Derleyen: Ayþe KýsakürekABD'de eyaletler, tedarik sorunlarý sebebiyle infazlarda kullanýlan ilaçlarý saðlamakta zorlanýrken, bazýlarý alternatif ve son derece tartýþmalý infaz yöntemlerine yöneliyor.Ýlk olarak Alabama bir mahkumu nitrojen gazýyla idam etti. Þimdi ise Güney Carolina infazlarda elektrikli sandalyeyi ve idam mangasýný geri getirmeyi deðerlendiriyor.

Güney Carolina 13 yýldýr idam cezasýna çarptýrýlan bir mahkûmu infaz etmedi çünkü ölümcül enjeksiyonlarda kullanýlan bu ilaçlarý bulmak giderek zorlaþtý. Associated Press'in haberine göre ilaç firmalarý ve ilaç üreticileri, anonim kalmadýklarý sürece bu ilaçlarý eyaletlere satmak istemiyor.

Ölümcül enjeksiyonlarýn kullanýmýyla ilgili sorunlar devam ederken, Güney Carolina eyaleti elektrikli sandalye ve idam mangasý gibi son derece ihtilaflý yöntemlerin kullanýmýný masaya getirdi. Mahkumlarýn bir infaz yöntemi seçmemesi durumunda elektrikli sandalye þu anda eyaletin alternatif metodu. Bu politika, elektrikli sandalyeyi varsayýlan yöntem, idam mangasýný ise alternatif yöntem olarak kabul eden 2021 tarihli yasaya dayanýyor.

Ýdam mangasý son 50 yýlda yalnýzca üç kez kullanýldý. Tamamý Utah'taydý ve bu türden son infaz 2010 yýlýnda gerçekleþti. Elektrikli sandalye ise en son 2020 yýlýnda kullanýldý. Öte yandan Alabama eyaleti, Ocak ayýnda tartýþmalý ve test edilmemiþ nitrojen gazýyla boðma yöntemini kullanarak dünyadaki ilk idamý gerçekleþtirdi.



ALABAMA'NIN NÝTROJEN GAZI KULLANIMI

Kenneth Eugene Smith, Ocak ayýnda, beyni yavaþ yavaþ oksijenden mahrum býrakan bir yöntem olarak tanýmlanan 'nitrojen hipoksisi' ile idam edildi. Smith, 1988 yýlýnda bir rahibin eþi olan 45 yaþýndaki Elizabeth Sennett'i öldürmekten suçlu bulunmuþtu. Ancak kendisi, cinayet sýrasýnda olay yerinde bulunsa dahi suçu dahil olmadýðýný savunuyordu.

Duruþmasýnda jüri, ömür boyu hapis cezasý için 11'e 1 oy verdi. Ancak bu karar, kendisini ölüm cezasýna çarptýran hakim tarafýndan reddedildi. Eyalet yetkilileri onu 2022 yýlýnda ise enjeksiyonla idam etmeye çalýþmýþtý ancak idam sýrasýnda idam emrinin süresi dolmadan önce damar yolu açamamasý sonucu prosedür baþarýsýz olmuþtu.

Eyalet avukatlarý, Smith'in nitrojen gazý yöntemini kullanarak saniyeler içinde bilincini kaybedeceðini ve dakikalar içinde ise hayatýný kaybedeceðini ileri sürmüþtü. Hatta 'belki de þimdiye kadar tasarlanmýþ en insani infaz yöntemi' savunmasý dahi yapýlmýþtý.

Smith, ölmeden önce Ýngiliz The Guardian gazetesine verdiði röportajýnda Amerikan halkýna 'merhamet' çaðrýsýnda bulundu.

Alýntý Metni'BU GECE ÝNSANLIK BÝR ADIM GERÝ ADIM ATTI'

Ancak infaz sýrasýnda yaþananlar 'insani' olmaktan çok uzaktý. Prosedür yaklaþýk 22 dakika sürmüþtü ve Ýdama tanýklýk edenler, Smith'in infaz sýrasýnda, mahkumun son anlarýnda acýyla kývrandýðýný bildirdiler.

Smith son sözlerinde þöyle konuþtu:

Alýntý MetniTürünün ilk örneði olan bu infazýn ardýndan eyaletin Baþsavcýsý Steve Marshall, diðer 43 mahkumun da infaz yöntemi olarak nitrojen gazýný seçtiðini ve diðer eyaletlerin de Alabama'yý kýlavuz olarak kullanmasýný umduðunu söyledi.

Son dakika itirazý reddedildi, nitrojen gazýyla idama saatler kaldý!GÜNEY CAROLINA'NIN PLANLARI

Þu anda Güney Carolina eyaletinde idam cezasýna çarptýrýlan 33 kiþi bulunuyor. 2021 yýlýnda, öldürücü enjeksiyon ilacýnýn bulunamadýðý eyalette elektrikli sandalye varsayýlan yöntem haline geldi; alternatif seçenek ise idam mangasý olarak belirlendi.

Eyalet bu yöntemleri kullanarak infaz tarihlerini belirlemeye baþladý. Bu bazý tartýþmalara yol açtý ve 2022 yýlýnýn Eylül ayýnda Güney Carolina Çevre Yargýcý Jocelyn Newman, her ikisinin de anayasaya aykýrý infaz yöntemleri olduðuna hükmetti.



Yerel basýna göre, Þubat ayý baþlarýnda ise Güney Carolina Yüksek Mahkemesi önünde yapýlan 90 dakikalýk duruþmada eyalet avukatlarý, yöntemlerin mevcut protokollere uygun olduðunu savundu ve yüksek mahkemeden Yargýç Newman'ýn kararýný geçersiz kýlmasýný talep etti. Öte yandan, þu anda idam cezasýna çarptýrýlan dört mahkumun avukatlarý, infaz yöntemlerinin zalimce ve alýþýlmadýk cezalar teþkil ettiðini savundu.

Ancak yasa deðiþikliðiyle ölümcül enjeksiyon ilaçlarý eyalette yeniden kullanýlabilir hale geldi. Bu çerçevede geçtiðimiz yýl Güney Carolina, ilaçlarý devlete satan ilaç þirketlerinin kimliklerini koruyacak bir kalkan yasasýný kabul etti. Þu anda idam cezasýna çarptýrýlan dört mahkumun avukatlarý, mahkemede yasanýn gizlilik içinde olduðunu ve mahkumlarýn infazlarý hakkýnda detaylý bilgi almalarýna izin verilmediðini ileri sürdü.

Eyaletlerin yürütme politikalarýyla ilgili sýnýrlý ayrýntýlarý açýklamasý alýþýlmadýk bir durum deðil. Associated Press'e göre, mahkumlarýn avukatý eyaletin sakinleþtirici temin edip etmediðini ve bunu test etmek için yönergelerin olup olmadýðýný sorguladý. Avukat Lindsey Vann, "Ülkedeki hiçbir mahkum, idam edileceði konusunda bu kadar az þeffaflýkla idam edilmedi" dedi.

Ancak artýk ölümcül enjeksiyon ilaçlarý mevcut olduðundan, Cumhuriyetçi Vali Henry McMaster ve Güney Carolina Ceza Ýnfaz Kurumu'nun avukatlarý, elektrikli sandalye ve idam mangasýnýn anayasaya uygunluðu konusunda yýllardýr süren ihtilafýn gereksiz olduðunu söyledi.

DÝÐER EYALETLER NE YAPIYOR?

Smith'in ölümünün ardýndan Ohio Baþsavcýsý Dave Yost, eyalet idamlarýnda nitrojen gazý kullanýmýna izin veren yeni yasayý açýkladý. Bu arada Nebraska'daki bir kanun koyucu, devletin nitrojen gazýný infaz yöntemi olarak kullanmasýna da izin verecek bir yasa çýkardý. Þu anda yalnýzca Alabama, Mississippi ve Oklahoma idamlarda nitrojen gazýnýn kullanýlmasýný onayladý. Güney Carolina'nýn ardýndan, Idaho Cumhuriyetçi Valisi Brad Little geçen yýl infazlarda idam mangalarýna izin veren yasayý imzalayarak bu yöntemi uygulayan beþinci eyalet oldu.

UZMANLAR NE DÝYOR?

Güney Carolina Amerikan Sivil Özgürlükler Birliði, ölüm cezasýnýn 'ahlaksýz ve anayasaya aykýrý' olduðunu kaydetti.

Alýntý MetniElektrikli sandalye ve idam mangasýnýn anayasaya aykýrýlýðýný savunarak dört mahkum adýna ifade veren uzmanlar, bireyin vücuduna iki bin volt elektrikle 'yakmanýn', muhtemelen muazzam bir acýya sebep olacaðýný belirtti. Öte yandan idam mangasýnýn ise, mahkumun kalbinin neredeyse anýnda durmasýna yol açacaðý ve kan kaybýndan hýzla ölecekleri için onlarý bilinçsiz hale getireceði aktarýlýyor.

22 dakika idam masasýnda çýrpýndý! Görgü tanýklarýndan þok itiraf: 'Nazilerin yaptýðý gibi'Yalnýzca 134 vaka var! Dünya bebeklerini öldürmekten 20 yýl hapis yatan anneyi konuþuyor