Sevdiğiniz insan guveninizi kıracak bir davranışta bulunduysa muhtemelen ihanetin acısını hissetmişsinizdir. Bu durum uzerinizde buyuk etkiler bırakabilir. Sevgiliniz, aile uyeleriniz ya da yakın bir arkadaşınızın yaptıkları, ihanet travması yaşamanıza neden olabilir. Sevilmek ve guven duymak her insanın temel ihtiyacları arasındadır. İhanete uğradığınızda kendinizi kotu hissetmenizin sebebi de budur. Boyle donemlerde kendinizi değersiz hissedebilir, bir daha kimseye guvenemeyeceğinizi duşunebilirsiniz. Peki ihanete uğrayan biri bu durumdan en az zararla nasıl kurtulabilir? Gelin uzmanların tavsiyelerine bir goz atalım.
İhanet travması teorisini anlamak İhanet travması ilk olarak 1991 yılında psikolog Jennifer Freyd tarafından bir kavram olarak tanıtıldı. Freyd, ihanet travmasının bireylerin ilişkilerinde kalıcı etkilere neden olabileceğini ileri suruyor. İnsanlar ihanete uğradığında coğu zaman o kişiden uzaklaşarak bir tepki gosteriyor. Ancak belirli ihtiyacları karşılamak icin birine bağımlı olduğunuzda, o kişiden uzaklaşmanız mumkun olmayabilir. Orneğin cocuklar, duygusal ihtiyaclarının yanı sıra yiyecek, barınma ve guvenlik ihtiyaclarını karşılamak icin de ebeveynlerine bağımlıdır. Benzer şekilde, ilişkilerin dışında finansal ve sosyal kaynakları olmayan biri de ihaneti kabul ederek hayatına aynı şekilde devam edebilir. Fakat bu durum farkında olmasanız da ihanet travmasına neden olabilir. Ozellikle olaylar cocukluk doneminde gercekleşirse, beyin ihaneti tam olarak işleyemediği icin cocukluk amnezisi gelişebilir.
Bağlanma teorisi ve ihanet travması Cocukluk donemindeki ilk ilişkiler cok onemlidir. Cunku bu donemde kurulan bağlar coğunlukla gelecekteki ilişkileri şekillendirir. Cocukluk doneminde kurulan bağlar guclu ve guvenli olduğunda, yetişkin doneminde guvenli bağlanmaların yolu acılır. Ancak tam tersi olduğunda bireylerin yetişkinlik donemindeki ilişkileri oldukca sorunlu olabilir.
Ebeveynler, cocuklarına bakmak ve onları korumakla yukumludur. Bu sorumluluk, ebeveyn ve cocuk arasında sozlu olmayan bir anlaşma oluşturur. Cocuklar her zaman anne ve babalarına koşulsuz şartsız guvenir. Ta ki ebeveynler onları yuzustu bırakana kadar. Aynı durum romantik ilişkilerde de gecerlidir. İlişkilerde sozlu bir şekilde ifade edilmese de taraflar birbirlerini aldatmayacağını en başta kabul etmiş olur. Ancak ciftlerden biri bu anlaşmayı bozduğunda guven duygusu yerle bir olur.
Belirti ve bulgular İhanetin travması bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlığını etkileyebilir. Fakat bu etkiler travmanın turune bağlı olarak değişim gosterir. Herkesin travmayı aynı şekilde yaşamadığını unutmayın. Yine de uzmanlar ortak olan bazı belirtileri şu şekilde ifade ediyor:
Cocukluk travması Cocukluk doneminde yaşanan travmaların etkileri kısa bir surede ortaya cıkar. Ancak bazı durumlarda yetişkinlik donemine kadar hicbir belirti gostermeyebilir. Cocukluk travmasının genel belirtileri şunları icerir:
Duyguları ifade etmede sorunAnksiyete, depresyon ve diğer ruh sağlığı sorunları semptomlarıKabuslarMide rahatsızlıklarıPanik ataklarİntihar duşunceleriBaşkalarına guvenmede zorlukYeme bozukluklarıMadde kullanımı İhanete uğrayan cocuklar, ihanetin anılarından kacmak icin gerceklikten kopmaya başlayabilir. Bu nedenle cocukluk doneminde yaşadığınız kotu olayları hatırlamakta zorluk cekebilirsiniz. Cunku “unutmak” travmayla başa cıkma mekanizması haline gelir.
Aldatılma travması Romantik ilişkilerdeki ihanet coğu zaman aldatma kaynaklıdır. Ancak ekonomik bir nedenden dolayı ihanete uğramak da travma tepkisine neden olabilir. Aldatıldığınızı hissettiğinizde genellikle şunlar meydana gelir:
Benlik saygısının kaybedilmesiDeğersizlik hissiKızgınlıkSucluluk hissiDuyguları kontrol etmede zorlukBaşkalarına inanmanın imkansızlaşmasıDepresyon, anksiyete ve diğer ruh sağlığı rahatsızlıkları semptomlarıUykusuzlukMide ağrısı ya da diğer fiziksel rahatsızlıklar Hayatta kalmak icin partnerinize ihtiyacınız olmasa da bircok nedenden dolayı ihanetten sonra ayrılamayacağınızı hissedebilirsiniz. Ekonomik nedenler, işsizlik, cocuklar ya da kalacak yerinizin olmaması bu durumu etkileyebilir. İlişkiler aynı zamanda sizi belirli bir yere ait hissettirir. Başka bir ifadeyle sosyal bağlantı ihtiyaclarınızı karşılar. İhanete uğradığınız zaman gelecekte bu ihtiyaclarınızı nasıl karşılayacağınızı merak edebilirsiniz. Bu nedenle ayrılık sizin icin en son secenek olabilir.
İyileşme surecini başlatın Romantik bir ilişkide aldatıldıysanız kendinizi surekli uzgun, suclu ve şaşkın hissedebilirsiniz. Partnerinize bir şans daha vermeyi secseniz bile, ona tekrar tam anlamıyla guvenmeniz aylar hatta yıllar alabilir. Benzer şekilde cocukluk travması yaşadıysanız anılarınız tekrar tekrar gun yuzune cıkabilir. İyileşmeye giden yol herkes icin aynı değildir. Ancak bu stratejiler iyileşme yolunda ilk adımı atmanıza yardımcı olabilir.
Kacmak yerine kabul edin Travmalarla yuzleşmek iyileşmenin en onemli adımıdır. İhanetin uzerine gitmezseniz, mevcut kargaşa hayatınızın diğer alanlarına da sıcrayabilir. Eğer bu durumu kabul etmezseniz ve surekli bastırırsanız, arkadaşlarınızla birlikteyken, cocuklarınızla ilgilenirken ya da işe giderken bu anılar tekrar tekrar ortaya cıkabilir. Aldatma gibi bir olayla karşılaşmak, tahmin edilemeyecek kadar acı verici olabilir. Yine de bunu kabul ederek iyileşme surecini başlatabilir ve nasıl iyileşmeniz gerektiğini keşfedebilirsiniz.
Surecin zorlu olduğunu unutmayın İhanetin ardından bircok duyguyu dışa vurabilirsiniz. Orneğin aşağılanmış, utanmış, değersiz, ofkeli ve mutsuz hissedebilirsiniz. Bu nedenle kendinizi surekli bu duygulardan kacarken bulabilirsiniz. Hissettiğiniz olumsuz duygulardan kacınmak, kolay ve guvenli gorunebilir. Ancak duyguları maskelemek işleri daha da zorlaştırır. Duygularınızı tanımlamak, onları daha etkili bir şekilde yonetmenize yardımcı olabilir. Aynı zamanda duygusal farkındalık, yeni stratejiler belirlemenizi sağlayabilir.
Sevdiklerinizden destek alın İnsanların coğu aldatılmanın kendileri icin utanc verici bir şey olduğunu duşunur. Cocukluk travmalarınız ya da partnerinizle olan ilişkiniz hakkında konuşmak istemeyebilirsiniz. Yine de insanlar, ozellikle stresli zamanlarında duygusal desteğe fazlasıyla ihtiyac duyar. Sevdikleriniz tam olarak neler yaşadığınızı bilmek zorunda değil. Ancak yalnız kalmak istemediğinizde odağınızın farklı bir yere kayması icin sevdiklerinizle bir araya gelin. Unutmadan, dedikodunun zaten zor olan bir durumu daha kotu hale getirdiğini belirtelim. Fakat insanlarla zaman gecirmek ve farklı aktiviteler yapmak duşuncelerinizden kısa bir sure olsa da kurtulmanıza ve kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Kişisel ihtiyaclarınıza odaklanın Her insan ihanete uğradıktan sonra daha iyi hissetmek icin biraz zamana ihtiyac duyar. Travmanın ilk şokunu atlatmaya başladığınızda kişisel ihtiyaclarınıza daha fazla dikkat edin. Geceleri uyumakta zorluk yaşıyorsanız yatmadan once sıcak bir duşa girmeyi deneyin. Ya da rahatlatıcı muziklerin olumlu etkisinden faydalanın. İştahınızın olmadığı gunlerde oğun atlamak yerine besin değeri yuksek gıdalar tuketmeye ozen gosterin ve kendinizi susuz bırakmayın. En sevdiğiniz dizi ve filmlere zaman ayırmayı ihmal etmeyin. Yoga, yuruyuş, kitap okumak ya da dizi izlemek sizi rahatlatarak ruh halinizi yukseltmeye yardımcı olabilir.
Terapiye başlamalı mısınız? Travmayla tek başınıza yuzleşmek zor olabilir. Profesyonel destek almak, iyileşme surecinde buyuk bir fark yaratabilir. Ote yandan alanında uzman kişiler, cocukluk cağı travmalarının uzun sureli etkilerini de ortaya cıkarma konusunda yardımcı olabilir. Orneğin bağlanma sorunlarınız varsa, bir terapist guvensiz bağlanmanın altında yatan nedenleri belirlemenize ve daha guvenli ilişkiler kurmak icin stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir. Sevdiğiniz ve guvendiğiniz bir kişi ilişkinin temellerini sarsacak bir davranışta bulunduğunda cok şiddetli bir travma geliştirebilirsiniz. Bu durum hicbir kabahatiniz olmasa dahi suclu ve değersiz hissetmenize yol acabilir. Bu nedenle onemli ruh sağlığı semptomları gosteriyorsanız ya da işin icinden nasıl cıkacağınızı bilemiyorsanız bir uzmana danışarak iyileşme surecinizi başlatabilirsiniz. Coğu terapist, ihanet sonrası travma tedavisinde cift terapisi onerir. Ancak bireysel olarak da terapi alabilirsiniz.
İlginizi cekebilir:
“Bu Kadar da Olmaz” Dedirten 28 Trajikomik Aldatılma Hikayesi
Kaynak: 1