Masal deyince aklımıza “Pamuk Prenses ve Yedi Cuceler”, “Kulkedisi” gibi klasik Disney filmleri ya da “Pinokyo” gibi icerikler gelir. Eğer bunları okuyarak buyuduyseniz muhtemelen bu masalların kucuk cocuklar icin sağlıklı bir eğlence aracı olduğunu duşunmuşsunuzdur. Ama bu masallara bir de yetişkin gozuyle baktığınızda o kadar masum olmadıklarını hatta urkutucu olduklarını goreceksiniz. Masallar hakkında detaylar oldukca fazla. Sizleri daha fazla bekletmeden yazımıza gecelim. İşte cocukken hatırladığımızdan cok daha karanlık olan masallar…
Masal deyince hepimizin aklına karakterlerin mutlu sona ulaştığı, iyilerin kazandığı ve kotulerin kaybettiği bir dunya gelir. Peki kucukken duyduğunuz/okuduğunuz masallara bir de yetişkin gozle bakmaya ne dersiniz?
Masallara yetişkin gozle baktığınızda onların aslında ne kadar urkutucu olduğunu goreceksiniz.
Sindirella, Pamuk Prenses, Pinokyo ve daha fazlası… Her ne kadar cocuk masalı olsalar da yetişkin gozle baktığınızda bu iceriklerin ne kadar fazla şiddet barındırdığını goreceksiniz
Peki neden cocuk masalı diye anlatılan hikayeler bu kadar şiddet icerikli?
Masal, aslında ilk ortaya cıktığında cocuk hikayesinden ziyade yetişkinlerin cocuklar yattıktan sonra eğlenmek icin anlattıkları alaycı halk hikayesi şeklinde ortaya cıkmış
Ama sonra işler değişmiş tabi…
Ancak sonradan donemin yazarları masalların yetişkinler tarafından satın alınmadığını gorunce icerisindeki dehşet sahnelerini azaltmaya, cocuklar icin uygun hale getirmeye başlamışlar
Buna ornek olarak tum dunyanın masallarını okuduğu Grimm Kardeşler ’i ornek verebiliriz. Hansel ve Gretel, Pamuk Prenses ve Yedi Cuceler gibi masalların yazarı olan Grimm Kardeşler “Nursery and Household Tales” adlı kitaplarını ilk yayımladıklarında hedef kitleleri yetişkinler olmuş. Ancak sonradan satışlarda hayal kırıklığına uğrayınca kitabı cocuklar icin uygun hale getirmeye başlamışlar.
Tabii ne kadar bazı şiddet sahneleri cıkarılsa da icerikler tamamen temizlenmemiş. Bunun nedeni ise masalların sadece cocukları eğlendirmek icin değil aynı zamanda onları kotu eylemlerin sonucları hakkında eğitmek icin tasarlanan bir tur olması
Hatta Psikolog Bruno Bettelheim de urpertici şeylerin cocukların buyumenin bir parcası olan korkularla başa cıkmalarına izin vererek duygusal olarak buyumelerine yardımcı olduğunu savunmuştu
Tum bunlar ise butun dunyanın bildiği, klasikleşmiş masalların gunumuzde bile aynı şiddet oğelerini icermesini beraberinde getirdi. İşte cocukken hatırladığınızdan cok daha korkunc olan 10 masal…
Şimdi sayacağımız masalları mutlaka bir yerlerde duymuş ya da bizzat kendiniz okumuşsunuzdur. Eğer artık cocuk yaşta değilseniz bu masallara bir de yetişkin penceresinden baktığınızda cok şaşıracaksınız!
1. Pinokyo
Pinokyo ’nun 1940 Disney versiyonunu duşunduğunuzde, muhtemelen kuklanın yalan soylediğinde burnunun buyuduğunu ve filmin unutulmaz şarkısı “When You Wish Upon a Star“ı soyleyen sevimli kucuk arkadaşı Jiminy Cricket ’i hatırlarsınız.
Ancak Time dergisi eleştirmeni Richard Corliss, meseleye farklı acıdan bakıyor ve bu masalda ahlaki kuralların korkutma yoluyla oğretildiğini belirtiyor; orneğin Pinokyo ’nun evden kactığında kotu bir yetişkinin pencesine duşmesi gibi… Ama Pinokyo ’nun Carlo Collodi ’nin 1883 ’te yazdığı orijinal metnine baktığınızda cok daha rahatsız edici olduğunu gorursunuz. Orneğin Pinokyo, orijinal masalda tahta kafasıyla dalga gecen arkadaşını cekicle olduruyor.
2. Kucuk Deniz Kızı
Hepimiz kucuk deniz kızını dillere destan guzelliği, yarı insan yarı balık gorunumu ve insan bir prense aşık olmasıyla biliriz. Masalda kucuk deniz kızı Ariel ’in Ursula adlı cadıdan insana donuşmesi icin yardım istediğini belki hatırlarsınız. Masalın film versiyonunda bu istek karşısında cadı, Ariel ’den sesini isterken; Andersen ’in anlattığı orijinal versiyonunda hikaye o kadar masum değil. Orijinal masal bize Ariel ’in dilinin cadı Ursula tarafından kesildiğini, Ariel ’in aşık olduğu prensi insan kılığındaki bir prensese kaptırdığını ve kız kardeşlerinin cennete yukseldiğini anlatıyor.
3. Sindirella
Klasik Sindirella masalını bilirsiniz ama kısaca hatırlatalım… Kul kedisi Sindirella, uvey kardeşleri ve uvey annesiyle yaşar. Onu etrafında bir tek vaftiz annesi onemser. Bir gun prensin katılacağı baloya giden Sindirella, vaftiz annesinin verdiği kıyafetleri giyerek baloya katılır. Sindirella ’nın eski haline donuşmemesi icin gece 12 ’ye kadar vakti vardır. Bu sırada ayakkabısını kaybeden Sindirella ’nın kayıp ayakkabısı aracılığıyla prens ile yolu kesişir. Prens ayakkabının sahibini bulmak icin herkesin tek tek kapısını calar. Ayakkabının Sindirella ’nın uvey kız kardeşlerinin ayağına olmadığını goren prens, şansını bir de Sindirella ’da dener. Ayakkabı Sindirella ’nın ayağına olduktan sonra prens ile Sindirella evlenirler.
Hepimiz hikayeyi bu şekilde biliyoruz ama Charles Perrault ’un 1697 ’de yazdığı versiyonunda Sindirella ’nın uvey kız kardeşlerinin dilediği ozru kabul ettiğini goruyoruz. Yani yine benzer bir son var. Ama 1812 ’de Grimm Kardeşler ’in yazdığı masal cok daha korkunc:
Kotu uvey anne, iki kızının en buyuğune bir bıcak uzatır ve ona ayak parmağını kesmesini emreder: “Cunku kralice olduğunuzda, asla yaya gitmek zorunda kalmazsınız”. Prens kandırılır ve iki konuşan guvercin onu kana bulanmış ayakkabısıyla uyarana kadar onunla birlikte yola cıkar. Kucuk uvey kız daha sonra topuğunu keserek onu kandırmaya calışır ancak guvercinler prensi tekrar uyarır. Nihayetinde, ruyalarının kızını tespit ettiğinde, iki kotu uvey kardeş, iyilik yapmak umuduyla duğune katılır. Ancak guvercinler gozlerini cıkararak onları kor ederler.
4. Kırmızı Başlıklı Kız
Bu zamana kadar pek cok versiyonu olsa da Kırmızı Başlıklı Kız, temelde hasta buyukannesine ormanda yiyecek toplamak icin tek başına yola cıkan bir kız cocuğunun Kurt tarafından kandırılmasını anlatıyor. Kurt, kızı oyaladıktan sonra buyukanneyi yer ve sonra buyukannenin kılığına girerek kızı da avlamak ister. Ancak sonrasında kız tesaduf eseri oradan gecen bir avcı tarafından kurtarılır. Bu versiyon Grimm Kardeşler tarafından yazılan versiyon.
Hikayenin orijinali ise ilk kez 1697 yılında Charles Perrault tarafından derlendi. Orijinal hikaye cinsel gondermelerle dolu. Hikaye şoyle; Kırmızı Başlıklı Kız ergenlik doneminde olan genc bir kız. Tehlikelerle dolu ormandan gecip, buyukannesinin evine gittiğinde, onun hasta olduğu icin yatakta olduğunu gorur. Daha sonra buyukannesi kıza, ekmekle sutu bırakıp mutfakta pişmekte olan etten yemesini soyler. Kırmızı Başlıklı Kız, buyukannesinin dediğini yapar ve iştahla eti yiyerek karnını doyurur.
Ardından Buyukannesi onun soyunup yanına yatmasını ister, Kırmızı Başlıklı Kız ise bu isteği yerine getirir. Ardından kurt kahkahalar icinde, yediği etin aslında buyukannesi olduğunu soyler. Ağlamaya başlayan Kırmızı Başlıklı kız daha sonra kurt tarafından yenir.
5. Hansel ve Gretel
Hansel ve Gretel, Kuzuların Sessizliği de dahil olmak uzere pek cok filme konu olan unlu seri katil Hannibal Lecter hayranlarının ilgisini cekebilecek bir masal. Masalda cocukları kandırmak amacıyla şekerden yapılmış bir evde yaşayan bir cadının cocukları pişirip yemesi anlatılıyor.
Grimm Kardeşler ’in yazdığı 1812 versiyonunda, cadı Hansel ’in daha etli cocuk olacağına karar verir ve kız kardeşini ac bırakırken onu şişmanlatmak icin bir kafese kilitler. Sonunda, cadı yine de ikisini de yemeye karar verir. Ancak uygun bir anda onu fırına iten ve onu oldurene kadar yakan Gretel tarafından alt edilir. Buna karşılık, “Kuzuların Sessizliği”nin sonunda hapishaneden kacan Lecter ’in oldukca kolay kurtulduğunu hatırlarsınız.
Gorduğunuz uzere ders vermek icin bile olsa bu masal da fazlasıyla şiddet icerikli. Oyle ki, eleştirmenler tarafından kimi zaman Kuzuların Sessizliği gibi gerilim dolu bir film ile birlikte bile değerlendirilebiliyor.
6. Pamuk Prenses ve Yedi Cuceler
Bu hikaye “arındırılmış modern masal” trendlerini başlattığı icin ozellikle dikkate değer. Animator Walt Disney, 1938 ’de hikayeyi ilk uzun metrajlı film calışmasına uyarlamak istediğinde etrafında pek destekcisi olmamıştı. Ancak bu yapım, izleyicide ciddi anlamda karşılık buldu. Tabii ki uyarlama olduğu icin filmde masalın orijinal halinde yer alan tum urkutucu detaylara yer verilmedi.
Orneğin Grimm Kardeşler ’in versiyonunda, Pamuk Prenses ’in kotu uvey annesi, konukların yanan komurlerde bir cift demir ayakkabıyı ısıttığı Pamuk Prenses ’in duğunune davet edilir. Daha sonra kızgın ayakkabılara adım atmaya ve olunceye kadar acı icinde dans etmeye zorlanır. Bundan daha gaddarca bir masal olamazdı herhalde. 🙄
7. Rumpelstiltskin
Oldukca populer olan bu masal da bir cocuğu calmaya calışan cuce bir adamın korkunc hikayesini ele alıyor. Buyulu guclere sahip olan Rumpelstiltskin adlı bir adam, ilk doğan cocuğunu ona vereceğine dair verdiği soz karşılığında mutevazı bir değirmencinin kızını kraliceye donuşturur. Takas zamanı geldiğinde kraliceye donuşen kadının tek cıkış yolu cucenin ismini doğru tahmin etmektir. Ama bunu yapmayı başardığında işler daha da tuhaflaşır.
Kucuk adam “Şeytan sana bunu soyledi!” diye bağırır ve o kadar sinirlenir ki ayağını yere vurur ve bir şekilde sağ bacağını toprağın derinliklerine daldırır. Kendini cıkarmaya calıştığında, vucudunu ikiye ayırır. Gorduğunuz uzere yine dehşet verici bir sahne yazılmış.
8. Karlar Kralicesi
2013 yılında filme uyarlanan bu masalın orijinal metni yine urkutucu olsa da film uyarlaması mutlu sonla bitiyor. Filmde doğaustu guce sahip Elsa ve kız kardeşi Anna ’nın buyuduklerinde aşık oldukları kişiler sebebiyle işlerin sarpa sarması ancak sonrasında Anna ’nın gercek aşkı bulması anlatılır.
Andersen ’in yazdığı masal ise muhtemelen bir kabusta karşınıza cıkacak cinsten! Kay adında kucuk bir cocuk, gozune ve kalbine gomulu kırık bir sihirli aynadan cam kırıkları alır. Cam bir şekilde buza donuşur, bu da – net olmayan nedenlerden dolayı – Kay ’ın kar fırtınası sırasında uzerine duşen beyazlar icindeki gizemli bir kadın tarafından kacırılmasına yol acar. Kız kardeşi Gerda daha sonra onu ayı yavruları, yılanlar ve kirpilerden oluşan bir ordu tarafından korunan Karlar Kralicesi ’nin sarayından kurtarmak icin bir arama kurtarma gorevi başlatmak zorunda kalır.
9. Rapunzel
Rapunzel ’in Disney tarafından uretilen film versiyonunda Rapunzel ile aşık olduğu prensin mutlu son yaşadığına şahit oluruz. Filmde Rapunzel, aşık olduğu prens tarafından kurtarılır ve prens Rapunzel ’in sacını cadıyı oldurmek icin keser. Ancak masalda olaylar bu kadar kolay gercekleşmez.
Grimm Kardeşler ’in yazdığı Rapunzel masalında prens Rapunzel ’i etkilemek icin kuleye tırmandıktan ve gorunuşe gore onu hamile bıraktıktan sonra, cadı Rapunzel ’in sacını keser ve onu cole terk eder. Prens donup kuleye tırmandığında, cadı ile karşı karşıya gelir ve cadı, Rapunzel ’i bir daha asla goremeyeceğini soyleyerek onunla alay eder. Prens umutsuzluk icinde kuleden atlar ve dikenleri gozlerini delen calıların uzerine duşer. Daha sonra birkac yıl kor bir evsiz olarak dolaşır, ta ki şans eseri ikizlerin evli olmayan bir annesi olarak mucadele eden Rapunzel ile tanışana kadar. Neyse ki, Rapunzel ’in gozyaşları filmde olduğu gibi aynı iyileştirici guce sahiptir ve bu sayede prensin korluk sorunu ortadan kalkar. İkili evlenmek icin krallığına doner.
10. Uyuyan Guzel
16 yaşında olmesi icin kendisine buyu yapılan bir genc kadının bir prensin opucuğuyle derin uykudan uyandırılmasını anlatan bu masalın Perrault ve Grimm Kardeşler tarafından yazılan versiyonu gorece masumane olsa da; 14. yuzyılda yazılan hali korkunc detaylar iceriyor.
14. yuzyıldaki versiyonunda Uyuyan Guzel ’i yatak odasında cıplak ve baygın şekilde yatarak goren prens onunla cinsel ilişki kurmak icin durtulerini “kontrol edemiyor” ve onu hamile bırakıyor! Tecavuz değil de nedir bu?! Sonrasında uyku halindeki guzelimizin bir cocuğu oluyor. Bebek annesinin parmağını ısırıyor, meme sanıyor ve bu sırada Uyuyan Guzel ’in yattığı yerdeki keten parcanın duşmesiyle uyanışı gercekleşiyor.
Kaynak: 1