde emniyet, muhafaza, disiplin, tarassut maksatlariyle silahlı olarak bir yere konulan ve muayyen bir talimatı bulunan tek veya cift askerdir.
2 - Karakol hazarda ve seferde aynı maksatlarla konulan ve bir amir emrinde bulunan silahlı bir kısım askerdir.
3 - Devriye hazarda ve seferde aynı maksatlarla muayyen bir mıntakada seyyar olarak vazife yapan bir veya daha ziyade silahlı askerdir.
ORDU VE KITANIN TARİFİ:
Madde 16 - Bu kanunda yazılı olan "Ordu" kelimesi kara, deniz ve hava kuvvetlerine; ve kıta kelimesi subay kumandasında bulunan her birliğe şamildir.
İSTİRDAT VE TAZMİNAT NASIL HUKMOLUNUR:
Madde 17 - Askeri mahkeme istirdat ve tazminata Turk Ceza Kanununun koyduğu kaideler mucibince hukmeder.
(Ek fıkra: 11/12/1935 - 2862/1 md.) Adli amirler disiplin cezasile birlikte değeri 25 lirayı gecmiyen şeyler icin istirdad ve tazminata da karar verebilirler.
Bu kararlar aleyhine tefhim veya tebliğden itibaren 15 gun icinde askeri mahkemede itiraz olunabilir. İtiraz uzerine duruşma yapılarak hukum verilir. İtiraz eden, muhakeme icin tayin edilen gunde mahkemede bulunmazsa itiraz hakkının duşmesine mahkemece karar verilir.
İtiraz uzerine mahkemece verilecek kararlar kat'i olup bunlar aleyhine temyize muracaat olunamaz.
ASKERİ CEZA KANUNUNDA YAZILI CEZANIN İCRASI VE DİSİPLİN CEZALARININ TATBİKİ:
Madde 18 - Bu kanunda yazılı olan bir ceza ancak bir mahkemenin karariyle infaz olunur.
Aşağıdaki hallerde disiplin cezalariyle mucazat yapılabilir.
A : 82, 96 ve 136 ncı maddelerin 1 numaralı ve 93, 116, 117 ve 150 ncimaddelerin 2 numaralı fıkralarında,
B : 68, 83, 86, 108, 130, 137 ve 145 inci maddelerde yazılı kısa hapis cezaları.
DİSİPLİN CEZALARI:
Madde 19 - Disiplin yoluyla aşağıda yazılı olan hapis cezalarından başka hurriyeti tahdit eden hic bir ceza verilemez.
Goz ve oda hapsi olarak dort hafta, (...) olarak uc hafta ceza verilebilir.
İKİNCİ BAP: CEZALAR UMUMİ HUKUMLER [değiştir]
BİRİNCİ FASIL: ASKERİ CEZALAR [değiştir]
OLUM CEZASI:
Madde 20 -
1- Olum cezası, buna mahkum olan kimsenin hayatının izale olunmasıdır. Bu ceza askeri şahıslar hakkında askeri bir curumden dolayı hukmedilmiş ise mahkumun kurşuna dizilmesi suretiyle infaz olunur.
2 - Askeri olmayan bir curumden dolayı askeri şahıslar ile askeri olmayan şahıslar hakkında askeri mahkemelerden verilen olum hukumleri Turk Ceza Kanununun 12 nci maddesi mucibince icra olunur. Bu vechile asılacak olum mahkumları cezanın infazı icin o baptaki ilam ve tasdik emri suretleriyle C. Muddeiumumiliğine verilirler.
ŞAHSİ HURRİYETİ TAHDİT EDEN CEZALAR:
Madde 21 - Bu kanuna gore şahsi hurriyeti tahdit eden cezalar ağır hapis ve hapis ve kısa hapistir.
AĞIR HAPİS VE HAPİS CEZALARININ MAHİYETİ VE NETİCELERİ:
Madde 22 - Ağır hapis ve hapis cezalarının mahiyeti ve neticeleri ve icrası Turk Ceza Kanununda yazılı olan kaidelere tabidir.
KISA HAPİS CEZALARI :
Madde 23 - (Değişik madde: 15/06/1942 - 4257/1 md.)
A) Kısa hapis cezaları uc turludur:
1 - Goz hapsi;
2 - Oda hapsi;
3 - (Mulga bent: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.).
B) (Değişik fıkra: 22/03/2000 - 4551 S.K./3 md.) Subay, astsubay, Milli Savunma Bakanlığı ve Turk Silahlı Kuvvetlerinde gorevli Devlet memurları, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında:
1. Dort haftaya kadar goz hapsi,
2. Dort haftaya kadar oda hapsi,
Cezaları verilebilir.
C) Erbaş ve er hakkında:
1 - Dort haftaya kadar oda hapsi;
2 - (Mulga bent: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
D ) (Değişik fıkra: 22/03/2000 - 4551 S.K./3 md.) Askeri oğrenciler hakkında: (Askeri orta ve lise ile eşiti okullar oğrencileri haric) dort haftaya kadar oda hapsi cezası verilebilir.
E) Kısa hapis cezalarında maaş ve tahsisat tam olarak verilir.
GOZ VE ODA HAPSİ CEZALARININ MAHİYETİ, NETİCELERİ VE YERİNE GETİRİLMESİ:
Madde 24 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./4 md.)
Subay, astsubay, Milli Savunma Bakanlığı ve Turk Silahlı Kuvvetlerinde gorevli Devlet memurları, uzman jandarma ve uzman erbaşlar;
A) Goz hapsi cezalarında;
1. Resmi daire, kışla, eğitim alanları ile sair yerlerdeki hizmetlerine devam ederler.
2. Hizmetin bitiminden sonra hicbir yere gidemezler. Kışlada veya resmi odalarda kalırlar.
3. Hizmete ilişkin olanlar dışında hicbir ziyaret kabul edemezler.
B) Oda hapsi cezalarında;
1. Mumkun olduğu takdirde cezayı tek başlarına belirli bir hapis odasında gecirirler.
2. Emir veremezler.
3. Genel hizmet yapamazlar.
Askeri oğrenciler, oda hapsi cezasını belirli hapis odalarında topluca gecirirler. Hapis odalarının kapısında bir nobetci bulundurulur.
ERBAŞ VE ER HAKKINDA ODA VE ... CEZALARININ MAHİYETİ VE İCRASI:
Madde 25 - Erbaş ve er :
1 - Oda hapsi cezasını muayyen hapis odalarında topluca gecirirler.
2 - (Mulga fıkra: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
3 - Hapis odalarının kapısında bir nobetci bulundurulur.
4 - (Mulga cumle: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.). Onbaşı ve erler ağır askeri hizmetlerde kullanılabilirler.
KATIKSIZ HAPSİN İCRASI :
Madde 26 - (Mulga madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
KATIKSIZ HAPSİN DEĞİŞTİRİLMESİ:
Madde 27 - Mahkumun sıhhati katıksız hapse musait değilse disiplin cezasının bir derece daha hafifi tatbik olunur.
KISA HAPİS CEZALARININ TATBİKI ŞARTLARI:
Madde 28 -
1 - Bu kanunda kısa hapis cezası gosterilen yerlerde failin rutbesine gore caiz olan kısa hapsin her nev'i hukmolunabilir.
2 - Bu kanunda kısa hapis cezasının nevi tasrih edilipte bu nevi cezanın failin rutbesine gore verilmesi gayricaiz olduğu takdirde failin rutbesine gore caiz olan bir derece hafifi hukmolunur.
FERİ ASKERİ CEZALAR :
Madde 29 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./5 md.)
Askeri şahıslar hakkında hukmolunacak feri askeri cezalar şunlardır:
A) Turk Silahlı Kuvvetlerinden cıkarma.
B) Rutbenin geri alınması.
C) Askeri oğrencilik hukukunu kaybettirme.
TURK SİLAHLI KUVVETLERİNDEN CIKARMA CEZASI :
Madde 30 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./6 md.)
Aşağıda yazılı hallerde subay, astsubay, uzman jandarmalar ve ozel kanunlarında bu cezanın uygulanacağı belirtilen asker kişiler hakkında, askeri mahkemeler veya adliye mahkemelerince asıl ceza ile birlikte, Turk Silahlı Kuvvetlerinden cıkarma cezası da verilir. Bu husus mahkeme hukmunde belirtilmemiş olsa dahi, Silahlı Kuvvetlerden cıkarmayı gerektirir.
A) Taksirli suclardan verilen cezalar haric olmak uzere olum, ağır hapis, bir seneden fazla hapis cezası ile hukumluluk halinde,
B) Devletin şahsiyetine karşı işlenen suclarla basit ve nitelikli zimmet, irtikap, ruşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kotuye kullanma, dolanlı iflas gibi yuz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suctan veya istimal ve istihlak kacakcılığı haric kacakcılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını acığa vurma suclarından biriyle hukumluluk halinde.
Taksirli suclardan verilen cezalar haric olmak uzere, askeri mahkemelerce uc aydan fazla hapis cezası ile birlikte Turk Silahlı Kuvvetlerinden cıkarma cezası da verilebilir.
TURK SİLAHLI KUVVETLERİNDEN CIKARMA CEZASININ NİTELİĞİ VE SONUCLARI :
Madde 31 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./7 md.)
Turk Silahlı Kuvvetlerinden cıkarma cezasının niteliği, hukumlunun Silahlı Kuvvetlerle ilişiğinin kesilmesidir. Bu ceza, ayrıca bir hukme gerek kalmaksızın;
A) Askeri rutbe ve memuriyetlerin kaybedilmesi,
B) Subay, astsubay, uzman jandarma ve Devlet memuru olarak tekrar Turk Silahlı Kuvvetlerine kabul edilmeme,
Sonuclarını doğurur.
ASKERİ OĞRENCİLİK HUKUKUNU KAYBETTİRME CEZASI, NİTELİĞİ VE SONUCLARI :
Madde 32 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./8 md.)
Aşağıda yazılı hallerde askeri oğrenciler hakkında, askeri mahkemeler veya adliye mahkemelerince; asıl ceza ile birlikte askeri oğrencilik hukukunu kaybettirme cezası da verilir. Bu husus mahkeme hukmunde belirtilmemiş olsa dahi, Silahlı Kuvvetlerden cıkarmayı gerektirir.
A) Taksirli suclardan verilen cezalar haric olmak uzere olum, ağır hapis veya uc aydan fazla hapis cezasına hukumluluk halinde,
B) 30 uncu maddenin birinci fıkrasının B bendinde yazılı hallerde.
Taksirli suclardan verilen cezalar haric olmak uzere, askeri mahkemelerce uc ay veya daha az hapis cezası ile birlikte askeri oğrencilik hukukunu kaybettirme cezası da verilebilir.
Bu ceza ayrıca bir hukme gerek kalmaksızın;
A) Askeri oğrencilik sıfatının,
B) Muvazzaf askeri personel yetiştiren askeri okullara girme hakkının,
Kaybedilmesi sonuclarını doğurur.
İHRAC CEZASININ MAHİYETİ VE NETİCELERİ :
Madde 33 - (Mulga madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
ASKER KİŞİLER HAKKINDA MEMURİYETTEN MAHRUMİYET CEZASININ UYGULANMASI :
Madde 34 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./9 md.)
Subaylar, astsubaylar, Turk Silahlı Kuvvetlerinde gorevli Devlet memurları, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında memuriyetten mahrumiyet cezası verildiği takdirde, bu feri cezaya karşılık o kadar sure acığa cıkarılmalarına hukmolunur. Bu sure kıdemden ve emeklilik suresinden indirilir.
Yukumlu olan erbaş ve erler hakkında memuriyetten mahrumiyet cezası terhislerinden sonra yerine getirilir.
Bir seneden fazla memuriyetten mahrumiyet cezasına hukumluluk halinde, bu Kanunun Turk Silahlı Kuvvetlerinden cıkarmaya ilişkin hukumleri uygulanır.
Altı aydan fazla memuriyetten mahrumiyet cezası alan uzman jandarma ve uzman erbaşların Turk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
RUTBENİN GERİ ALINMASI CEZASI, NİTELİĞİ, SONUCLARI VE YERİNE GETİRİLMESİ :
Madde 35 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./10 md.)
Rutbenin geri alınması cezası 30 uncu maddede yazılı hallerde erbaşlar hakkında uygulanır. Bu husus mahkeme hukmunde belirtilmemiş olsa dahi, rutbenin geri alınması işlemi idarece re'sen uygulanır.
Rutbenin geri alınması cezası, hukumlunun rutbesinin geri alınarak erliğe indirilmesi, askeri hizmetten doğan ve ozel kanunda saklı tutulmayan butun hakların kaybı sonuclarını doğurur.
(İptal fıkra : 08/11/2006 - 26340 S.R.G Ana. Mahkemesi 2000/34 E.,2005/91 K) *1
RUTBENİN GERİ ALINMASI CEZASININ MAHİYETİ VE NETİCELERİ :
Madde 36 - (Mulga madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
UMUMİ MAHKEMELERİN VERDİĞİ CEZALARIN İCABETTİĞİ ASKERİ FER’İ CEZALARIN TATBİKİ ŞEKLİ:
Madde 37 - (Mulga madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./38 md.)
YENİ BAŞTAN ASKERLİK CEZASI, MAHİYETİ VE NETİCELERİ :
Madde 38 - (Mulga madde: 14/06/1989 - 3574/4 md.)
ASKERİ MAHKEMELERCE VERİLEN TUTUKLAMA KARARLARI İLE ASKER KİŞİLER HAKKINDA VERİLEN CEZALARIN VE TUTUKLAMA KARARLARININ İNFAZ YERİ:
Madde 39 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./11 md.)
Asker kişiler hakkında hukmolunan ve aşağıda gosterilen cezalar, 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanununun beşinci kısmında yazılı esaslar dahilinde askeri cezaevlerinde infaz edilir.
A) Subay, astsubay, Turk Silahlı Kuvvetlerinde gorevli Devlet memurları, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında verilen ve Turk Silahlı Kuvvetlerinden veya Devlet memurluğundan cıkarmayı, ilişik kesmeyi veya sozleşmenin feshini gerektirmeyen hurriyeti bağlayıcı ceza hukumleri.
B) Askeri oğrenciler hakkında verilen ve askeri oğrencilik hukukunun kaybettirilmesi sonucunu doğurmayan hurriyeti bağlayıcı ceza hukumleri.
C) Erbaş ve erler hakkında, asker edildikten sonra işledikleri suclardan verilen bir yıl veya daha az sureli hurriyeti bağlayıcı ceza hukumleri.
Hurriyeti bağlayıcı diğer cezalar, genel cezaevlerinde cektirilir. İnfaz sırasında hukumlulerin uzerinden askerlik kıyafeti ve işaretleri kaldırılır.
Genel cezaevlerinde ceza surelerini tamamlayan askerlik yukumluleri, geri kalan askerlik hizmetlerini tamamlamak uzere askeri makamlara teslim edilirler.
Yargı organlarınca haklarında tutuklama kararı verilen asker kişiler, bu sıfatlarını korudukları surece askeri tutukevine konulurlar.
Savaş ve sıkıyonetim hallerinde askeri mahkemelerce tutuklanan sivil kişiler, askeri ceza ve tutukevlerine konulurlar. Bu hallerin bitiminde tutuklular, Adalet Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı arasında varılacak mutabakat uzerine sivil tutukevlerine nakledilirler.
İKİNCİ FASIL: CURME TEŞEBBUS [değiştir]
TEŞEBBUS :
Madde 40 -
1 - Askeri curumlerde muteşebbisler hakkında Turk Ceza Kanununun 61, 62, 63 uncu maddeleri hukumleri tatbik olunur.
2 - Bir curumun cezasiyle beraber askeri fer'i cezalardan birinin hukmedilmesi lazım veya caiz ise o curme teşebbus halinde dahi bu fer'i ceza verilir, veya verilebilir.
UCUNCU FASIL: CURUMDE VE KABAHATTE İŞTİRAK [değiştir]
İŞTİRAK :
Madde 41 -
1- Askeri curumlerde ve kabahatlerde iştirak halinde, Turk Ceza Kanununun 64 uncuden 67 nciye kadar olan maddeler hukmu tatbik olunur.
2 - Hizmete mutaallik hususlarda verilen emir bir suc teşkil ederse bu sucun işlenmesinden emir veren mesuldur.
3 - Aşağıdaki hallerde maduna da faili muşterek cezası verilir :
A : Kendisine verilen emrin hudutlarını aşmış ise,
B : Amirin emrinin adli ve askeri bir suc maksadını ihtiva eden bir fiile mutaallik olduğu kendisince malum ise.
DORDUNCU FASIL: CURUMDE TEKERRUR [değiştir]
TEKERRUR :
Madde 42 -
1 - Bir curum işleyenin mukerir sayılması ve bu kanunun o suretle gosterdiği hukumlerin ve cezaların tatbik edilmesi, suclunun askeri bir curumden dolayı bir Turk askeri mahkemesinde mahkum olarak ceza gordukten sonra aynı askeri curmu tekrar yapmasına bağlıdır.
Bu hukum evvelce verilen ceza kısmen tenfiz edilmiş veya hususi af yoluyle duşmuş olsa bile tatbik olunur. Şu kadar ki cezanın tenfizinden veya affından itibaren yeni curmun işlendiği tarihe kadar aradan beş sene gecmiş ise bu hukumler tatbik olunmaz.
2 - Tekerrurun teaddudunde aynı kaide caizdir.
BEŞİNCİ FASIL: CURUM VE CEZALARIN İCTİMAI [değiştir]
CURUM VE CEZALARIN İCTİMAI:
Madde 43 -
1 - Bu kanunda yazılı curumlerle cezaların ictimaında Turk Ceza Kanununun 68 inciden 80 inciye kadar olan maddeleri hukmu tatbik olunur.
2 - Bir araya gelen cezalar aynı neviden kısa hapis cezalarından ibaret ise mecmuuna bir kısa hapis cezası verilir ve İctima hali şiddet sebebi sayılır.
3 - Kısa hapis cezaları aynı neviden değil ise umumi ceza en ağır cezanın azami haddine gore tayin olunur. Bir gun (...) iki gun oda hapsine musavi tutulur.
4 - Muteaddit curumlerin cezalarından velevki yalnız biriyle beraber fer'i bir cezanın dahi hukum edilmesi lazım veya caiz ise bu fer'i ceza hukmolunur veya hukmolunabilir.
ALTINCI FASIL: CEZAYA EHLİYET VEREN VE BUNU KALDIRAN VE HAFİFLETEN SEBEPLER [değiştir]
CEZAYA EHLİYET VEREN, KALDIRAN VE HAFİFLETEN SEBEPLER:
Madde 44 - Cezaya ehliyet veren ve bunu kaldıran veya hafifleten sebeplere dair Turk Ceza Kanununun birinci kitabının dorduncu babında yazılı hukumler, bu kanunda hilafı yazılı olmadıkca askeri cezalar hakkında da mer'idir.
DİN VE VİCDANA GORE LAZIM SAYILAN HAREKETLER CEZAYA EHLİYETİ VE TESİRİ:
Madde 45 - Bir şahsın hareketini vicdanına veya dinine gore lazım saymış olması, yapmak veya yapmamakla vukua gelen bir cezayı mucip olmasına mani teşkil etmez.
KORKU VE İHTİYARİ SARHOŞLUĞUN CEZAYA TESİRİ:
Madde 46 -
1 - Vazife ve hizmette şahsi tehlike korkusu cezayı hafifletmez.
2 - Disiplin tecavuzunde ve kabahatlerinde veya hizmet esnasında yapılan suclarda ihtiyari sarhoşluk cezayı hafifletemez.
YEDİNCİ FASIL: CEZALARIN TECİLİ [değiştir]
CEZALARIN TECİLİ VE HURRİYETİ BAĞLAYICI CEZALAR YERİNE UYGULANABİLECEK CEZA VE TEDBİRLER:
Madde 47 - (Değişik madde: 13/05/1940 - 3823/1 md.)
Turk Ceza Kanununun birinci kitabının mustakil faslında yazılı olan cezaların tecili hakkındaki kaideler aşağıdaki hukumler nazara alınmak şartiyle askeri şahıslar hakkında da tatbik olunur.
A) (Değişik bent: 22/03/2000 - 4551 S.K./12 md.) Askeri mahkemelerden Askeri Ceza Kanununun Ucuncu Babının Dorduncu Faslında yazılı suclardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez ve para cezasına veya tedbirlerden birine de cevrilemez. Aynı Kanunun Ucuncu Babının Ucuncu Faslı ile 84 uncu maddesi haric olmak uzere 5 inci ve 130 uncu maddesi haric olmak uzere sekizinci fasıllarında yazılı suclardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez. Ancak fiili işlediği zaman onsekiz yaşını doldurmamış cocuklarla, hukum zamanında yetmiş yaşına girmiş olanların mahkum oldukları bir seneden az hapis cezaları tecil olunabilir.
B) Turk Ceza Kanunu mucibince bir kabahat fiilinden dolayı mahkum olan ve cezası tecil edilen kimse bir sene icinde ve yine mezkur kanuna tevfikan hapis cezasile mahkum olan ve cezası tecil edilen bir kimse beş sene icinde; askeri bir suctan dolayı hapis veya daha ağır bir cezaya mahkum olur ve bu askeri curum Turk Ceza Kanunu mucibince cezayi mucip fiillerden bulunmazsa, ikinci mahkumiyet evvelki cezanın teciline mani olmaz.
C) Evvelki mahkumiyet askeri bir suc icin verilmiş bir ceza olur ve bu askeri suc Turk Ceza Kanunu mucibince cezayi mucib bir fiil bulunmazsa ikinci fiilden dolayı Turk Ceza Kanunu mucibince verilecek cezanın teciline birinci fiil mani olamaz.
SEKİZİNCİ FASIL: MUŞTEREK HUKUMLER [değiştir]
ASKERİ SUCLARDA ŞİKAYET VE İZİN:
Madde 48 - (Değişik madde: 12/05/1941 - 4026/1 md.)
A) Askeri sucların takibi şikayete bağlı değildir
B) Askeri kazaya tabi olupta Turk Ceza Kanunu mucibince takibi Adliye Vekilinin izinine bağlı suclar hakkında izin, Milli Mudafaa Vekili tarafından verilir.
ASKERİ CURUMLERDE DAVA VE CEZANIN NASIL DUŞECEĞİ:
Madde 49 - (Değişik madde: 11/12/1935 - 2862/4 md.)
Aşağıdaki fıkralarda yazılı hukumler mahfuz olmak uzere askeri suclarda dava ve cezanın duşmesi hususlarında Turk Ceza Kanununun birinci kitabının 9 uncu babı hukumleri tatbik olunur.
A) Yoklama kacağı, bakaya, saklı ve firar fiilleri hakkında dava mururu zamanı, butun askeri mukellefiyetlerin veya bizzat girmiş oldukları taahhudun bitmesinden itibaren işlemeğe başlar.
B) Hıyanet curumlerile maznun ve mahkum olanlar hakkıda mururu zaman yoktur.
C - ( Ek bent: 14/06/1989 - 3574/1 md.) Sırf askeri suclarda Turk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi hukumleri uygulanmaz.
CEZANIN NASIL ARTTIRILACAĞI:
Madde 50 - Bu kanunda bir suc icin şahsi hurriyeti tahdit eden bir cezanın arttırılacağı yazılı olan yerlerde mezkur ceza mevzuubahis curum icin muayyen olan cezanın iki misline kadar coğaltılabilir. Şu kadar ki ceza o curum icin kanunda yazılı azami haddi gecemez.
CEZANIN ARTTIRILMASI İCABEDEN SEBEPLER:
Madde 51 - Bu kanunda hususi bir hukum tayin edilmemiş oldukca aşağıdaki haller her halde cezanın arttırılmasını muciptir.
A) Madunlarla birlikte bir sucu yapmak veya madunların bir sucuna iştirak etmek;
B) Suc silahın veya resmi nufuz ve salahiyetin suistimali suretiyle hizmetin ifası esnasında yapılmak;
C) Suc muteaddit şahıslar tarafından toplu olarak veya herkesin gozu onunde birlikte işlenmek.
MEMNU HAKLARIN NE SURETLE GERİ VERİLECEĞİ VE NETİCELERİ:
Madde 52 -
1 - Turk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunun memnu hakların geri verilmesi hususundaki hukumleri askeri şahıslar hakkında da tatbik olunur.
2 - Memnu hakların geri verilmesine karar verildiği takdirde mahkumiyetle zayi olan bilcumle askeri rutbe, unvan, memuriyet, nişan ve askerİ hizmet esnasında kazanılan tekautluk ve sair haklar geri gelmez. Şu kadar ki bu kararı alan tekrar orduya girerse yeni baştan rutbe, nişan ve madalya ve tekaut hakkı kazanabilir.
3 - Umumi af ilanından mahkum bulunan askeri şahsın nişan, rutbe ve madalya ve tekautluk hakkının geri verilmesi, ancak Umumi Af Kanununda yazılı olmağa bağlıdır.
ŞARTLA SALIVERİLME:
Madde 53 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./13 md.)
Askeri mahkemeler tarafından mahkum edilen askeri şahıslar hakkında şartla salıverilme ve şartla salıverilme kararının geri alınması hususlarında 765 sayılı Turk Ceza Kanunu ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun ilgili hukumleri uygulanır.
Gerek askeri mahkemelerden ve gerekse adliye mahkemelerinden şartla tahliye kararı alanların tamamlanacak askeri yukumlulukleri varsa, tahliyelerinde tamamlattırılır.
UCUNCU BAP: CURUMLER VE CEZALARI [değiştir]
BİRİNCİ FASIL: HİYANET [değiştir]
VATAN ALEYHİNDEKİ CURUMLER:
Madde 54 - Vatan aleyhinde bir curum yapan askeri şahıslar hakkında Turk Ceza Kanununun 125 inciden 145 inci maddeye kadar olan maddeleri hukumleri tatbik olunur.
HARB HİYANETİ:
Madde 55 - (Değişik madde: 21/08/1940 - 3914/1 md.)
(1) Seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda Turk Ceza Kanununun 129 uncu maddesinin birinci fıkrasında yazılı curumleri işleyenler veya işlemeye teşebbus edenler (Harb hiyaneti) curumunden dolayı olum cezası ile cezalandırılırlar.
(2) Az vahim hallerde olum cezası yerine muebbet veyahut on beş senede n aşağı olmamak uzere hapis cezası verilebilir. Maksat hasıl olursa her halde olum cezası verilir.
MİLLİ MUDAFAAYA HİYANET:
Madde 56 - (Değişik madde: 08/06/1959 - 7331/1 md.)
1) Bu maddede gosterilen fiilleri işliyenler ve bunlara teşebbus edenler (Milli Mudafaaya hiyanet) curmunden dolayı aşağıda yazılı cezalarla cezalandırılırlar.
A) Turk Ceza Kanununun 133 uncu maddesinde ve 136 ncı maddesinin siyasi ve askeri casusluğa dair 3 uncu fıkrasında yazılı curumleri işliyenlere Turk Ceza Kanununa gore ceza verilir. Bu curumleri seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda işliyenler veya işlemiye teşebbus edenler, 136 ncı maddenin son fıkrasında suclunun taksirine mustenit olarak yazılı olan haller haric olmak uzere, olum cezasiyle cezalandırılır.
B) Doğru olması halinde askeri veya siyasi bir sır teşkil edecek olan evrak ve vesaikı ve sair maddeleri Milli Mudafaaya hiyanet maksadiyle sahte olarak vucuda getiren veya bu suretle vucuda getirilmiş olduğunu bildiği halde bunları aynı maksatla bir başkasına bildiren veya tevdi edenler hakkında on beş seneden aşağı olmamak uzere hapis cezası verilir.
Fiil seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise failleri olum cezası ile cezalandırılırlar.
C) A ve B bentlerinde yazılı curumlerden birini veya bazılarını işlemek uzere iki veya daha ziyade kimseler aralarında ittifak ederlerse bunlardan herbiri sekiz seneden on beş seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiil seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise failleri muebbet hapis cezası ile cezalandırılırlar.
D) A ve B bentlerinde yazılı hiyanet curumlerini işlemeyi bir kimseden talep veya bu curumleri işlemek icin hizmetini arz veyahut boyle bir talebi veya arzı kabul edenler hakkında da bu bentlerde yazılı cezalar aynen verilir. Eğer boyle bir talep veya arz veya kabul yazılı şekilde vukubulmuşsa, bu yazının fail tarafından mucerret gonderilmiş olmasiyle curum tamam olur.
E) A ve B bentlerinde yazılı curumlerden birini veya bazılarını işlemek uzere bir teşekkul kuranlar, tanzim ve sevk ve idare edenler uc seneden aşağı olmamak uzere hapis veya boyle bir teşekkule yalnız iştirak edenler bir seneden uc seneye kadar hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
Fiil seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise teşekkulu kuranlar, tanzim ve sevk ve idare edenler olum ve boyle bir teşekkule iştirak edenler muebbet veya on beş seneden aşağı olmamak uzere hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
F) C, D, E bentlerinde yazılı hallerde her hangi bir suretle olursa olsun curmun işlenmesine mani olan suc ortağı cezadan kurtulur.
G) Turk Ceza Kanununun 127 nci maddesinin 3 uncu fıkrasında yazılı olan milli menfaatler aleyhine yabancıdan menfaat veya vait kabul eden vatandaşla bu maksatla para veren veya menfaat temin veya vadeden yabancılar bu fıkra hukumlerine gore cezalandırılırlar.
Fiil seferberlikte veyahut Turkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesini mevcut olduğunu gosteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise, failleri olum cezasiyle cezalandırılır.
Eğer para veya menfaat, yazılı bir beyan ile talep veya kabul ve taahhut edilmiş ise, fail tarafından bu beyanın mucerret gonderilmiş olması ile fiil tamam olur.
Bu bentte yazılı curumler ancak Milli Mudafaa Vekilinin talebi uzerine takip olunur. Talebin geri alınması caizdir.
2) Az vahim hallerde bu maddede yazılı olum cezaları yerine muebbet hapis veya on beş seneden aşağı olmamak uzere muvakkat hapis cezası verilir.
MİLLİ MUDAFAA ALEYHİNE SAİR HAREKETLER:
Madde 57 - (Değişik madde: 21/08/1940 - 3914/1 md.)
(1) Her kim, bir mustahkem mevkide, bir harb limanında veyahut diğer bir askeri muessesede ve askeri sahada, deniz ordusuna ait bir gemide, yahut Devlet karasuları icinde Devletin bir makamına, bir memura veya bir askere karşı ismi ve şahsı halleri, sıfatı, mesleki, ikamet mahalli veya tabiiyeti hakkında kasten yanlış malumat verir veya malumat vermekten cekinirse uc aydan uc seneye kadar hapis ile cezalandırılır.
Resmen tahdit ve ilan edilmiş olan emniyet mıntakaları ve ordunun ihtiyaclarına taalluk eden mevat ve eşyayı imal ve tamire ve muhafazaya tahsis edilmiş olan sınai muesseseler, depolar dahi askeri muessese gibi telakki olunur.
(2) Turk Ceza Kanununun 135 inci maddesinde yazılı fiilleri işleyenler bu maddede gosterilen cezalarla cezalandırılır.
MİLLİ MUKAVEMETİ KIRMAK:
Madde 58 - (Değişik madde: 21/08/1940 - 3914/1 md.)
Her kim, Turk Ceza Kanununun 153, 161 inci maddelerinde yazılı suclardan birisini ve 155 inci maddede yazılı halkı askerlikten soğutmak yolunda neşriyatta ve telkinatta bulunmak ve nutuk irat etmek fiillerini işleyecek olursa milli mukavemeti kırmak curmunden dolayı mezkur maddelerde gosterilen cezalarla cezalandırılır.
MİLLİ MUDAFAA VASITALARINI TAHRİP:
Madde 59 - (Değişik madde: 21/08/1940 - 3914/1 md.)
(1) Milli Mudafaayı ihlal kastiyle mudafaaya yarayan vasıtalardan birini veya her hangi bir tesisi tahrip eden, yok eden, terkeden, kullanılmayacak hale getiren veya kusurlu olarak imal, teslim veya tesellum eden veya bunlara her hangi bir suretle zarar verenler sekiz seneden aşağı olmamak uzere hapis cezasiyle cezalandırılır.
(2) Milli Mudafaanın emniyeti icin ehemmiyetli olan bir işletmeye muktazi her hangi bir vasıtayı Milli Mudafaayı ihlal kastiyle kısmen veya tamamen bozarak veya tahrip ederek veyahut mesaisini ihlal eyleyerek işletmenin faaliyetini tehlikeye duşurenler veya muattal bir hale koyanlar sekiz seneden aşağı olmamak uzere hapis cezasiyle ce zalandırılır.
(3) Fiil, seferberlikte yapılmış veya Devletin harb hazırlıklarını veya harb kudretini veya kabiliyetini ve askeri hareketlerini tehlikeye koymuş ise 1, 2 numaralı fıkralarda yazılı curumlerin failleri olum cezası ile cezalandırılır.
SOZ VEREREK TAHLİYE OLUNAN HARB ESİRLERİ:
Madde 60 -
1 - Harb esiri olupta verdiği sozu tutmayarak Turkiye Cumhuriyeti aleyhine muharip olarak tutulmak ve yahut ecnebi olupta Turkiye Cumhuriyeti hizmeti askeriyesinde bulunduğu halde Turkiye aleyhine bir duşman ile beraber olmak hiyanet addolunarak faili olume mahkum olur.
2 - Duşman eline duşen her Turk askeri duşmana karşı silah tutmamak uzere soz vererek serbestisini elde ederse bir seneden beş seneye kadar hapsolunur.
İKİNCİ FASIL: SEFERBERLİKTE HARB KUVVETLERİNİ TEHLİKEYE DUŞURMEK [değiştir]
SEFERBERLİĞİ GECİKTİRENLERİN VE İHLAL EDENLERİN CEZASI:
Madde 61 -
1 - Her kim kasten seferberliği geciktirip veya askeri bir hizmet ve vazifeyi ihlal edip bu suretle duşman teşebbusatının kolaylaşmasına ve terakkisine ve yahut muharip Turkiye Cumhuriyeti ve mutteffikleri kıtalarına zarar ve tehlike gelmesine sebep olursa muvakkat ağır hapis ve yahut uc seneden fazla hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
2 - Az vahim hallerde veya vazife ve hizmeti ihlal kasten vukubulmamış ise, uc seneye kadar hapsolunur.
MUSTAHKEM BİR MEVKİİ VEYA KENDİ MEVKİİNİ VEYA KENDİSİNİ VEYA BİR GEMİYİ, BİR TAYYAREYİ DUŞMANA TESLİM EDEN KUMANDANLARIN CEZASI:
Madde 62 - 1 - Aşağıda yazılı olan askeri şahıslar olum cezasiyle cezalandırılır:
A) Mustahkem bir mevkii; mudafaasına hizmet eden butun vasıtaları kullanıp bitirmeksizin duşmana teslim eden mezkur mevkiin kumandanı;
B) Emri altında bulunan mudafaa vasıtalarını ihmal ile kendisine mevdu mevkii terkeden veya duşmana teslim eden kumandan;
C) Vazifesinin kendisinden talep eylediği her şeyi evvelden yapmayarak emri altına tevdi edilen kıtaatın teslimisilah etmesini intac edecek surette acık sahrada duşmanla mukavele yapan kumandan;
D) Askeri bir gemi ve tayyareyi ve yahut murettebatını duşmana teslim etmemek icin vazifenin kendisinden talep ettiği her şeyi evvelden yapmayarak duşmana teslim eden gemi ve tayyare kumandanı;
2 - B. ve C. fıkralarında yazılı olan curumlerin failleri az vahim hallerde, beş seneden az olmamak uzere, muvakkat ve yahut muebbet ağır hapis cezasiyle cezalandırılır.
UCUNCU FASIL YOKLAMA KACAĞI, BAKAYA, SAKLI, FİRAR
Madde 63 -
1 - (Değişik fıkra: 30/04/1945 - 4726/1 md.)
A) ( Değişik bent: 16/02/1994 - 3970/1 md.) Kabul edilecek bir ozru olmadan barışta bakayalarla yoklama kacağı veya saklılardan yaşıtlarının veya birlikte işleme bağlı arkadaşlarının ilk kafilesi yollanmış bulunanlar ve ihtiyat erattan cağrılıp da ozursuz yaşıtlarının yollanmalarından başlıyarak yedi gun icinde gelenler bir aya kadar, yakalananlar uc aya kadar, yedi gunden sonra uc ay icinde gelenler uc aydan bir yıla kadar, yakalananlar dort aydan bir bucuk yıla kadar, uc aydan sonra gelenler dort aydan iki yıla kadar hapis, uc aydan sonra yakalananlar altı aydan uc yıla kadar hapis;
B) A Bendinde yazılı erbaştan ve erden gelip te veya yakalanıp ta kıtasına varmadan savuşanlar ayrıca bir aydan bir yıla kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
2 - (Değişik bent: 15/06/1942 - 4257/1 md.) Seferberlikte birinci fıkrada yazılı olanlarla ruhsatlılardan sevk gununun bitmesinden itibaren yedi gun icinde gelenler bir aydan bir seneye, elde edilenler dort aydan iki seneye kadar, yedi gunden sonra uc ay icinde gelenler iki seneden aşağı olmamak uzere elde edilenler uc seneden aşağı olmamak uzere hapis, uc aydan sonra kendiliğinden gelenler beş seneden az olmamak uzere hapis, elde edilenler olum cezasına mahkum edilirler. Az vahim hallerde olum cezası yerine muebbet veya on seneden aşağı olmamak uzere hapis cezas ı verilir ve diğer hallerde gosterilen cezalar yarıya indirilir.
CAĞIRILIPTA GELMİYEN YEDEK SUBAYLARLA ASKERİ MEMURLARIN CEZALARI:
Madde 64 - (Değişik madde: 15/06/1942 - 4257/1 md.)
1 - Hazarda askeri hizmete cağrıldığı halde 1076 sayılı kanunun 15 inci maddesine tevfikan Milli Mudafaa Vekaletince emredilen muddet icinde askerlik şubesine gelmiyen yedek subay ve askeri memurlardan bu muddetin bitmesinden sonra on beş gun icinde elde edilenler bir aydan altı aya kadar, on beş gunden sonra uc ay icind e elde edilenler altı aydan bir seneye kadar hapis ve uc aydan sonra elde edilenler beş seneye kadar hapis cezasiyle cazalandırılır. Bu muddetler icinde kendiliğinden gelenlerin cezaları yarıya indirilir.
2 - Seferberlikte cağrıldığı halde muayyen muddet icinde askerlik şubesine gelmiyen yedek subaylarla askeri memurlardan bu muddetin bitmesinden sonra yedi gun icinde gelenler uc aydan iki seneye kadar, elde edilenler altı aydan uc seneye kadar, yedi gunden sonra uc ay icinde gelenler iki seneden ve elde edilenler uc seneden aşağı olmamak uzere hapis, uc aydan sonra gelenler beş seneden az olmamak uzere hapis, elde edilenler olum cezasiyle cezalandırılırlar.
3 - Askeri hizmet icin yapılan davet uzerine şubeye gelen yedek subay ve askeri memurlardan mahalli muretteplerine hazarda on iki ve sefeberlikte dort gun icinde hareket etmiyenler veya yol muddeti haric olarak bu muddetlerin yarısından fazla bir muddeti yolda gecirerek vazife ve memuriyetlerine iltihak etmiyenler hazarda uc aya kadar ve seferberlikte uc aydan beş seneye kadar hapsolunurlar. Bu fıkrada ve 65 inci maddede yazılı muddetler halin icabına gore Milli Mudafaa Vekilliğince azaltılabilir veya uzatılabilir.
Az vahim hallerde 63 uncu maddenin son fıkrasında yazılı hukumler bu maddede yazılı olan cezalar hakkında da tatbik olunur.
4 - 1076 sayılı kanunun 13 ve 15 inci madelerinde yazılı haller bu maddenin tatbikında da nazara alınır.
VAZİFE VE MEMURİYETLERİNE GİTMEYENLERİN CEZALARI:
Madde 65 - (Değişik madde: 25/01/1957 - 6889/1 md.)
Tayin olunduğu vazife ve memuriyet emrinin tebliğinden itibaren mazeretsiz hazarda 15 ve seferberlikte 6 gun icinde hareket etmiyen veya yol muddeti haric olarak hazarda 7, seferde 3 gunden fazla bir muddet yolda gecirerek vazife ve memuriyetlerine iltihak etmiyen subaylar, askeri memurlarla astsubaylar uc aya kadar ve seferberlikte uc aydan beş aya kadar hapsolunurlar. Tekerruru halinde ilk fiil hazarda ise altı ay ve seferberlikte ise sekiz ay ve her iki fiil seferberlikte ise bir sene hapsolunurlar.
Yukarda hareket ve iltihak icin tayin olunan muddetlerin bitmesinden itibaren hazarda altı, seferberlikte uc gun icinde kıtasına iltihak etmiyenler hakkında da 66 ncı madde hukumleri tatbik olunur.
FİRAR VE CEZASI:
Madde 66 - (Değişik madde: 14/06/1989 - 3574/2 md.)
1) Aşağıda yazılı askeri şahıslar bir yıldan uc yıla kadar hapsolunur:
a) Kıt'asından veya gorevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak altı gunden fazla uzaklaşanlar,
b) Kıt'asından veya gorevini yapmakta olduğu yerden izin, istirahat veya hava değişimi alarak ayrılanlardan, donmeye mecbur bulundukları gunden itibaren altı gun icerisinde ozursuz olarak gelmeyenler,
2) Aşağıda yazılı hallerde hapis cezası iki yıldan aşağı olamaz.
a) Suclu, silah, muhimmat ve bunların techizat veya nakil vasıtalarından ve hayvanlardan birini veya ordu hizmetine tahsis edilen herhangi bir şeyi beraberinde goturmuş ise;
b) Suclu hizmet yaparken kacmış ise; c) Suclu mukerrir ise;
3) Seferberlikte bu maddede yazılı mehiller yarıya indirilir.
YABANCI MEMLEKETE FİRAR EDENLERİN CEZALARI:
Madde 67 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./14 md. *1* ;Değişik madde: 22/01/2004 - 5080 S.K./1. md.) *2*
Aşağıda yazılı fiilleri işleyen asker kişiler, yabancı ulkeye kacmış sayılarak bir seneden beş seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar:
A) (İptal bent: Anayasa Mah. 21/01/2004 tarih ve E. 2002/166, K. 2004/3) *3* *4*
B) Ulke sınırları dışındaki bir askeri birlik veya gorev yerinden, deniz veya hava aracından kacıp da bu durumda uc gunu gecirenler.
C) Ulke sınırları dışındaki bir askeri birlikten, deniz veya hava aracından herhangi bir nedenle ayrı duşup de askeri veya sivil bir Turk resmi makamına veya muttefik devlet makamlarına ozursuz olarak muracaat etmeksizin uc gunu gecirenler.
D) Harp esiri iken serbest bırakılıp da askeri veya sivil bir Turk resmi makamına veya muttefik devlet makamlarına teslim olmak uzere harekete gecme imkanı doğduğu halde, ozursuz olarak hareketsiz kalan ve bu durumda uc gunu gecirenler.
Aşağıda yazılı hallerde uc seneden yedi seneye kadar hapis cezası verilir:
A) Fail beraberinde silah, muhimmat, savaş arac veya gerecini goturmuş ise.
B) Fail hizmet yaparken kacmış ise.
C) Fail mukerrir ise.
Seferberlik ve savaş halinde, bu maddede yazılı mehil bir gune iner. Bu ma ddedeki sucu seferberlikte işleyenlere beş seneden, savaş halinde işleyenlere ise yedi seneden aşağı olmamak uzere hapis cezası verilir.
MEHİL İCİNDE YAKALANANLARIN CEZASI:
Madde 68 - ( Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./15 md.)
66 ve 67 nci maddelerde yazılı olan sureler icinde yakalananlara iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
Aşağıda yazılı hallerde, gun unsuru aranmaz ve ceza artırılır.
A) Fail beraberinde silah, muhimmat, savaş arac ve gerecini goturmuş ise,
B) Fail hizmet yaparken kacmış ise.
DUŞMAN TARAFINDA, DUŞMAN KAŞISINDA, MAHSUR MEVKİDEN KACANLARIN CEZASI:
Madde 69 -
1- Duşman tarafına kacan olume mahkum edilir.
2 - Duşman karşısında veya mahsur bir mevkiden kacan muebbet veya muvakkat ağır hapis ile cezalandırılır. Vahim hallerde olum cezası verilebilir.
SOZLEŞEREK FİRAR VE CEZASI
Madde 70 -
1- İkiden ziyade askeri şahıslar onceden kararlaştırarak toplu kacarlarsa sozleşerek firar sayılır.
2- Suclular yabancı memlekete kacmışlar ise on ayak olanlar beş seneden yedi seneye kadar; on ayak olanlar subay veya askeri memur ise beş seneden on seneye kadar ağır hapis ile cezalandırılırlar.
3 - Suclular vatan icine kacmışlarsa on ayak olanlar iki seneden beş seneye kadar, on ayak olan subay veya askeri memur ise beş seneden yedi seneye kadar ağır hapis ile cezalandırılırlar.
4 - Sozleşerek kacan diğer suclular bir seneden uc seneye kadar hapsolunur.
Firar yabancı memlekete ise ceza bir kat arttırılır.
5 - Seferberlikte sozleşerek firara on ayak olanlar olum cezasiyle cezalandırılırlar, diğer sucluların cezaları muayyen cezanın yarısı kadar arttırılır.
6 - (Mulga bent: 14/06/1989 - 3574/4 md.)
ERBAŞLARIN RUTBELERİNİN GERİ ALINMASI:
Madde 71 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./16 md.)
Firar ve izin tecavuzu curumlerinden hukum giyen erbaşların rutbelerinin geri alınmasına da hukmolunur.
FİRAR CEZALARININ SONRAYA BIRAKILMASI:
Madde 72 -
1 - (Mulga bent: 25/10/1963 - 353/259 md.)
2 - Bunlar sevkolunurken, yollardan misafirhanelerden, bulundukları kıta ve muesseselerden tekrar kacarlarsa evvelce mahkum oldukları ceza iki misline iblağ olunur.
GERİ GELEN KACAKLARIN CEZALARININ İNDİRİLMESİ
Madde 73 - Kacak, kactığından altı hafta, seferberlikte bir hafta icinde kendiliğinden geri gelirse yukarıki maddelere gore verilecek cezalar yarısına indirilir. Olum cezası yerine muebbet ağır hapis yahut beş seneden az olmamak uzere ağır hapis cezası verilir.
FİRARA KALKIŞANLARI HABER VERMİYENLERİN CEZASI :
Madde 74 - Bir firar teşebbusunu doğru olarak haber alıpta firarın onu alınabilecek bir zamanda bunu amirine haber vermekte ihmal eden askeri şahıs, eğer firar vuku bulmuş ise altı aya kadar ve firar seferberlikte vuku bulmuş ise iki seneye kadar hapsolunur.
KACAKLARA YARDIM EDENLERİN CEZALARI
Madde 75 -
1 - (Değişik fıkra: 30/04/1945 - 4726/2 md.) Asker kişileri kacmağa kışkırtan veya kacmalarını veya kacaklığın devamını kolaylaştıran veya kacakları, izinsizleri, bakayayı, yoklama kacaklarını, saklıları ve cağrılıp ta gelmiyen yedek subaylarla yedek askeri memurları bilerek ozel ve resmi hizmete alanlar veya gizliyenler veya Devlet, il ve belediyelerle bunların deneti altındaki butun kuruluş ve kurumlarda ve banka ve kamu faydasına calışan dernek ve mesleki kuruluşlarda her ne suretle olursa olsun calıştıranlar ve Hukumetten yapılacak tebligat uzerine ozel işlerinden cıkarmıyanlar barışta uc aydan bir yıla ve tekerrurunde bir yıldan uc yıla, seferberlikte veya olağanustu hallerde altı aydan iki yıla kadar hapis ve bu eylemin seferberlikte veya olağanustu hallerde tekerrurunde yedi yıla kadar ağır hapis cezasiyle cezalandırılır.
2 - Seferberlikte herhangi bir suretle askeri kuvveti tenkise sebep olacak surette vakıa gayrimutabık kasten vesika verenler birinci defasında iki seneden beş seneye kadar ağır hapis ve mukerrirler olum cezasiyle cezalandırılırlar.
TUTUKEVİ VEYA CEZAEVİNDEN KACMAK VEYA KACMAYA ARACI OLMAK:
Madde 76 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./17 md.)
Askeri tutukevi veya cezaevinden kacmak veya kacmaya aracı olmak suclarını işleyen asker kişiler hakkında, Turk Ceza Kanununun İkinci Kitabının Dorduncu Bab Yedinci Faslında yer alan hukumler uygulanır.
Ancak, askeri ceza ve tutukevlerinden altı gun veya daha fazla sure ile kacan asker kişilere verilecek hapis cezası veya asıl cezaya ilave olunacak hurriyeti bağlayıcı ceza bir yıldan az olamaz.
GOZ VEYA ODA HAPSİ CEZA YERİNDEN KACMAK, İNFAZ ŞARTLARINA UYMAMAK, KACMAYA ARACI OLMAK:
Madde 77 - (Değişik madde: 22/03/2000 - 4551 S.K./18 md.)
Disiplin mahkemeleri ile disiplin amirleri tarafından verilen goz veya oda hapsi cezalarının cekildiği yeri terk edenlere veya cezanın diğer infaz şartlarını yerine getirmeyenlere, bir aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
Goz veya oda hapsi ceza yerinden kacanlara, aracı olanlara veya ihmal yahut kayıtsızlıkları ile kacmalarına sebebiyet verenlere de aynı ceza uygulanır.
Goz veya oda hapsini cekmekte olduğu yeri terk fiili, altı gun veya daha fazla devam etmiş ise, verilecek hapis cezası bir yıldan az olamaz.
DUŞMAN TARAFINA, YABANCI MEMLEKETE KACANLAR HAKKINDA MALİ VE FER’İ CEZALAR
Madde 78 -
A:1 - Duşman tarafına kacan veya seferberlikte mukellef olduğu hizmetten uzak kalmak kastiyle yabancı bir memlekete sığınanların veya yabancı memlekette kalanların mevcut ve ileride vucut bulacak menkul ve gayrimenkul butun mal ve mulklerinin millet namına zaptına karar verilir. Bu karar verilirken suclunun hısımları bir mudafi tayin etmek hakkını haizdirler.
2 - Bu karar maznuna, mumkun olmadığı halde onun son ikametgahına tebliğ olunur ve askeri mahkemece kapısına asılır, gazetelerle ilan olunur. Seferberliğin bittiğini bildiren emir tarihinden uc ay icinde bu tebliğ bir kere daha yapılır.
3 - Zabıt kararının bir hulasası karar tarihinden sekiz gun icinde tapu idarelerine ve gaiplerin mallarını idare ile muvazzaf olan makama tebliğ olunur.
4 - Zaptına karar verilen mal ve mulkler mezkur idareler tarafından satılıncaya kadar mahcuz kalır. Bu mal ve mulkler satılmazdan evvel maznun gelir veyahut yakalanır da muhakemesi yapılırsa haciz kaldırılır.
5 - Suclunun kanunen infaka mecbur olduğu kimselerin gecinmeleri son ikamet gahı sulh hakiminin emriyle haczolunan mallarından kıymetlerine gore temin olunabilir.
B:1 - Suclunun furuu, baba ve anası, kardeşleri yahut karısı sağ ise, olume bağlı tasarruf hukumlerine gore (K. M. 452, 453) bu kimselerin mahfuz hisseleri miktarı kendilerine verilir ve mutebakisi millet menfaatine satılır. Bu mirascılardan kimse bulunmazsa, butun mallar millet menfaatine satılır.
2 - Suclunun gelmesine maddi bir imkansızlığın sebebiyet verdiği resmi tahkikat ile sabit olmaz ise veya hısımları tarafından ispat edilemez ise A fıkrasının 2 rakamında yazılı olduğu uzere seferberlik bittikten sonra yapılacak son tebliğ tarihinden bir sene sonunda zabıt katileşir ve zaptolunan mallar satılır.
3 - Zaptolunan mallar devlet mallarının satılmasına dair kanunlara ve nizamnamelere gore satılır.
4 - Malların satılmasına ve kıymetlerine karşı itirazlar suclunun Turkiyede bulunduğu son ikametgahı veya son bulunduğu mahal mahkemelerine arzolunur.
5 - Suclunun borcları mirascılara terkedilen hisselerden istifa olunur. Mirascı yoksa butun malların dortte ucu suclunun borclarına karşılık teşkil eder.
6 - Mallar satıldıktan sonra A fıkrasının 2 numarasında yazılı muddetin hitamından evvel suclunun olmuş olduğu anlaşılırsa satılan malların bedeli mirascılarına verilir.
7 - Zaptolunan mallar satıldıktan sonra vicahi muhakeme neticesinde suclu beraet ederse geldiği veya yakalandığı gunden ilerisi icin butun medeni haklarına sahip olur. Gecen zaman icin mallarının zaptedilmesi yuzunden kendisine ve ailesine vakı olan zarar ve ziyanın tazminini Devletten talep ve iddia edebilir.
C:1 - Şahsi servetini gizlemek, elinden cıkarmak veya azaltmak kastiyle seferberlikte gerek hayatta bulunanlar arasında cari olan ve gerek olume bağlı bulunan akit ve tasarruflardan birine dair suclu tarafından karşılıklı veya karşılıksız doğrudan doğruya veya bilvasıta yapılan her turlu talep ve muracaatlar ve muamelelerin muteber olmayacağı zabıt karariyle beraber karar altına alınır.
2 - "A" fıkrasında gosterilen suclunun mallarının zaptına karar verilmeden veya verildikten sonra bu suclunun butun mallarının veya bir kısmının kacırılmasına veya azaltılmasına doğrudan doğruya ve bilvasıta bilerek yardım eden butun devlet memurları, varisler, ticari, ve mali muesseseler, şirketler ve butun ucuncu şahıslar bu suretle gizlenen veya kacırılan mallar kıymetinin iki mislinden az ve uc mislinden cok olmamak u zere adli para c ezasına mahkum olurlar.
D: Suclu Kanunu Medeni mucibince haiz olduğu vesayete mutallik butun haklarını zayi eder.
E: Bu maddedeki suclar hakkında, dava ve ceza mururu zamanı işlemez.
__________________