DIÞ HABERLER SERVÝSÝ -Güney Afrika’nýn 84 sayfalýk baþvurusunda Ýsrail’in yaptýklarýnýn “soykýrým özellikleri taþýdýðý, çünkü niyetin Gazze’deki Filistinlilerin önemli kýsmýný yok etmek olduðu” söyleniyor. Kanýtlanmasý en zor suç olarak ifade edilen “soykýrým”, 1948 tarihli Birleþmiþ Milletler (BM) Soykýrým Sözleþmesi’ne göre “bir ulusal, etnik, ýrksal ya da dini grubun kýsmen ya da tamamen yok edilmesi amacýyla giriþilen fiiller” olarak nitelendiriliyor. Uluslararasý Adalet Divaný’nýn, Soykýrým Sözleþmesi’nden doðan ihtilaflarda hüküm verme görevi var ancak bu yetki de tartýþmalý. 2. Dünya Savaþý’nda 6 milyon Yahudinin soykýrýma maruz kalmasý sonrasý kabul edilen sözleþmeye Ýsrail de taraf.

Þimdi ne olacak?

Mahkemede ilk olarak Gazze’deki tüm askeri faaliyetlerinin sona erdirilmesi yönünde yapýlan baþvuru ele alýnacak. Bu acil talep, ihtiyati tedbir olarak deðerlendirilecek. Ukrayna da, Rusya’nýn ülkeyi iþgali ve çok sayýda sivili öldürmesi sonrasý bu yönde bir baþvuru yapmýþ, mahkeme Moskova’nýn askeri harekatý durdurmasýna karar vermiþti. Ancak Rusya mahkeme kararýný tanýmadý.

Benzer bir karar çýkmasý durumunda, mahkemenin bunu uygulama gücü bulunmuyor. Bununla birlikte mahkemenin, Ýsrail’in askeri faaliyetlerini kýsýtlamasý yönünde karar verebileceði ifade ediliyor. Bu kararýnsa sahada bir karþýlýðý bulunmuyor.

ABD yönetimi davaya karþý çýkýyor. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danýþmaný John Kirby davanýn “dayanaksýz” ve “aslýnda tamamen temelsiz” olduðunu ifade etmiþti. ABD Dýþiþleri Bakaný Antony Blinken da, Ýsrail’in soykýrým iddiasýyla Uluslararasý Adalet Divaný’na sevk edilmesini ‘haksýz’ olarak nitelendirip, dikkatleri insani krize çözüm bulma ve savaþýn yayýlmasýný önleme çabalarýndan uzaklaþtýrdýðýný söyledi.

Daha önceki kararlar nasýl?

Mahkemede daha önce soykýrým yaptýðý yönünde karar alýnan isimler oldu. Bunlara bir örnek Bosnalý Sýrp komutan Ratko Mladic. Ancak Bosna Hersek’in baþvurusunda mahkeme Sýrbistan’ý ya da Yugoslavya’yý soykýrým yapmaktan suçlu bulmamýþtý. Nitekim mahkemenin bir ülkeyi soykýrýmdan suçlu bulmasýnýn oldukça zor olduðu ifade ediliyor. Arakanlý Müslümanlar adýna Gambiya tarafýndan Myanmar’a yönelik bir dava da açýlmýþtý. 2019’da açýlan bu davanýn tedbir kararý açýklandý ancak dava henüz sürüyor.

Kýzýldeniz’de kriz büyüyor

Yemen’deki Husilerin Kýzýldeniz’deki gemi trafiðine yönelik saldýrýlarý devam ediyor. Husiler çok sayýda gemicilik þirketinin Kýzýldeniz’deki seferlerini durdurma kararý sonrasý en büyük saldýrýsýný gerçekleþtirdi. Pentagon yetkililerine göre ABD Donanmasý, Yemen’deki Husilerin Kýzýldeniz’den fýrlattýðý füze ve insansýz hava araçlarýný düþürdü. Saldýrýya ABD ve Ýngiltere savaþ uçaklarý karþýlýk verirken, 18 insansýz hava aracý, iki seyir füzesi ve bir balistik füzedüþürdüler.

Blinken: Daha fazla cephe istemiyoruz

ABD Dýþiþleri Bakaný Antony Blinken, Ýsrail ve Filistin’deki temaslarýný tamamladý. Blinken, “Gazze’deki siviller, özellikle de çocuklar arasýndaki günlük can kaybý çok yüksek” derken, “Kimse bu çatýþmada daha fazla cephenin açýldýðýný görmek istemiyor” ifadelerini kullandý. Filistin Devlet Baþkaný Mahmud Abbas ile de görüþen Blinken, Filistin’le Ýsrail’in barýþ ve güven içinde birlikte yaþayacaðý bir devlet olmasý gerektiðini vurguladý.