Araştırmacılar, farelerde yapılan ve kavram kanıtlama niteliği taşıyan yeni bir calışmada; insanlardaki meme kanseri hucrelerini yağ hucrelerine donuşturmeyi başarmışlar.

Araştırma takımı bunu başarmak icin, metastaz yapan (kan dolaşımı yoluyla vucudun başka bolumlerine giden) kanser hucrelerinin kullandığı tuhaf bir guzergÂhtan yararlanmış. Elde edilen sonuclar, bu konuda atılan ilk adım olsa da; gercekten umit vadeden bir yaklaşım niteliği taşıyor.

Parmağınızı kestiğiniz zaman veya bir ceninde organlar oluştuğunda, epitel hucrelerin goruntusu yabancılaşmaya başlıyor ve bu hucreler daha ‘sıvı’ hale geliyorlar; once, mezenşim olarak adlandırılan bir tur kok hucreye ve sonra, vucut neye ihtiyac duyuyorsa ona donuşuyorlar.

Bu surece epitelyel mezenşimel donuşum (EMT) adı veriliyor. Kanserin vucuda yayılıp metastaz yapmak icin hem bunu, hem de MET (mezenşimel epitelyel donuşum) adı verilen zıt bir guzergÂhı kullanabildiği bir suredir biliniyormuş.

Araştırmacılar, insanlardaki meme kanserinin saldırgan bir şeklinin nakledildiği fareleri almışlar ve onları tedavi etmek icin, rosiglitazon adı verilen bir diyabet ilacı ile trametinib olarak adlandırılan bir kanser tedavisi uygulamışlar.

Bu ilaclar sayesinde kanser hucreleri, yukarıda bahsedilen geciş guzergÂhlarından birini kullandıkları zaman yayılmak yerine, kanser hucresinden yağ hucresine donuşmuşler; bu surece de adipogenez deniyormuş.

Takım, Ocak ayında makalesinde şoyle yazıyor: “Bu calışmada kullanılan modeller, cevrede bulunan en yakın tumorlerde, yaygınlaşan kanser hucresi adipogenezinin değerlendirilmesine olanak sağladı”

“Elde edilen sonuclar, hastaya uygun bir ortamda rosiglitazon ve trametinib ile birleştirilen terapinin, esnekliği artmış kanser hucrelerini ozel olarak hedef aldığını ve bunları adipogeneze teşvik ettiğini gosteriyor.”

Her kanser hucresi bir yağ hucresine donuşmemiş olsa da, adipogenez gecirenler eski haline donmemiş.

Calışmanın kıdemli yazarı ve İsvicre’deki Bazel Universitesi’nde biyokimyacı olan Gerhard Christofori, şoyle soyluyor: “Bir EMT surecinden gecen meme kanseri hucreleri, hem farklılaşarak yağ hucrelerine donuşuyor; hem de coğalmayı tamamen durduruyorlar”

“Uzun vadeli kultur ortamı deneylerinden soyleyebileceğimiz kadarıyla, yağ hucrelerine donuşen bu kanser hucreleri, yağ hucresi olarak kalmaya devam ettiler ve tekrar meme kanseri hucresine donuşmediler.”

Peki bu nasıl oluyor? Trametinib ilacı, hem hucrelerin donuşme işlemini (kanser hucrelerinin kok hucrelere donuşmesi gibi); hem de bu kok hucrelerin daha sonra yağ hucrelerine donuşumunu artırıyor.

Rosiglitazon bu kadar onem taşımıyor fakat trametinib ile birleştirildiğinde, o da kok hucrelerin yağ hucrelerine donuşmesine yardımcı oluyor.

Takım şoyle yazıyor: “Rosiglitazon ve [trametinib] ile birleştirilen adipojenik farklılaşım terapisi, farelerde uygulanan ceşitli klinik oncesi meme kanseri modellerinde; kanser hucrelerinin saldırısını, yayılımını ve metastaz oluşumunu etkili şekilde onluyor.”



(Bazel Universitesi, Biyotıp Bolumu)

Işınım yapan yeşil bir proteinle işaretlenen kanser hucreleri ve solda yer alan normal, kırmızı yağ hucreleri ile beraber yukarıdaki goruntu, bu sureci gosteriyor. Kanserden yağ hucresine doşune hucreler kahverengi gorunuyor (sağ tarafta) cunku yağ hucrelerinin kırmızı rengi ile protein kanser hucresi etiketinin yeşil rengi birleşmiş oluyor.

Bu iki ilacın halihazırda FDA tarafından onaylanmış olması ise heyecan verici. Bu yuzden, bu tedavi turunun insanlarda kullanılması amacıyla klinik deneylere başlanması daha kolay olmalı.

Farelerde denenen pek cok tedavinin, aslında klinik deneme aşamasına ulaşamadığını veya o aşamada başarasız olduğunu bilmemize rağmen heyevan verici. Bu uygulamanın insanlardaki kanser hucrelerinde işe yaramış olması ise biraz daha fazla umut veriyor.

Bu arada takım, bu terapinin kemoterapi ile birleştirildiği zaman işe yarayıp yaramacağını ve diğer kanser tiplerine uygulanıp uygulanamayacağını da araştırıyor.

Christofori, Press Association haber ajansına şoyle soyluyor: “Bu yenilikci terapi yaklaşımı; gelecekte hem birincil tumor buyumesini, hem de olumcul metastazların oluşumunu baskılamak amacıyla, geleneksel kemoterapi tedavisiyle beraber kullanılabilir.”

“Tedavinin baskılayıcı etkisinin, deneysel meme kanseri metastazı uzerinde değerlendirilmesi ve bu olcude, 4. aşama meme kanseri tedavisindeki potansiyeli; ileri klinik oncesi modellerde, kemoterapiyle destekleyici şekilde birleştirilmesini gerektirecektir” diye yazıyor takım.

“Tedavinin klinik oncesi etkileri uzerinde calışma yapmak icin, FDA tarafından onaylanmış ilacları kullandığımızdan; klinik bir aktarımın yapılması mumkun olabilir.”

Araştırma, Cancer Cell bulteninde yayınlandı.


popularscience

__________________