dunyada voleybol
Dunya Tarihi


KAYNAK: Sn. MEHMET BENGU’NUN VOLEYBOL KİTABI (ADAM YAYINLARI)

Voleybol'un atası diyebileceğimiz "Mintonette" adlı oyun ilk olarak 1885 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nde oynandı. Massachusetts'in Holyoke kentinde, okulu yeni bitirmiş genc bir beden eğitimi oğretmeni, William G. Morgan, YMCA'de işadamlarına beden eğitimi yaptırmakla gorevlendirilmişti. YMCA, "Young Men's Christian Association" ın kısaltılmışı. Turkcesi : Genc Erkekler Hıristiyan Birliği. Amacı toplumsal calışmalarla Hıristiyanlığı yaymak olan bu kuruluş, o yıllarda butun dunyaya kol sarmış bulunan cok geniş bir misyoner derneğiydi. Willam G. Morgan bu derneğin Holyoke kentindeki şubesinde işadamlarına onceleri kuru kuruya beden eğitimi yaptırırken, bir sure sonra, calışmaları sıkıcılıktan kurtarmak, sağlık icin katlanılan bir eziyet durumundan uzaklaştırmak gerektiğini gordu. Eğlendirici, oyun niteliği olan bir calışma yolu aramaya başladı

Eğlence Voleybolu

1891'de gene bir YMCA oğretmeninin, James Naismith'in bulduğu basketbol oyunundan yararlanabilirdi, ama bu oyun koşuya dayanan, carpışmalara yol acan, genclere yonelik bir oyundu, yaşlılara gore değildi. Tenis vardı, ama ona da, raket, cevresi telli duzgun bir alan gibi, her zaman, her yerde bulunmayan şeyler gerekliydi. Ustelik de, tenisi iki, en cok dort kişi oynuyordu. William G. Morgan daha cok sayıda insanı, daha kısa bir surede, topluca, fazla yorucu olmayan bir hareketliliğe sokmak istiyordu. Yeni bir oyun duşundu. Tenis ağını yukseltip yerden 1.80-1.90 metreye gerdi. uzun boylu bir insanın başı hizasında. Basket topunun ic lastiğini cıkarıp top olarak kullandı. (O zamanki basket toplarının dışı deri olur, iclerine lastik kese sokulup şişirilirdi.) Filenin iki yanına gecen iş adamları bu lastiği kendi alanlarında yere duşurmemeye, filenin obur yanına atmaya cabalıyor, parmakları, avucları, yumrukları, kollarıyla istedikleri gibi vuruyorlardı. İc lastiğin hafif geldiği gorulunce, basket topu denendi, ama o da hem cok buyuk, hem de ağırdı. Bunun uzerine bir firmaya ozel bir top yaptırıldı. Gene dışı deri, ici lastik keseli, daha kucuk, daha hafif bir top. (Olculeri bakımından gunumuzdeki voleybol toplarına cok yakın bir topdu bu.)


İşadamları filenin iki yanından gule oynaya bu topu obur yana atmaya, kendi alanlarında yere duşurmemek icin sağa sola koşuşmaya giriştiler. Ne oyun alanı sınırlıydı ne de oyuncu sayısı. gelenler ikiye ayrılıyor, oyun alanını istedikleri gibi belirliyo, başlıyorlardı oynamaya. William G. Morgan amacına ulaşmış, carpışması, itişmesi olmayan, tehlikesi az, cok temiz, yoruculuğu ise, oyuncu sayısını azaltıp coğaltarak, oyun alanını kucultup buyuterek istendiği gibi ayarlanabilen, son derece eğlenceli bir oyun bulmuştu. Kısa surede Mintonette'e merak salanların arasında bir doktor (Dr Frank Wood), bir de itfaiye şefi (John Lynch) vardı. bu iki Mintonette'ci, William G. Morgan'la birlikte, oyuna kurallar koymaya başladılar. Ertesi yıl, 1896'da, Springfield koleji'nde duzenlenen bir YMCA beden eğitimi oğretmenleri toplantısında, Mintonette'den soz acılınca, oyunu tanıtmak amacıyla bir gosteri macı yapılması onerildi. William G. Morgan hemen gidip Holyoke'dan beşer kişilik iki takım getirerek delegeler onunde oynamalarını sağladı, o gune kadar konan kuralları acıkladı. Takımlardan birinin kaptanı Belediye başkanı J.J. Curran, oburunun kaptanı itfaiye şefi John Lynch'di. Mintonette oyunu, en kısa soyleyişle, "topu yereduşurmeden karşı alana atmak" diye tanımlanabilirdi. Yani topa havadayken vurmak. Oyunu izleyenlerden Profesor Albert T. Halstead "Mintonette" yerine "volley Ball" adınıonerdi.


"Volley " tenis ile futbolda kullanılan bir terimdi. "Topa yere değmeden vurmak" anlamına Mintonette oyununun temel ozelliğine cok uygun duştuğu icin bu ad hemen benimsendi. (1952 yılında, yani ellialtı yıl sonra, A.B.D Voleybol birliği bu iki sozcuğu birleştirerek "Volleyball" diye yazılmasına karar vermiştir.)1896'da Springfiald Koleji'nde yapılan gosteriden sonra, istek uzerine, William G. Morgan o gune kadar geliştirdikleri kuralları yazarak toplantı yoneticilerine sundu. Bunun uzerine bir komite kurulup voleybol oyununu incelemek, geliştirmek, kurallarını belirlemekle gorevlendirildi. YMCA dernekleri voleybolu kısa surede butun Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada'ya yaydıkları gibi, misyonerler aracılığıyla başka ulkelere de goturduler. J. Howard Crocker Cin'e, Franklin Brown Japonya'ya Dr. J.H. Gray Burma'ya, Hindistan'a, daha başkaları Guney Amerika, Avrupa, Afrika Ulkelerine bu eğlenceli oyunu yarışırcasına yaydılar. 1910 Yılında Filipinlere giden Elwood S. Brown ise orad voleybolu tanıtmakla kalmadı, uc yıl sonra, 1913'de, yapılmasına onculuk ettiği Manila Uzak Asya Oyunları'nda voleybolunda yer almasını sağladı. ​