Mudrik "idrak etmiş, yetişmiş, kavuşmuş" gibi anlamlara gelir. İlmihal ıstılahında, namazı tamamen imamla birlikte kılan kimseye mudrik denir.
İmama en gec birinci rek‘atın rukûunda yetişen kimse o rek‘ata yetişmiş sayılır ve mudrik adını alır. İftitah tekbirini almış ve imam rukûda iken kendisi rukûa varmış ise o rek‘atı tam kılmış sayılır.

NAMAZI CEMAATLE KILMANIN SEVABI

Namazı cemaatle kılmanın ecri, tek başına kılmaktan yirmi yedi derece daha fazla olduğu icin şu durumlarda tek başına kılınan namaz bırakılarak imama uyulur:

Bir kimse tek başına bir farz namazı kılmaya başladıktan sonra, bulunduğu yerde o farz cemaatle kılınmaya başlansa, tek başına kılan eğer henuz secdeye varmamış ise namazı hemen keserek imama uyar. Cemaate muhalefet goruntusu vermemek icin boyle davranması mustehap sayılmıştır. Bu durumda selÂm vermesine gerek yoktur. Edeben sağ tarafa selÂm vermesi uygun olur diyen de vardır. Tek başına kıldığı namazda secdeye varmış ise bakılır: Eğer kıldığı namaz sabah ve akşam namazı ise yine bırakır ve imama uyar. Fakat bunların ikinci rek‘atı icin secdeye varmış ise, artık bırakmayıp namazı kendisi tamamlar ve selÂm verdikten sonra cemaat devam ediyor bile olsa imama uymaz. Cunku imama uyması halinde, imamla birlikte kılacağı namaz nÂfile hukmunde olacaktır. Halbuki, sabah namazının farzından sonra nÂfile kılınamadığı gibi, uc rek‘atlı bir namaz da nÂfile olarak kılınamaz. Eğer başladığı ve ilk rek‘atın secdesine vardığı namaz oğle, ikindi ve yatsı namazı gibi dort rek‘atlı bir farz ise, bu takdirde kıldığı bir rek‘ata bir rek‘at daha ilÂve eder, teşehhutte bulunur, selÂm verip imama uyar. Kendisinin kıldığı iki rek‘at namaz nÂfile olmuş olur.

Boyle bir namazın ucuncu rek‘atında bulunup da henuz secdesine varmamış ise, hemen ayakta veya oturarak selÂm verip namazdan cıkar, imama uyar, tek başına kıldığı iki rek‘at, nÂfile olmuş olur. Fakat bu namazın ucuncu rek‘atının secdesini de yapmış bulunursa, artık bunu tamamlar, farzı yerine getirmiş olur. Ancak bu namazı oğle veya yatsı namazı olursa tek başına kıldığı bu farzdan sonra imama yine uyabilir. İmamla kılacağı namaz nÂfile olur. Fakat bu durumda ikindi namazı olursa imama uyamaz. Cunku ikindi namazından sonra nÂfile namaz kılmak mekruhtur.

NÂfile bir namaza başlamış olan kimse, yanında cemaatle namaza başlansa, bu nÂfileyi iki rek‘at olmak uzere kılar, bundan sonra selÂm verip cemaate katılır. Ucuncu rek‘ata kalkmış ise, onu da dorduncu rek‘at ile tamamlamadıkca namazını kesmez. Ancak nÂfile namaza başlayan kimse, kılınmaya başlanan bir cenaze namazını kacırmaktan korkarsa, nÂfile namazı hemen bırakır, cenaze namazı icin imama uyar, sonra nÂfileyi kaz eder. Cunku cenaze namazının telÂfi imkÂnı yoktur.

Cemaatle sabah namazının kılındığını goren kimse, cemaate yetişeceğini zannederse hemen sabah namazının sunnetini kılar ve gerek gorurse SubhÂneke ile eûzuyu ve sûre ilÂvesini bırakarak yalnız FÂtiha ile, rukû ve secdelerde de birer tesbih ile yetinebilir. Bundan sonra imama uyar. Ancak imama yetişeceği kanaatinde olmazsa sunnete başlamayıp imama hemen uyar, artık bu sunneti kaz da etmez. Eğer sunnete başlamış ise bunu tamamlar.

Oğle, ikindi ve yatsı namazlarının cemaatle kılınmaya başladığını goren kimse, bunların sunnetini kılmadan doğruca imama uyar, sonra oğlenin dort rek‘at sunnetini kaz eder. İkindinin sunnetini ise vaktin kerahati dolayısı ile kaz edemez. Yatsı namazının dort rek‘at ilk sunneti, gayr-i muekked bir sunnet olduğu icin dilerse kaz eder, dilerse etmez.

İMAMA UYANIN HALLERİ

CEMAATLE NAMAZ NASIL KILINIR?

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları
İslam ve İhsan