Aziz Meker ( 1877)- (1941)
Bilim ve toplum adamı, diplomat ve yazar. 1877 yılında Kafkasya’da, bugunku Karacay-Cerkes Cumhuriyeti’nin sınırları icinde bulunan Biberdkuace koyunde doğdu. Anadili Abazaca ve Adıgeceydi. Koyunde ve Batalpaşinsk (Cerkesk) kasabasında oğrenim gordu. Ailesinin Turkiye'ye hicret ederek Eskişehir yoresinde yerleşmesi uzerine oğrenimini İstanbul'da surdurdu. Daha sonra Fransa'ya gonderilerek Tarım konusunda yuksek oğrenim gordu. İstanbul'da Halkalı Ziraat Okulu'nda oğretmenlik yaptı (1907).

Kafkas surgunleri tarafından oluşturulan ve başka yerlerde de şubeler acan "Cerkes İttihad ve Teavun Cemiyeti", "Şimali Kafkas Cemiyeti", "Kafkasya İstiklal Komitesi", "Turkiye'de Kuzey Kafkasya Siyasi Gocmenleri Komitesi" gibi orgutlerde aktif gorevler ustlendi. İdeal arkadaşlarından Huseyin Tosun (Vubıh) Beyle birlikte "Koylu Bilgi Cemiyeti"nin de kurucu ve yoneticileri arasında yer aldı (1914) ve bu derneğin yayınlarında rol oynadı. Tum bu derneklerde konferanslar verdi, broşurler yayınladı.

Birinci Dunya Savaşı sırasında Mareşal Fuad Paşa'nın başkanlığındaki bir Kafkas delegasyonuna dahil olarak Viyana, Berlin, Lozan vb. Avrupa merkezlerinde Kafkasya bağımsızlık davası lehinde goruşmelere katıldı. Bu konuda broşurler ve ceşitli dergi ve gazetelerde yazılar yayınladı. Ceşitli devlet adamlarıyla, Cenevre'de surgunde yaşamakta olan V. İ. Lenin'le goruştu. Mutareke doneminde yine İsmail Hakkı Berkok, Mustafa Butbay vb. kişilerin de yer aldığı bir kurul icinde Kafkasya'ya gonderilerek Dağıstan-Cecenistan yorelerinde Kafkasya bağımsızlığı lehinde siyasi calışmalar yaptı (1920).

Turkiye'ye donuşunde Anadolu’daki kurtuluş hareketine katıldı. Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafından Sovyet Rusya'ya gonderilen elcilik kurulunda Başkatip olarak gorevlendirildi. Moskova'da Lenin, Cicerin, Stalin ve diğer Sovyet devlet adamlarıyla yapılan politik goruşmelere katıldı (1922). Aynı kurulda gorevli bulunan Mehmed Fuad Carım, Tahsin Ruştu ve diğer Kafkasyalı arkadaşlarıyla birlikte, bağımsız bir Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin kurulması ve surdurulmesi yolundaki cabalara destek verdi. 1923 yılında Ankara’ya donerek Ziraat Okulu'nda (Fakulte) profesor ve oğretim uyesi, Ziraat Enstitusu'nde başkanlık, Tarım Bakanlığı'nda musteşarlık gorevlerinde bulundu. Adigece, Abhaz-Abazaca ve Turkce'den başka Rusca, Fransızca ve Almanca'yı da iyi biliyordu. 1941 yılında Ankara'da oldu.

Profesor Aziz Meker'in, İstanbul'da, İsvicre, Almanya ve başka Avrupa ulkelerinde cıkan bircok gazetede Kafkasya'yı tanıtan ve Kafkas bağımsızlığını savunan makaleleri yayınlanmıştır. Tarım konusundaki eserleri ve bilimsel makalelerinden başka Kafkasya konusunda ceşitli dillerde yayınlanmış broşurleri de bulunmaktadır: "Kafkasya'nın Ahval-i İctimaiye ve İktisadiyesine Dair Konferans" (İstanbul 1918), "Les Russes en Circassie, 1760-1864" (Ruslar Cerkesya'da 1760-1864, Fransızca, Berne 1919).


Biyografi.net

__________________