Premenstruel Sendrom (Adet oncesi gerginlik)
Tıp dilinde "premenstruel sendrom" halk arasında ise "adet oncesi sendromu" olarak bilinen, insanlar arasındaki ilişkileri ve kişinin gunluk aktivitesini etkileyecek duzeyde fiziksel, psikolojik ve davranış değişiklikleri ile seyredebilen bulgular butunudur.
Doğurganlık doneminde olan kadınların % 30-40'ında bu sendromun bulguları saptanmış olup, % 2-3 kadarında bulgular şiddetli olarak seyreder. Sebebi kesin olarak bilinmemekle beraber gebelik ve menopoz (Menopoz ve Osteoporoz)sonrası donemlerde ortadan kalkması, donemsel hormon değişikliklerinin sorumlu olabileceğini duşundurmektedir.
Premenstruel bulgular adet oncesi 10-12 gunluk donemi kapsayıp adet gorulunce kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.
Bulgular şoyle sınıflandırılabilir:
A - GRUBU:
Gerginlik, anksiyete (huzursuzluk), sinirlilik, yetersizlik, ruh halinde değişkenlik.
B- GRUBU:
Depresyon, konfuzyon (konsantre olmakta gucluk, uyuşukluk), unutkanlık, ağlama.
C- GRUBU:
Hipoglisemik episodlar (kan şekerinin duşmesi), iştah artışı, baş ağrısı, değişik istekler, bitkinlik, bulantı, kusma, ishal, kabızlık.
D- GRUBU:
Kilo artışı, karında şişkinlik, gaz, memelerde duyarlılık, el- ayak ve bacaklarda şişlik.
Bu gibi şikayetleri adet oncesi donemlerde tekrarlayarak yaşayan bayanlar icin, olayı tetikleyen faktorlerin (stres, tıbbi veya psişik problemler) hekim kontrolu altında araştırılması gerekmektedir. Diğer bazı organik hastalıklar, adet oncesi sendromuna benzer bulgular ortaya koyabilir. Bu yuzden gerekli laboratuvar testlerinin ve tıbbi muayenelerin yapılarak adet oncesi sendromu bu hastalıklardan ayıran tanının konması gerekir. Sozu gecen organik hastalıkların bazıları şunlardır:
- Hiperprolaktinemi (memelerden sut gelmesi, ağrı şikayeti)
- Over Kisti (yumurtalık kisti)
- Endometriozis
- Myom (Leiomyom)
- Pelvik enfeksiyonlar, Pelvik İnflamatuar Hastalık
- Tiroid Hastalıkları (Guatr ve diğerleri)
Premenstruel sendrom tanısı koyduracak ozel bir laboratuvar testi bulunmamakla beraber bazı laboratuvar testleri ayırıcı tanı koymaya yardımcı olurlar: Tam kan sayımı, sedimentasyon, serum, prolaktin duzeyi, karaciğer ve bobrek hastalıklarına yonelik testler, ovulasyon (yumurtlama) testleri gibi. Bunların yanı sıra geriye donuk en az uc aylık periyodu kapsayan bir gunluk tutmanız ve bulguların periyodun hangi donemine denk geldiğini saptamak da hekiminize tanı koymak acısından yardımcı olacaktır.
Kesin sebebi bilinmediğinden sebebe yonelik (radikal) bir tedavisi olmamakla birlikte rahatsızlıklarla baş etmek uzere;
- Psikolojik destek
- Stresle mucadele (psikolog, meditasyon, hipnoz, aerobik)
- Egzersiz (jogging, bisiklete binmek, haftada en az dort kere tempolu yurumek)
- Diyet duzenlemesi (fazla tuz ve şekerden kacınma, kafeinli yiyecek ve iceceklerden kacınma, karbonhidrat bakımından zengin -ozellikle kompleks karbonhidratlar; makarna, pilav v.s. tuketmemek
- Protein bakımından fakir beslenme, magnezyum iceren besin kaynaklarına yonelme -havuc, yer fıstığı, ıspanak v.s.-)
gibi onlemler bulguları hafifleterek sorunsuz bir adet donemi gecirmeyi sağlarlar. Bu onlemlerin yeterli olmadığı durumlarda hekim kontrolunde olmak koşulu ile,
- Odem cozucu ve ağrı kesiciler,
- Antidepresanlar,
- Meme şikayetlerinde Hiperprolaktinemi ye yonelik tedavi,
- Gecici menopoza sokma gibi tedavi alternatifleri icerisinden hasta icin en uygun olan secilebilir.
[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]