NisĂ‚ Suresi 34. ayeti ne anlatıyor? NisĂ‚ Suresi 34. ayetinin meali, Arapcası, anlamı ve tefsiri...NisĂ‚ Suresi 34. Ayetinin Arapcası:اَلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَٓاءِ بِمَا فَضَّلَ اللّٰهُ بَعْضَهُمْ عَلٰى بَعْضٍ وَبِمَٓا اَنْفَقُوا مِنْ اَمْوَالِهِمْۜ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّٰهُۜ وَالّٰت۪ي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّۚ فَاِنْ اَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَب۪يلًاۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِيًّا كَب۪يرًا
NisĂ‚ Suresi 34. Ayetinin Meali (Anlamı):Erkekler kadınlar uzerinde yonetici ve koruyucudurlar. Bunun sebebi, Allah ’ın insanların bir kısmını diğerlerinden ustun yaratması ve bir de erkeklerin, kendi mallarından mehir ve evin gecimi gibi harcama yukumluluklerinin olmasıdır. Şu halde sĂ‚liha kadınlar itaatkĂ‚rdırlar. Allah ’ın, onların kocaları uzerindeki haklarını korumasına karşılık, hanımlar da kocalarının bulunmadığı zamanlarda ve kimsenin gormeyeceği yerlerde namuslarını, onların mallarını ve cocuklarını korurlar. Dikbaşlılık ve serkeşliklerinden yıldığınız kadınlara gelince; oncelikle bunlara nasihat edin, vazgecmezlerse yataklarında yalnız bırakın, bu da sonuc vermezse onları dovun. Size itaat ederlerse artık onlara haksızlık etmek icin herhangi bir bahane aramayın. Cunku Allah cok yucedir, cok buyuktur.
NisĂ‚ Suresi 34. Ayetinin Tefsiri:“Koruyucu ve yonetici” olarak cevrilen kelime, اَلْقَوَّامُ (kavvĂ‚m)dır. KavvĂ‚m; bir işe bakan ve onu gereği gibi yapıp sonuclandırmaya onem veren mĂ‚nasını taşır. Buna gore erkekler kadınların genel anlamda hĂ‚kimi olmakla birlikte, bu hĂ‚kimiyet mutlak ve keyfî değil, “Bir kavmin efendisi, ona hizmet edendir” (Deylemî, Musned, II, 324) hadisindeki mĂ‚naya uygun olarak, hizmet etme anlamını da icinde barındıran bir hĂ‚kimiyettir. Boylelikle, Kur ’Ă‚n ’ın belirlediği aile ve toplum icindeki iş bolumunde, kadınla erkek arasında mutlak bir eşitlikten bahsetmek doğru değildir. Ancak her iki cinsin fıtratlarına uygun duşecek bir işbolumunden ve dayanışmadan soz etmek mumkundur.
Âyette kocaların eşleri uzerindeki değil de, genel olarak erkeklerin kadınlar uzerindeki koruyuculuk ve yoneticiliğinden bahsedilir. Erkeklerin bu ozelliği de, biri fıtrî, diğeri ise kesbî ve ictimĂ‚î nitelikte olan şu iki sebebe bağlanır:
Birincisi; Allah insanların bir kısmını diğerlerinden daha ustun ozelliklerle yaratmıştır. Burada genel olarak erkeklerin kadınlara nispetle fıtraten bir ustunluğe sahip oldukları anlaşılır. Ancak soz konusu edilen ve erkeğin yaratılıştan sahip olduğu ustunluk her bakımdan değil, “kavvĂ‚m”lık vazifesinin gerekleri olan bazı hususiyetlerdir. Fizikî guc, aklî olgunluk, idarî kabiliyet gibi ozellikler bunlar arasında sayılabilir. Bununla birlikte, Ă‚yet-i kerîme, bu ustunluğu mutlak mĂ‚nada erkeklere hasretmemiş, bazı insanları diğer bazılarına ustun kıldığını ifade eden bir uslupla nĂ‚zil olmuştur. Buradaki soz gelişinden, erkeklerde bulunup kadınlarda olmayan bazı hususiyetler oncelikle anlaşılması lazımdır. Şunu da belirtmek gerekir ki, her erkeğin her kadından bu noktada ustun olduğunu soylemek doğru değildir. Fert fert karşılaştırmak yerine, cins olarak genel mĂ‚nada erkeğin kadından yoneticilik bakımından ustun olduğu soylenebilir. Ancak bazı kadınların bazı erkeklerden bu hususta daha ileri olduğu da muşĂ‚hede edilen bir durumdur. Ayrıca kadın cinsi de erkek cinsinde bulunmayan bazı fıtrî ozelliklerle mucehhez kılınmıştır. Bu sebeple her iki cinsin birbirine ceşitli yonlerden muhtac ve bağımlı olduğu unutulmamalıdır. Yine bu ifade tarzından, erkeğin “kavvĂ‚m” olabilmesi icin sozu edilen ustunluklere sahip olması gerektiği anlaşılır.
İkincisi; erkekler mallarından harcama yapmaktadırlar. Yani aile gecimini ve diğer mĂ‚lî yukumlulukleri ustlenen cins erkektir. İnsanlık tarihinin ilk donemlerinden itibaren genellikle ailenin gecimini sağlayan taraf erkek olmuştur. Nitekim mirasta kadının erkeğe gore yarım hisse alması da bu noktayla alakalıdır. Gunumuzde kadınlar iktisĂ‚dî hayata onemli olcude dĂ‚hil olmakla beraber, buyuk coğunluk itibariyle aynı durum devam etmektedir.
Ailenin teşekkulunu sağlayan temel esaslar olan karı-koca, aile hayatını Allah ’ın rızĂ‚sına uygun bir şekilde yurutebilmek icin bazı dînî, hukukî, ahlĂ‚kî kĂ‚idelere uymak mecburiyetindedirler. Bu kĂ‚idelere uyulduğu muddetce ciddi bir problem cıkmayacaktır. Ancak taraflar bu kĂ‚idelere uymazsa ceşitli yaptırımlar devreye girecektir. Bu sebepledir ki, bu Ă‚yet-i kerîmede kadının, 128. Ă‚yette ise kocanın hukuku ciğnemesi soz konusu edilerek, problemin cozumu icin bazı tedbirler konulmuştur.
Kur ’Ă‚n-ı Kerîm ’e gore kadınlar, aile hukukuna riayet edip etmemelerine gore iki sıfatla vasıflanır: “SĂ‚liha” ve “nĂ‚şize”. SĂ‚liha kadınlar itaatkĂ‚rdır. Onların mumeyyiz vasıfları hem Allah ’a hem de eşlerine itaatkĂ‚r olmalarıdır. Bunlar ilĂ‚hî kanunlara uygun davranır, ailenin namus ve şerefine leke surmezler. Resulullah (s.a.s.), boyle sĂ‚liha ve dindar kadınları overek şoyle buyurmuştur:
“Kadınların en hayırlısı, yuzune baktığında seni mutlu eden, bir şey yapmasını istediğinde itaat eden, yanında bulunmadığın sırada gerek nefsi ve gerekse malın acısından seni korumaya calışan kadındır.” (Ebû DĂ‚vûd, ZekĂ‚t 32; Ahmed b. Hanbel, Musned, II, 251, 432)
“Dunya gecici bir faydalanmadan ibarettir. Onun fayda sağlayan en hayırlı varlığı dindar kadındır.” (Muslim, RadĂ‚‘ 64)
“Bir kadın beş vakit namazını kılar, orucunu tutar, namusunu korur ve kocasına itaat ederse; ona «Cennete istediğin kapıdan gir» denilir.” (Ahmed b. Hanbel, Musned, I, 191)
Bir kadın, şayet “kavvĂ‚m”lık vazifesini layıkıyla yerine getiren bir kocaya karşı itaatsizlik, bahsedilen kĂ‚idelere karşı cıkma ve başkaldırma alĂ‚metleri gosterirse, Ă‚yet-i kerîme kocanın alması gereken bazı tedbirleri bildirir. Bu tedbirler sırasıyla şoyledir:
Nasihat etmek,
Yatakta yalnız bırakmak,
Yuze vurmamak ve yara bere bırakacak tarzda olmamak şartıyla hafifce dovmek.
Dovmekle alakalı unutulmaması gereken şu uc noktaya dikkat etmek gerekir. Birinci olarak, erkek ailevî vazifelerini yerine getirmiş ve kavvĂ‚mlık cercevesine giren mesuliyetlerini ifa etmiş olmalıdır. İkinci olarak, burada dovulmesi soz konusu edilen kişi, ailenin şeref ve haysiyetine aykırı hareket eden, itaatsizliği ve baş kaldırması soz konusu olan ve diğer tedbirler kĂ‚r etmeyen bir kadındır. Dovme işi, boşanmaya gidilen bir yolda, ailenin bozulmaya yuz tutan bir yonunun ıslahı icin son carelerden biri olarak zikredilmektedir. Ucuncu olarak da, hicbir Ă‚lim ve mufessir kadının feci bir surette dovulebileceğine cevaz vermemiş, bilakis dovmenin hafif, iz bırakmayacak, zarar vermeyecek, yuze gelmeyecek şekilde olması gerektiği ısrarla belirtilmiştir. Butun bunlardan sonra, ibaresi apacık olan bir hususu farklı amaclarla, farklı zihniyetlerle tevil yoluna gitmek caiz değildir.
Şunu da goz ardı etmemek lazımdır ki, ayet-i celilede son care olarak sunulan dovme fiili, hicbir zaman istenen bir durum olmamakla ve butun kadınlara şamil bulunmamakla beraber toplum kapsamlı olarak incelendiğinde bazı kadınların hafif de olsa şiddet kullanmaktan başka bir dilden anlamayacakları gerceğidir. Kadınla ilgili konulara kadın duygusallığı icinde yaklaşan bazı dar goruşlu kimseler sanki Allah kelamında bir yanlış varmış gibi bir gayret icine girip anlamı gayet acık ve net bulunan bir kelimeyi, bir tabiri, bir gerceği tersine cevirip gercek dışı bir yoruma zorlamaktadırlar. Kocasına daimi itaatsizlik halinde olan, ailenin itibarını hice sayarak davranan, sozden anlamayan, yerine gore kocasına şiddet kullanmayı duşunen bir kadını te ’dib edip yuvayı yıkılmaktan kurtarmaya calışmak ve bu formulu başka hic care kalmamışsa son care olarak uygulamakta bir mahzur yoktur. Şimdilerde karısı tarafından şiddete maruz kalan erkeklerin sayısı artmasına rağmen bircok kimse gormezlikten gelirken, boyle bir konuda feminist yaklaşımların kendilerini nerelere gotureceğini hesaplamayan basîretsiz kişiler duşunmeden ve toplumu tanımadan konuşmaya devam etmektedirler.
Bu acıklananların yanında, dinimizin hukukî kĂ‚idelerden başka ahlĂ‚kî tavsiyeleri olduğu da unutulmamalıdır. Bazı durumlarda uygulanabilecek ihtimaller, fetva ve takvĂ‚ yolları olarak iki şekilde mulahaza olunabilir. Bu bakımdan, Ă‚yet-i kerîmede gerekli durumlarda ve şartlarına uygun bicimde dovme izni yer almakla birlikte, Peygamber Efendimiz (s.a.s.) erkeklerin eşlerini dovmelerini menetmiş (BuhĂ‚rî, Nikah 93), kendisi de hayatı boyunca hic kimseye elini kaldırmamıştır. Resulullah (s.a.s.), hanımlarıyla zaman zaman sıkıntılı gunler yaşamış, aralarındaki kıskanclık neticesi mubĂ‚rek gonlunu huzursuz eden durumlarla karşılaşmış, hatta dunyalık isteklerinden bunaldığı icin bir ay boyunca butun eşlerinden ayrılıp tek başına inzivaya cekildiği bir donem dahi olmuş, buna rağmen asla hicbir hanımına değil el kaldırmak, kırıcı bir soz dahi soylememiştir. Boyle bir Peygamberin ummeti olan muslumanlara da kadınlara karşı onunki gibi bir inceliğe sahip olmaya calışmak yaraşır.
Gonul ehli bir Ă‚lim şoyle der: “Kadının bir eziyetine katlanmak, aslında yirmi eziyetinden kurtulmak demektir. Bir eziyete katlanınca cocuğunuzu tokattan, tencerenizi kırılmaktan, buzağınızı dayaktan, kedinizi itilip kakılmaktan, elbisenizi yanmaktan, misafirlerinizi de bırakılıp gitmekten kurtarmış olursunuz.”
Resûlullah (s.a.s.), erkekleri hanımların eziyetlerine karşı daha musamahakĂ‚r olmaya teşvik icin şoyle buyurur:
“Dunyada hicbir kadın eşine eziyet etmez ki hûrilerden olan eşi ona şoyle cıkışmasın: «Allah canını alsın. Ona eziyet etme. O senin yanında misĂ‚firdir. Yakında seni bırakıp bize gelecek!»” (Tirmizî, RadĂ‚‘ 19).
Butun bu tedbirler faydalı olduğu ve serkeşlik yapıp başkaldıran kadın bu davranışından vazgectiği takdirde, artık ona haksızlık yapmak icin kocanın herhangi bir bahane araması, sozlu veya fiilî olarak eza etmesi zulumdur, caiz değildir. Aksi takdirde karşısında cok yuce olan Allah ’ı bulur ki, Allah ’ın zulmeden erkeğe karşı olan kudreti, erkeğin kadına karşı olan kuvvetinden cok daha buyuktur.
Butun bu aile ici onlemler fayda vermez ve aile dağılma noktasına gelirse Yuce Allah son care olarak şoyle bir cozum yoluna gidilmesini tavsiye buyuruyor:
NisĂ‚ Suresi tefsiri icin tıklayınız...
Kaynak: Omer Celik Tefsiri
NisĂ‚ Suresi 34. ayetinin meal karşılaştırması ve diğer ayetler icin tıklayınız...
İslam ve İhsan