Vajinismus tanısı (teşhisi) nasıl konur?
Oncelikle belirtmekte fayda vardır ki; vajinusmusun teşhisi bir jinekolog tarafından yapılan basit bir jinekolojik muayene sonrasında konulabilmektedir.
Vajinismus ve diğer cinsel problemlerin doğru teşhisi icin, cinsel ilişkide problem yaşayan kişilerin oncelikle bir jinekoloğa gidip muayene olmaları onerilmektedir. Cunku ilişkiye girememe sebebleri arasında psikolojik nedenler yanısıra organik (yapısal ve patolojik) nedenler de olabilir.
Vajinismus hastaları jinekolojik muayeneden korkmalılar...
Maalesef vajinismus sorunu olan kadınların bir kısmı doktora muayene olmakta da sıkıntı cekebilirler. Aynen ilişkide olduğu gibi panik icinde bacaklarını kapatıp ağlama krizine dahi girebilirler.
Hera Kadın Sağlığı Merkezi'ne başvuran hastalarımızdan edindiğimiz tecrubelere gore de hekime guven, muayenede yapılacakların durustce davranılarak hastaya tek tek anlatılması, muayene işleminin son derece ağrısız oluşu ve yalnızca 30 saniye kadar surmesi bu endişelerin coğu kez onune gecebilmektedir. Bu konuda hekimin hastasına yaklaşımı, anlayışlı ve sabırlı olması son derece onemlidir.
Pek cok genital anatomik problem ciftlerde cinsel ilişkiye girememeye sebebiyet verebilmektedir ki bunun tespiti ile kişinin aylarca hatta bazen yıllarca gereksiz yere psikoterapi almasının onune gecebilir.
Bir cinsel işlev bozukluğu olan vajinusmusta, cinsel ilişki sırasında vajinanın alt 13 kısmı kaslarındaki kasılmalar sonucunda penis iceri hic girememekte veya oldukca zahmetli ve ağrılı şekilde girebilmektedir. Problem % 90 oranında bilinc altına yıllar icinde yerleşmiş bir takım korkulardan kaynaklanmaktadır.
Aynı zamanda vajinismus kadınlarının tıbbi oykulerinin dinlenildiğinde bu kişilerin; vajina icine tampon, ped veya fitil gibi yabancı cisimleri yerleştiremedikleri, parmaklarını vajina icine sokamadıkları (bu durumda ağrı, acı hissettikleri) izlenmektedir. Kişinin tıbbi oykusu sonrasında yapılan basit bir jinekolojik değerlendirme kesin tanıyı koydurucudur.
Psikolojik kokenli olmayan %10’luk kısımdaki vajinismus sebepleri icinde ise sıklıkla;
Vulvar Vestibulitis Sendrom (VVS)
Vajinal girişte dokunmakla ağrı, hassasiyet ve kızarıklıkla kendini gosteren vestibulit sendrom vajinismus ve disparoninin (ağrılı cinsel ilişki) en sık organik sebebidir. Şu an icin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bir jinekolojik muayene sonrasında deneyimli bir jinekolog tarafından kolayca tanınabilir. Tek tedavi yontemi ise o bolgenin basit bir cerrahi girişimle cıkartılmasıdır.
PIH (Pelvik İltihabi Hastalık)
İc genital sistem rahim harici, her iki tarafta tupler ve yumurtalıklardan (overler) oluşmaktadır. Rahim icini doşeyen epitele “endometrium” (dol yatağı) adı verilmektedir. Vajinada pek cok mikropların bulunmasına rağmen rahim ic zarı, tupler ve overler sterildir, yani mikroplardan tamamen arınmıştır. Bunun nedeni rahimağzı organının (cerviks) adeta bir filtre gibi suzucu etkisidir.
Vajina icindeki yoğun enfeksiyonlar rahim ağzı icinde enfeksiyonlara (cervicit) sebebiyet verebilir ve zaman icinde mikropların rahim icine oradan da tup ve yumurtalıklara taşınmasına neden olabilir. Rahim ici zarının iltihabına “endometrit”, tuplerinkine “salpenjit”, yumurtalıklarınkine “ooforit” adı verilmekle birlikte bu enfeksiyonların tamamı “pelvik iltihabi hastalık (PIH)” tanımlaması icindedir. Pelvik iltihabi hastalıklar ilişki esnasında ağrı ve sancılara neden olabilir.
Bartholin absesi ve kisti
Vajinal girişte iki tarafta (sağda ve solda) bulunan bartholin bezleri normalde ilişki sırasında salgıladıkları salgılarla vajinal kanalın ıslaklığından sorumludur. Bu bezin salgı ureten bir boşluğu ile salgıyı vajinal kanala taşıyan ince bir kanalı mevcuttur. Bezin bu ince kanalının tıkanması sonucunda icindeki salgının birikmesi sonucunda bez şişer ve vajinal girişte (genellikle tek taraflı) ele bir kitle gelir. Bu kitleye “bartholin kisti” adı verilir. Bartolin kistinin zamanla icinde mikrop ureyerek enfekte olmasıyla ağrılı, şiş ve kızarık gorunumlu “bartolin abseleri” oluşmaktadır.
Vajinal mantar enfeksiyonları (Candida vaginitis)
Candida turu mantar enfeksiyonları kadınlarda sık olarak gorulebilmekte ve vulvo-vaginal kaşıntı, kızarıklık, yanma, cinsel ilişki sırasında yanma veya ağrı, genital bolgede şişlik (odem) gibi belirtilere yol acabilmektedir.
Vajinal candida enfeksiyonları arasında en sık olarak gorulen tur “Candida albicans” dır ve bir kadın hayatı boyunca mutlaka bir veya birden cok kez enfeksiyon ile karşılaşabilmektedir. Enfeksiyon basit bir jinekolojik muayene sonrasında teşhis edilip kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.
Doğuştan gelen anatomik engeller
Kısa ve kor vajina, vajina duvarında septum (perde), kalın, sert ve yuksek kenarlı kızlık zarı (rigid hymen) bulunmaktadır. “Mullerian agenezi” adı altında toplanan vajinanın bir takım doğuştan gelen (konjenital) anormallikleri oldukca nadirdir ve bir takım ameliyatlar ile duzeltilebilmektedir.
Kızlık zarının normalden kalın, sert ve yuksek kenarlı olması durumu da muayenehane ortamında cerrahi operasyonla kızlık zarının cıkartılması giderilebilen bir sorundur.
Normalde klasik vajinismus tedavilerinde kızlık zarının cıkarılması işlemini (hymenektomi) onermemekteyiz. Kızlık zarının yapısı ile ilgili problemler oldukca nadir olarak karşımıza cıkmaktadır.
Vajinusmusa neden olan organik nedenler bir jinekolog tarafından ilac tedavileri veya basit ameliyatlar ile halledilebilir. Bu şekilde gereksiz psikolojik tedavilere gerek kalmaksızın sorun kolaylıkla halledilebilecektir.
[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]