Kendinizi, annesiz buyumuş 9 yaşındaki bir kız cocuğunun yerine koyun. Eksik ve yarım bir hayat yaşıyorsunuz, anne sevgisi nedir hic bilmiyorsunuz. Tutunacak tek dalınız, guclu babanız ve ağabeyiniz. Siyahilere karşı ağır ırkcılığın yapıldığı bir ulkede yaşıyorsunuz, ustelik avukat babanız bir siyahi savunucusu… Hayal etmek zor değil mi? Bir insan, ten rengi koyu diye olmeyi hak eder mi? Bulbulu Oldurmek, yazar Harper Lee tarafından 1960 ’ta yayınlanan ve bir cocuğun gozunden dunyayı anlatan dramatik bir eser. Cıkış yaptığında oldukca ses getiren kitap, edebiyat dunyasının en onemli odullerinden biri olan Pulitzer odulune layık goruldu.
Harper Lee; ırkcılık, adalet, aile ve onyargı gibi bircok kavramı derin bir bicimde kalbinize işliyor. Yaşınız kac olursa olsun, eseri okurken hepiniz bir cocuk oluyorsunuz. 9 yaşındaki kız cocuğu Scout ’un anlatımıyla şekillenen bu kitap, dunyayı tamamen kucuklerin gozunden gormemizi sağlıyor. Toplamda 355 sayfa olan Bulbulu Oldurmek, insan onyargısının bazen adaleti bile susturacağını sert bir bicimde yuzumuze carpıyor. Her sayfasında duygulanacağınız, kimi zaman sinirleneceğiniz, kimi zaman ise neşeleneceğiniz kitabı gelin birlikte inceleyelim.
Bulbulu Oldurmek konusu nedir? Kitabın anlatıcısı ve aynı zamanda ana karakteri olan Scout 6 yaşında bir cocuktur. Scout, kucuk yaştayken annesini kaybetmiş, babası Atticus ve abisi Jem ile buyumuştur. Scout ve Jem, okul dışındaki vakitlerinde sık sık oyunlar oynamakta ve turlu turlu yaramazlıklar yapmaktadır. Bu iki kardeşin babası olan Atticus ise bir avukattır.
İki kardeşin yapmaktan en cok zevk aldığı şey, komşuları Radley ailesi hakkında hikayeler uydurmak ve evin oğlu olan Boo Radley ile dalga gecmektir. Bir gun, Scout ’un babası Atticus ’a bir dava dosyası gelir. Atticus, beyaz bir insana karşı tecavuz ile suclanan siyahi bir insanı savunacaktır ancak ulkedeki ırkcı tavırlar tum ailenin sıkıntı yaşamasına sebep olur. Scout ve Jem, bu dava yolunda bircok kez hakarete maruz kalırken babaları Atticus, davayı bırakmamaya kararlıdır. Ancak davanın sonunda olum olacağını kim bilebilir?
Bulbulu Oldurmek kısa ozet Hikayenin anlatıldığı donemde Scout okula başlar. Bu sırada babası, kendisine gelen dava ile oldukca meşgul olur. Davalı siyahi Tom Robinson, Bay Dewell ’ın buyuk kızına tecavuz etmekle suclanmaktadır. Davacı Bay Dewell ise cocuklarına şiddet uygulayan ve başka insanlara saldıran kotu şohretli bir insandır.
Atticus, davayı detaylıca araştırmaya karar verir ve karşı tarafın ifadelerinde bircok tutarsızlık fark eder. Ayrıca Dewell ’ın kızına yapılan tıbbi inceleme sonucunda herhangi bir tecavuz izine de rastlanmaz. Atticus artık Tom Robinson ’un sucsuz olduğuna kesin olarak inanır ve bunu kanıtlamak icin elinden geleni yapmaya karar verir. Maalesef ki işler tam da bu noktada kotuleşmeye başlar ve Scout ile abisi Jem, babaları siyahi birini savunduğu icin defalarca zorbalığa maruz kalır.
Dava gunu gelip cattığında Atticus, tum kanıtları yeterli bir bicimde mahkemeye sunar. Ancak sırf Tom siyahi olduğu icin, juri onun suclu olduğuna kanaat getirir. Jurilerden bazıları Atticus ’u desteklese de bircoğu siyahilerin ahlaksız olduğunu savunur. Ardından Tom Robinson, idam cezasına carptırılır.
Atticus, Tom ’un aklanacağına inanır ve davayı ileriye taşımaya karar verir. Ne yazık ki Tom, kaderinin beyaz insanlara bırakılmasını istemediğini soyleyip hapishaneden kacmaya calışır ve bu esnada oldurulur.
Atticus, cocuklarına iyi bir ornek olabilmek ve onlara insanlığı oğretebilmek icin elinden gelenin en iyisini yapar. Bir sure sonra insanlar, Tom ’un sucsuz olduğuna inanmaya başlar ancak iş işten gecmiştir. Değişen duşunceler ve kırılan onyargılar, davacı Bay Ewell ’ın canını sıkar. Bay Ewell, kendisine gelen eleştirileri kaldıramaz ve bircok kez Atticus ’u olumle tehdit eder.
Bir gece Jem ve Scout, okul eğlencesinden eve donerken birisinin kendilerini takip ettiğini fark eder. Cocuklar ne olduğunun farkına varamadan saldırgan, Jem ’e saldırarak kolunu kırar. Kardeşine yardım edemeyen Scout ise birkac bıcak darbesi alır. Ancak giydiği kalın kostumden dolayı, hayatta kalmayı başarır. Bu sırada saldırgan, bıcağın uzerine duşerek hatayla hayatına son verir. Cocuklar yaşadıkları olayın şokunu atlatamamışken biri onları kucaklar ve evlerine goturur. Bu yardımsever kişi ise kardeşlerin dalga gectiği Boo Redley ’dir.
İki kardeşe saldıran kişinin davacı Bay Ewell olduğu anlaşılır. Irkcı adam sucunu kabullenemeyip careyi 2 masum cocuğa saldırmakta bulmuştur.
Bulbulu Oldurmek kitap analizi Kitap, bir cocuk gozunden anlatıldığı icin başlarda eğlenceli ve sakin bir his uyandırıyor. Ancak ileriki surecte yapılan ırkcılıklar ve ayrımcı toplum baskısı, okuyucuyu kasvetin derinliklerine surukluyor. Hikaye, oyle derin ve oyle gercekci işlenmiş ki her karakterle empati yapabiliyor.
Yazarın “İstediğin kadar saksağanı vur vurabilirsen ama unutma, bulbulu oldurmek gunahtır.” cumlesi ise oldukca buyuk anlamlar barındırıyor. Buradaki bulbul, beyaz insanları temsil ederken saksağan siyahileri temsil ediyor. Tamamen ayrımcı kişilerin duşuncelerinin yansıması olan bu cumleyi okuyunca ‘ ’ İkisi de bir canlı, neden birini oldureyim ki? ’ ’ diye soruyorsunuz kendinize. İşte hikayenin fikri de burada gizli. Cumlenin altında yatan metin ‘ ’Siyahi insanlara istediğinizi yapmakta ozgursunuz, dilerseniz onları oldurun. Ancak beyaz insanlar olmeyi değil yaşamayı hak ediyor. ’ ’
Yaşamak, adaletli yargılanmak ve savunulmak; dil, din, ırk, etnik koken ve dış gorunuş ayırt etmeksizin herkesin hakkıdır.
Kitabın bir kısmında siyahilerin kilisesine giden Scout ’un ağzından ders niteliğinde bir cumle cıkıyor: “İyi de ama neden siyahilerin ve beyazların kiliseleri ayrı ayrı… Hepimiz aynı Tanrı ’ya inanmıyor muyuz?”
Bulbulu Oldurmek kitap yorumları ‘ ’Beni en cok duşundurten şeylerden biri on yargı oldu. İnsanların peşin hukum vermeleri. Benmerkezcilik. Suru psikolojisi. İnsanları yargılamak… ’ ’
Yazan: @srgn
‘ ’Kitabı bitireli yarım saat ya olmuş ya olmamıştır ama etkisi hala surmekte. Sonu ile şaşırtan bir kitap sanmayın sakın. Daha cok uzun bir yolculuk, uzun soluklu bir film izlemek gibiydi. ’ ’
Yazan: @kizilkafalicey
Bulbulu Oldurmek kitap alıntıları “Başka insanların yuzune bakabilmek icin ilk once kendi yuzune bakabilmelisin. Coğunluğa bağlı olmayan tek şey insanın vicdanıdır.”
‘ ’Yalnızca tek bir insan turu varsa, o zaman neden hic gecinemiyorlar? Hepsi birbirine benziyorsa, nicin ozel bir caba harcayarak birbirlerini aşağılıyorlar? ’ ’
“Kolay kazanılan, kolay kaybedilir.”
“Oyle tip adamlar vardır ki daha merhaba demeden tabancanı cıkarıp onları vurman gerekir. Vurman gerekir ama harcayacağın kurşuna yazık.”
‘ ’Surekli olarak hislerimize gore davransaydık, kuyruklarını yakalamaya calışan kediler gibi olurduk. ’ ’
Bulbulu Oldurmek neyi anlatıyor? Kitap, bir cocuk gozunden anlatıldığı icin başlarda eğlenceli ve sakin bir his uyandırıyor. Ancak ileriki surecte yapılan ırkcılıklar ve ayrımcı toplum baskısı, okuyucuyu kasvetin derinliklerine surukluyor. Hikaye, oyle derin ve oyle gercekci işlenmiş ki her karakterle empati yapılabiliyor.
Bulbulu Oldurmek Scout erkek mi? Hayır, isminden oyle olduğu duşunulse de Scout okula yeni başlayan bir kız cocuğudur.
Bulbulu Oldurmek kime ait? Pulitzer Odullu ırksal, politik ve sosyal konulara değinen Bulbulu Oldurmek, Harper Lee ’nin carpıcı eseridir.
İlginizi cekebilir:
Gabriel García Márquez ’den Yaşanmış Bir Cinayetin Hikayesi: Kırmızı Pazartesi Kitap Analizi
Ray Bradbury ’den Bir Distopya Klasiği: Fahrenheit 451 Kitap İncelemesi