İnsanlar var oldukları gunden beri pek cok farklı nedene bağlı olarak bireysel ya da toplu olarak yer değiştirirler. Bugun goc olarak adlandırdığımız bu olayın tarihteki en buyuk orneklerinden bir tanesi ise Kavimler Gocu ’dur. Kavimler Gocu sırasında o kadar buyuk değişiklikler yaşanmıştır ki Avrupa ’nın tum siyasi ve sosyal yapısı bir daha asla eskisi gibi olmayacak bicimde şekillenmiştir.
Şaşırmadık, Kavimler Gocu ’nu de biz başlattık. Once Hun Turkleri hareketlendi ve daha sonra onların onune kattığı diğer topluluklar ilerledi. Yuzlerce yıl boyunca suren bir hareket olduğu icin iki farklı donem uzerinden değerlendiren bu goc, siyasi temelli nedenlerden dolayı gercekleşmiştir. Kavimler Gocu nedir gelin yakından bakalım ve nedenleri ile sonucları hakkında bilmeniz gereken tum detayları gorelim.
Once kısaca tanıyalım: Kavimler Gocu nedir, hangi yılda gercekleşti? Kavimler Gocu, 4. yuzyılın ortalarında başlayan ve 9. yuzyılın ilk gunlerine kadar suren kitlesel bir goc hareketidir. Uzun yıllar surduğu icin iki donem uzerinden incelenen Kavimler Gocu, doğudan batıya gercekleşen bir harekettir ve Avrupa ’nın hem siyasi hem de sosyal yapısını değiştirmiştir. Pek cok farklı nedeni olsa bile temel nedeni siyasidir.

Her şey Kuzey Hun Devleti ’nin yıkılmasıyla başladı: Doğu Hun Devleti ’nin yıkılması sonrası bolgenin kuzeyinde kurulan Kuzey Hun Devleti, cevredeki Turk boylarını dağılmaktan kurtarsa bile milattan sonra 216 yılında yıkılmış ve duzen yeniden bozulmuştu. Bunun uzerine Hun Turkleri; Kuzey Kafkasya, Seyhun Nehri ’nin batısı ve Dinyeper Nehri cevresine yerleştiler.
Elbette yerleşik bir hayata sahip olmayan Hunlar burada uzun sure kalmadılar ve Aral Golu ile Hazar Denizi arasında oldukları bolgeden Don ile Volga nehirleri arasına goc etmeye başladılar. Tabii bolge boş değildi. Burada Ostrogotlar, Vizigotlar, on Slavlar gibi pek cok topluluk vardı. Yaklaşık 375 yılında Hunların bolgeye gelmesi ile birlikte bu topluluklar batıya doğru hareket etmeye başladılar.
Barbarlar Roma ’da!
Yok biz değiliz, eskiden Romalılar; Vizigotlar, Ostrogotlar, Anglo-Saksonlar, Franklar, Gepidler, Lombardlar, Burguntlar, Vandallar ve Slavlar icin barbar derlerdi. Hun gocu sonrası batıya doğru ilerleyen bu barbar Cermen topluluklar oyle bir ilerlediler ki İspanya ve Kuzey Afrika topraklarına kadar gittiler.
Daha gocun ilk yıllarında bu topluluklar Roma İmparatorluğu ’nun batısındaki pek cok bolgeyi işgal ettiler. 410 yılında Vizigotların İtalya ’yı işgal etmesi tum duzenin alt ust olması anlamına geliyordu. Franklar Galya topraklarına girerken Vizigotlar bugunku Almanya ve Fransa bolgelerini ele gecirdiler. Anglo-Saksonlar ise Buyuk Britanya ’ya girerek Roma izlerini sildiler.
Kitlesel goc yuzlerce yıl daha devam etti:
Buraya kadar anlattıklarımız Kavimler Gocu ’nun ilk doneminde yaşandı. İkinci donemi ise yaklaşık 5. yuzyılda başladı. Avarlar ve o donem İtalya ’nın kuzeyinde bulunan Lombardlar Avrupa ’nın iclerine ilerledi. 7. yuzyıla geldiğimizde ise Bulgarlar, o donem Bizans İmparatorluğu ’nun elinde olan Balkan topraklarını ele gecirdiler.
Diğer tarafta Bizans - Arap savaşları yaşanıyordu. Boşluktan yararlanan Araplar Balkanlara kadar ilerlediler. 718 yılında Konstantinopolis ilk kez Muslumanlar tarafından kuşatıldı ama Bizanslılar Bulgarlar ile birlikte savaşarak galip oldular. Araplar diğer taraftan da Kafkaslara kadar ilerlemiş ve Cebelitarık Boğazı uzerinden Avrupa ’ya gecmeye başlamışlardı.
İyi ama tum bunlar neden oldu? İşte Kavimler Gocu nedenlerinden bazıları: Hun Turklerinin Cin saldırılarından kacmak istemesi Orta Asya steplerinde yaşanan kuraklık Turk boyları arasında yaşanan cekişmeler Hunların Volga Irmağı ’nın batısına kadar gelmeleri İşte Kavimler Gocu ’nun başlamasının en temel nedenleri bu şekilde. Girişte de anlattığımız gibi aslında her şey Orta Asya ’daki guclu bir Turk devletinin yıkılması ile başladı. Duzensiz kalan Turk boyları hem kendi aralarında mucadele ettiler hem de Cin ile toprak ve ticaret anlaşmazlıkları yaşadılar. En sonunda goc etmekten başka da bir careleri kalmadı.
Hunlar tarafından atılan bu ilk adım sonrası zaten corap sokuğu gibi geldi. Hunların gelmesi ile goc etmek zorunda kalan topluluklar Avrupa iclerine ilerledi ve bolgeleri ele gecirdi. Onların ele gecirmesi uzerine başka ic gocler ve başka işgaller oldu. Boşluğu fırsat bilen diğer topluluklar bile gerekli olmadığı halde Avrupa ’ya gelmeye başladı.
Kavimler Gocu ’nun sonucları tarihi değiştirdi:
İlk Cağ bitti, Orta Cağ başladı. Roma İmparatorluğu doğu ve batı olarak ikiye ayrıldı, aynı sebeple Batı Roma İmparatorluğu yıkıldı. Feodalite yani derebeylik sistemi ortaya cıktı. Avrupa ’da Hristiyanlık yayılışı hızlandı. Papa ve kilise guc kazanınca skolastik duşunce ortaya cıktı. Avrupa ’da bir Turk devleti olan Batı Hun Devleti kuruldu. Avrupa ’nın etnik yapısı değişti ve bugunku milletler ortaya cıktı. Kavimler Gocu ’nun etkileri bugun bile suren sonuclarından bazıları bu şekilde. Kavimler Gocu ile birlikte Vizigotlar İspanya ’ya, Vandallar Kuzey Afrika ’ya, Ostrogotlar İtalya ’ya ve Franklar da Fransa ’ya yerleşmiş oldular. Vandal, Alan, Sueb ve Vizigotlar İspanyolların; Anglo-Saksonlar ise İngilizlerin atalarıdır.
Avrupa ’daki kargaşa bitmek bilmedi: Roma İmparatorluğu ’nun kurduğu duzen icinde yaşayan Avrupa, barbar kavimlerin bolgeye gelmesi ile ne olduğunu şaşırdı. Oyle ki koca imparatorluk bile yıkıldı ve artık barbar dedikleri kavimler yerel halk halina geldi. Bunların yanı sıra bir de artık bolgede Avrupa Hun Devleti vardı ve en buyuk ordu gucu Turklerin elindeydi.
Batı ve Doğu Roma İmparatorluğu arasında yaşanan pek cok cekişmede Avrupa Hun Devleti araya girdi. Batının yanında olan Hunlar, Attila ’nın başa gecmesi ile birlikte bolgeyi avuclarının icine aldılar. Uzun yıllar boyunca Hunlar, Doğu Roma İmparatorluğu uzerinde hakimiyet kurmuş ve vergi almışlardır.
Avrupa ’da artık tek bir egemen guc olmadığı icin feodal sistem kuruldu. Yani guclu bir kale icinde halkını koruyan yerel lider sistemi. Yine aynı sebeple kilise guclendi ve skolastik duşunce ortaya cıktı. Yani farklı bir acıdan bakarsak Avrupa ’nın Orta Cağ karanlığı aslında Kavimler Gocu ile başlamış oldu.
Yuzlerce yıl suren ve Avrupa ’nın hem siyasi hem de sosyal yapısını değiştiren Kavimler Gocu nedir sorusunu yanıtlayarak nedenleri ve sonuclarından bahsettik. Zannediyoruz icinde Turklerin olmadığı tek olaylar Antarktika ’da falan yaşandı.
Kaynaklar: Ankara Universitesi, Turkiye Kultur Portalı, Ders Tarih Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma