Yıldızlara Uzanan Asansor
Japon bilim insanları daha once de robot hizmetcilerden suyla calışan otomobillere kadar, tasarladıkları ceşitli urunlerle bilimkurguyu gerceğe
donuşturmeye calışmışlardı.
Bu kez
amacları bircok kişinin ruyası olan
uzay asansorunu yapmak. Japon
universiteleri ve şirketleri yerden
36.000 km oteye bir yolculuk
yapabilmek icin muhendislikte buyuk
gelişmeler gerektiren uzay
asansorunun yapımına yoğunlaşmış
durumdalar.
Duşunulen asansor atmosferin
dışında dunyayla aynı hızda ve yonde
yol alan bir uyduya daha once hic
uretilmemiş hafiflik ve sağlamlıkta
kablolar yoluyla ulaşacak. Uzay
asansoru sayesinde atmosferin dışına
cıkarılmak istenen yukler, bir uzay
mekiğinin yollanması icin gereken
enerjinin belki de yuzde biri kadar bir
enerjiyle gonderilebilecek. Bu yuk
insan, guneş paneli ya da elektronik
bir aygıt olabilir.
NASA dahil bircok uzay kuruluşu
ve şirketi gozunu uzay asansoru
projelerine cevirmiş durumda.
Gereken parcaları uretmek icin bazı
şirketler calışmalarına hız veriyor.
Bilimsel kurumlar projeyle ilgili
gelişmeleri ve kullanışlı tasarımları
odullendiriyor. Bu yıl yaşama veda
eden unlu yazar Arthur C. Clarke’ın
Cennetin Ceşmeleri (The Fountains of
Paradise) adlı bilimkurgu romanında
ilk kez ortaya attığı bu duşunce, geniş
bir duş gucunun urunu; ama
gercekleşmesi durumunda dunyadaki
yaşamı değiştirecek nitelikte.
Aslında uzay asansoru fizik
yasalarına hic de ters duşmuyor.
Ancak yaşama gecirilmesi, bazı karışık
muhendislik problemlerinin
cozulmesine bağlı. Japonya bu
problemleri aşabileceğine inanıyor ve
bu iş icin bir trilyon yenlik (13,5
milyar YTL) bir maliyet tahmininde
bulunuyor. Aşılması gereken en
buyuk engel, istenen nitelikte
kabloların uretimi. Asansoru 36.000
km yukarı taşımak icin bunun iki katı
uzun, tek parca bir kablo gerekiyor.
Kablonun olağanustu derecede hafif
ve cok dayanıklı olması gerekiyor. Bu
ozellikleri sağlayabilecek malzemenin
karbon nanotuplerden geliştirileceği
one suruluyor. Japon Uzay Asansoru
Kurumu’nun yoneticisi, Nihon
Universitesi’nden Yoshio Aoki,
kabloların şu an karbon nanotuplerle
elde edilen en sağlam kablodan dort
kat, yani celikten 180 kat daha sağlam
olması gerektiğini soyluyor.
Cambridge Universitesi’nde yapılan
calışmaların sonucunda karbon
nanotuplerin dayanıklılığında son beş
yılda 100 kata yakın artış kaydedildi.
Asansorun elektriğinin
sağlanmasında Japon hızlı trenlerinde
kullanılan sisteme benzer bir sistem
kullanılabileceğini soyleyen Aoki, iyi
iletken olan karbon nanotuplerin
elektriği motorlara taşıyabileceğini
belirtiyor.
Kaynak : Tubitak[/CENTER]
__________________