Ta­sav­vuf yo­lun­da z­hir ve b­tı­nı­nı ik­mÂl et­miş ve kal­bî mer­ha­le­ler kat ede­rek dav­ra­nış mu­kem­mel­li­ği­ne ulaş­mış bu­lu­nan Hak dost­la­rı, “ve­re­se­tu ’l-en­bi­y” t­bi­riy­le if­de olu­nan bir şe­re­fe n­il ol­muş bah­ti­yar­lar­dır. 1) Hak dostları, ne­be­vî ir­şad ve dav­ra­nış mu­kem­mel­li­ği­nin za­man­la­ra ya­yıl­mış zir­ve­le­ri­dir. Onlar, Haz­ret-i Pey­gam­ber ve onun as­h­bı­nı gor­me şe­re­fi­ne n­il ola­ma­yan­lar icin fi­ilî ve mu­şah­has reh­ber­ler­dir.
Ha­dîs-i şe­rîf­te bu­yu­ru­lur:
“(Z­hir ve b­tı­nı­nı ik­mÂl et­miş, il­mi­ni ir­fan h­li­ne ge­tir­miş) Âlim­ler, pey­gam­ber­le­rin v­ris­le­ri­dir.” (Ebû D­vud, İlim, 1)
2) Ce­nÂb-ı Hakk ’ın Rah­man ve Ra­hîm es­m­sı­nın ke­sif te­cel­lî­le­ri­ne n­il olan bu k­mil mu­min­ler­de mer­ha­met ve şef­kat, bir ta­bi­at-i as­liy­ye h­lin­de­dir. Yi­ne bu s­lih mu­min­ler, “nef­sî, nef­sî” hod­gam­lı­ğın­dan kur­tu­lup, “um­me­tî, um­me­tî” di­ğer­gam­lı­ğı­na n­il ola­rak bir ir­şad om­ru ya­şar­lar. On­la­rın ir­şad omur­le­ri f­nî ce­set­le­rin­den son­ra da de­vÂm eder. On­lar, ne­fis­le­ri­ni ıs­lah ne­tî­ce­sin­de rûh­la­rı­nı kop­ru ola­rak kul­la­nıp il­hî vus­la­ta n­il olan­lar­dır ki, um­me­ti de bu yol­dan ge­ci­re­rek Rabb ’e ulaş­tır­ma­nın gay­re­ti icin­de olur­lar. On­lar, kur­tu­luş bek­le­yen kit­le­le­rin mu­al­lim­le­ri­dir. Al­lÂh ve kul­la­rı hu­zû­run­da bir ce­ma­atin mes ’ûli­ye­ti­ni vic­dan­la­rın­da ta­şı­yan kah­ra­man­lar­dır.
ALLAH DOSTLARININ MECLİSLERİNİ GANÎMET BİLMELİDİR! 3) Hak dost­la­rı­nın îkÂz ve na­sî­hat­le­ri, Al­lÂh Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in soh­bet­le­rin­den bi­rer akis­tir. Zî­r m­ne­vî is­ti­f­de­nin mer­ke­zi odur. Rû­hî he­ye­can­lar­la do­lu soh­bet, îkÂz ve na­sî­hat­ler, hep o mer­kez­den te­sel­su­len nak­lo­lu­nan pa­rıl­tı­lar­dır. Hak dost­la­rı­nın boy­le mec­lis­le­ri­ni ga­nî­met bil­me­li­dir ki on­lar Haz­ret-i Pey­gam­ber -sal­lÂl­l­hu aley­hi ve sel­lem- ’in yir­mi uc se­ne­lik nu­buv­vet ha­ya­tı­nı kav­len (soz), fi­ilen ve his­sen um­me­te ak­set­ti­ren or­nek şah­si­yet­ler­dir.
4) Hak dos­tu, ışı­ğın et­r­fın­da do­nen ke­le­bek­ler gi­bi Mev­l mu­hab­be­tiy­le ir­de­siz h­le gel­miş­tir ki, ar­tık Mev­l onun go­ren go­zu işi­ten ku­la­ğı­dır. Hakk ’ın aşk ve mu­hab­be­ti­nin te­cel­lî­si al­tın­da ol­du­ğu icin, mer­cek al­tın­da bir ka­ğı­dın yan­ma­sı gi­bi nef­s­nî te­m­yul­ler on­da om­ru­nu tu­ket­miş­tir. Boy­le­ce nû­r­nî bir c­zi­be mer­ke­zi h­li­ne gel­di­ğin­den, di­ğer in­san­lar da ir­dî ve­ya gayr-i ir­dî on­la­rı se­ver ve go­nul­le­ri on­la­ra doğ­ru akar. On­la­rın îkÂz ve na­sî­hat­le­ri rûh­la­ra mer­hem ve şi­f olur.
5) Bu ul­vî uf­ka ve m­ne­vî di­r­ye­te n­il olan Hak dost­la­rı­nın ikÂz, ir­şad ve na­sî­hat­le­ri, il­miy­le Âmil ol­ma­yan kim­se­le­rin na­si­hat­le­ri­ne na­za­ran g­fil go­nul­le­rin uyan­dı­rıl­ma­sın­da da­ha bu­yuk bir kıy­met ve te­si­re s­hip­tir. Bu iti­bar­la on­la­rın fe­yiz­li na­sî­hat­le­ri­ni bu­lun­maz bir nî­met bil­me­li ve bu şu­ur­la on­la­rın ruh­la­ra hu­zur bah­şe­den ir­şad­la­rı­na, sa­mî­mi­yet ve mu­hab­bet­le go­nul ver­me­li­dir.
Kaynak: Osman Nûri Topbaş, ÎmÂndan İhsÂna Tasavvuf, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan