Yercekiminin etkisiyle dunyayı cepecevre saran, onu meteorlardan, kozmik ışınlardan ve Guneş'in zararlı ışınımından koruyarak uzerinde yaşamı sağlayan, gaz, buhar ve aerosol parcacıklardan oluşmuş, kabaca kuresel zarf ya da hava tabakası. Dunyanın yuzeyinden yuzlerce kilometre yuksekliğe kadar uzanır. Muazzam kutlesiyle (5.2 x 1018 kg.) yeryuzune buyuk bir basınc uygular. Bileşimi ve bircok fiziksel ozelliği yukseklikle birlikte değişir. Toplam kutlesinin dortte ucu, taşıdığı su buharının ve aerosol parcacıkların onda dokuzu, en alt tabakası olan troposferdedir. Su buharı ve aerosol parcacıklar sayılmazsa, troposferin havası %78 azot, %20 oksijen, %0,9 argon, %0,03 karbon dioksit ve oteki soy gazlar, geri kalan da metan, hidrojen ve azot oksidul karışımıdır. Bulutlar ve oteki meteorolojik olaylar troposferde oluşur. Bunu stratosfer, mezosfer, termosfer (kemosfer) ve ekzosfer tabakaları izler. Aralarında da sırayla tropopoz, stratopoz ve mezopoz adlı geciş bolgeleri vardır. Stratosfer, ust kesimlerinde yer alan ve morotesi ışınımı soğuran ozon tabakasıyla onemlidir. Kutup ışığı ve manyetik olaylar termosferde meydana gelir. Stratosferden sonraki tabakaları kapsayan iyonosfer, radyo dalgalarını yansıtır.

Atmosferde sıcaklık değişimi ilginctir. Yukarı cıkıldıkca troposferde duşen sıcaklık (-50°C) stratosferde yukselir (0°C), mezosferde duşerek (-100°C) termosferde yeniden yukselir. Ekzosferle birlikte atmosfer seyrek helyum ve hidrojen gazlarından oluşur ve gezegenlerarası ortama karışır. Oteki gezegenlerin de (muhtemelen Pluton haric) atmosferleri vardır ama hicbirinde dunyanınki kadar yaşama elverişli oksijen yoktur.

Ansiklopedim
__________________