Hakaslar

Hakaslar, Sayan dağlarından kuzey denizine doğru Yenisey nehri boyunca uzanan bolgede oturan gocebe Turk boylarına denir. Hakaslar, Abakan Turkleri, Yenisey Kırgızları, Minusinsk Tatarları veya Abakan Tatarları gibi değişik adlarla da anılmışlardır.[kaynak belirtilmeli]
Hakaslar bulundukları bolgeye M.O. 201'de Hunlar ile birlikte[kaynak belirtilmeli] Manas Han onderliğinde gelen Kırgızların torunlarıdırlar.[kaynak belirtilmeli] Geldiklerinde bolgede iskitler yaşamaktaydı. Burada bir kırgız devleti kurmuşlardı. Gunumuzde Hakas olarak bilinmektedirler. "Hakas" adı Cin kaynaklarında onlara "Hyagas" veya "KieKiaSe" denmesi ve kopup geldikleri altay dağlarındaki akrabalarından uzakta kalışları nedeniyle sonradan benimsedikleri bir ad olmuştur. Bugunku Hakasya'da yaşamaktadırlar. Resmen hıristiyan sayılmalarına rağmen Şamanisttirler.
Konu başlıkları

[gizle]1 Abakan boyları 2 Yonetim Yapısı 3 Orf ve Adetler 4 Kultur 5 Kaynakca 5.1 Ansiklopedi 5.2 Makale ve Kitaplar Abakan boyları [değiştir]
Kaş boyu Koybal boyu Sagay boyu Kamasin boyu Beltir boyu Şor boyu Kızılkaya boyu Aba boyu Kızıl boyu Tuba boyu Kuerik boyu Yonetim Yapısı [değiştir]

Abakan boylarında "yesaul" adı verilen bir yardımcısı olan başka idare eder. Başkanlar secimle gelir. hukuki sorunlar "bozkır kanunlarına" gore mahkeme ile cozulur. Carlık Rusyasında bu mahkeme kararları meşru kabul edilmiştir.
Orf ve Adetler [değiştir]

Hakaslar orf ve adet bakımından Altay Turklerine benzerler. Erkek elbiseleri Ruslarınki gibidir. Kadınlarınki daha farklıdır. Saclarına sus esyaları takarlar. Genc kızların yoruklerdeki gibi 15-20 orgulu belikleri vardır. Evlenmelerde kız beğenme, kız isteme, duğun ve duğun ziyaretleri merasimleri vardır. Kalın (gelin) kacırma ve karşılığında kız tarafına "kalın odeme" adeti vardır. Evli kadınların kocalarını terketmesi halinde "kalın" erkek tarafına geri odenir. Doğan cocuklara eski adetlere gore ad verilir. Cocuklar altı aylık olduğunda resmi olarak hristiyan gozuktukleri icin vaftiz edilirler ve bir hristiyan adı alırlar; ancak bu ad gunluk yaşamda kullanılmaz. Şaman dininin kurallarına gore hareket ederler. Tahta sandıklara kotydukları Olulerine elbise giydirip mezara atının eğeri ile birlikte kurganlara gomerler. Gomulmeden sonraki uc, yirmi, kırk ve yuzuncu gunlerde ceşitli torenler yapılır ve yemek verilir. Kırkıncı gun toreninde olenin atı kesilir, eti yenir; atın başı bir mızrak ucunda mezarın başına dikilir.
Kultur [değiştir]

Hakaslar sozlu edebiyatları zengindir. Kopuz eşliğinde sabahlara kadar soylenen uzun manzum destanları vardır. En cok bilinen destanlar: Alıp





vikipedi.com
__________________