Nick Leeson Biyografisi
1967,
İngiltere doğumlu bankacı, trader (yatırım uzmanı).
1992-
1995 yılları arasında, bankası adına,
SIMEX'de (Singapur Uluslararası Para Borsası) yaptığı izinsiz işlemleriyle,
1760'lı yıllarda kurulmuş,
Napolyon'a savaşta fon desteği dahi vermiş olduğu soylenen unlu ingiliz yatırım bankası olan
Barings Bank'ın iflasına ve ingiliz bankacılık sektorunun ciddi yaralar almasına sebebiyet vermiştir. Yarattığı maddi zararın yaklaşık değeri
1.4 Milyar Amerikan Doları'dır.
Nick Leeson,
25 Şubat 1967'de
Watford, İngiltere'de dunyaya geldi.
Parmiter's School'u bitirdikten sonra
1985 yılında bir ozel banka olan
Coutts'da işe başladı.
1987'de
Morgan Stanley'e gecen Leeson, 2 yıl sonra
1989'da
Barings Bank'a transfer oldu. Zeki, calışkan ve yetenekli bir finans uzmanı olan Leeson, genc yaşında kariyerine hızlı başlamış ve hızlı ilerliyordu.
1992'de gene bir bankacı olan
Lisa ile evlendi. Gene aynı sene Barings tarafından
Singapur, SIMEX'de vadeli işlemler borsası bolumunun başına getirildi. Barings'in SIMEX de bir bolumu olmasına rağmen Leeson işe başlayana kadar aktif değillerdi. İşe başlamasından henuz bir sure gecmişken, sonradan, Otobiyografisinde, "Herşey benimle calışan kızlardan birinin yaptığı bir hatayla başladı" diyeceği, bu hatayı duzeltmek icin başladığı, ama sonu gelmeyen izinsiz işlemler yapmaya başladı.
İlk başlarda durum her ne kadar daha kotuye gittiysede, sonradan
NIKKEI'in (Japon Borsası) yukarılara tırmanmaya başlamasıyla, surekli yaptığı alımlar ciddi kÂrlar getirdi. İlk senenin sonunda Nick, bankasına
10 Milyon Pound kÂr ettiriyordu. Banka yoneticileri bu kÂrların arbitraj'dan kaynaklandığını sanıyor, yapılan işlemleri yeterince detaylı incelemiyor ve Nick'in yaptığı izinsiz işlemleri farkedemiyordu. İlk senenin sonunda, yıllık
50.000 Pound maaş alan Leeson, banka tarafından, başarısı sebebiyle
130.000 Pound bonusla odullendirildi.
Bir sure sonra şansı tersine donen Leeson, zarar etmeye başladı. Cinde şanslı rakam olan 8'i kullanarak
88888 hata hesabı adıyla actığı hesapdaki zarar hızla buyumeye başladı. Zararlarını kapatma duşuncesiyle alımlarına surekli devam ediyor, her fırsatta
Londra'dan "muşterilerin kaldırac'tan zarar etmemesini istediği" gerekcesiyle margin odemesi istiyordu.
17 Ocak 1995'de gece saat 5 sıralarında
Japonya'da meydana gelen
7.3 buyukluğundeki,
6.500 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan,
Buyuk Hanşin Depremi'yle herşey bitme noktasına geldi. NIKKEI hızla değer kaybetmeye başlamıştı. Leeson, bankanın genel merkezinden aldığı fonları dahada buyuttu. Zararını kapatmak icin tek şansı borsanın artmasıydı. Ancak once borsanın duşmesini engellemesi gerektiğinin de farkındaydı. Tum fonlarını alım yaparak kullanmasına rağmen, olması gereken oldu ve tek başına piyasaya karşı duruşu, başarısızlıkla sonuclandı.
Artık alım yapacak nakiti kalmayan ve vadeleri dolmaya başlayan Leeson'ın yapacak birşeyi kalmamıştı.
23 Şubat 1995'de "Uzgunum" yazılı bir not bırakarak kactı.
Malezya ve
Tayland uzerinden
Almanya'ya giriş yapan Leeson, Almanya'da havalimanında yakalanarak tutuklandı.
Durumdan haberdar olan Barings Bank yoneticileri pozsiyonları kapamadan once durumu basına duyurmak gibi bir hata yapınca, NIKKEI'nin duşuşu daha da hızlandı ve Leeson'un kacmadan once bıraktığı
250-300 milyon Pound'luk zarar bir kac gun icerisinde
825 milyon Pound'a yani
1.4 milyar Dolar'a kadar yukseldi. Donemin bankacılık sektorunun ve piyasanın buyukluğune bakıldığında soz konusu rakamlar Barings icin korkunc boyutlardaydı.
Barings Bank,
26 Şubat'ta iflasını acıkladı. Nick Leeson, Singapur'a geri gonderildi ve ulke mahkemesinde yargılanarak,
Changi Hapisanesinde
6 yıla mahkum edildi. Hapisanede kaldığı donemde,
1996 yılında otobiyografisini yazdı ve yayınladı: "
Rouge Trader". Eşi Lisa, hapse girmesinden sora Leeson'dan boşandı. Sonradan hostes olan Lisa, kısa bir sure sonra başka bir evlilik gercekleştiriyordu.
1999 yılında kolon kanseri teşisi konulması uzerine serbest bırakıldı. Aynı sene otobiyografisi, aynı isimle "Rouge Trader" olarak beyaz perde'ye uyarlandı.
James Dearden'ın yonettiği filmde Leeson'u
Ewan McGregor, eşi Lisa'yı ise
Anna Friel oynadı.
Bir sure sonra kanseri yenen Leeson,
2003 senesinde, İrlandalı bir guzellik uzmanı olan
Leona Tormay'le ikinci kez dunya evine girdi. Şu sıralar
Galway Futbol Klubu'nun CEO'luğunu yapan Leeson, Back from the Brink adında bir kitap daha yayınlamıştır. Leeson'ın SIMEX de giydiği ceketi
21.000 Pound'a acık artırmayla satılmıştır.