Hak dostlarının tercumanı olan Hazret-i MevlÂnÂ, Mesnevî ’sinde insanın ic Âlemine dair cok kıymetli ahlÂkî ve tasavvufî tahlillerde bulunmuştur. Bunları ise hikÂye ve kıssalarla muşahhas hÂle getirmiştir.Hazret-i MevlÂnÂ, Mesnevî ’sinde ofkenin zebûnu olan insanın zavallılığını şu temsilî hikÂye ile anlatır:

Bir padişah soz arasında şeyhin birine;

“–Dile benden ne dilersen!” dedi.

Şeyh;

“–Ey padişah!” dedi. “Bana boyle bir lÂf soylediğin icin utanmıyor musun? Sen bana bağışta bulunacak gucte değilsin. Biraz daha yuksel, biraz daha guclen, ondan sonra iyilik yapmaya kalk!”

Padişah bu cevaba şaşırınca, şeyh şoyle îzÂh etti:

“Benim iki kolem vardır. Onların ikisi de hor, hakir kişilerdir. Ama onların her ikisi de sana emir vermektedirler. Sen padişahsın; fakat o iki kolenin kolesi olmuşsun, haberin yok!

Padişah;

“–Kolelerin bana emir vermeleri benim icin rezÂlettir!.. O iki kole kimlerdir?” diye sordu.

Şeyh de;

“–O iki koleden birinin adı ofke (hiddet), oburunun adı şehvettir.” diye cevap verdi.

“Hiddetini, şehvetini yenerek dunya padişahlığından ferÂgat eden, vazgecen dervişi sen gercek padişah bil ki; onun nûru ay ve guneş olmaksızın da parlar durur.”

HikÂyede; nefsÂniyet ve enÂniyetten kaynaklanan cirkin huylara kapılan insanın hÂli, kolenin kolesi olmaya benzetilmiştir. Kole, efendisinin emrini tutar. Kole Arapcada «abd»dir.

Bizler sadece AllÂh ’ın abdi, yani kolesi olmalıyız. Yani cirkin duyguların, şeytÂnî telkinlerin ve enÂniyet kabarmalarının emirlerine değil, sadece AllÂh ’ın fermÂnına tÂbî olmalıyız.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, YUZAKI DERGİSİ, Yıl: 2017 Ay: Temmuz Sayı: 149
İslam ve İhsan