Polikistik over sendromu genetik, hormonal, metabolik ve ureme sistemini etkileyen bir sendromdur. Dunyada kadınların %10’unda gorulen, hatta bazı kaynaklara gore her 5 kadından 1’inde gorulen bir sendromdur. Doğurganlık cağındaki kadınlarda infertilitenin en sık nedenidir.
14-44 yaş arası her kadın polikistik over sendromu yaşayabilir. Genelde kadınların coğu 20-30 yaşlarında tanı alırlar.
Kişilerde hormonal dengesizliklere bağlı olarak bircok semptom gelişebilir. Ayrıca bircok hastalık komplikasyonu ve riski bulunmaktadır. Aşağıda sırasıyla bunlardan bahsedeceğim.
Polikistik overde en sık karşılaşılan tablo insulin direncidir. Ama her polikistik over hastasında insulin direnci olacak diye bir kural yoktur. Aşağıda ayrıntılı olarak bunu goreceksiniz. O yuzden polikistik over sendromuna yaklaşırken kesinlikle insulin direnci bunun nedeni sadece ona odaklanalım gibi yaklaşımlar cok basit yaklaşımlardır.
Ayrıca her polikistik over gorunumu polikistik over sendromu demek değildir. Araştırmalar gosteriyor ki dunyadaki kadınların %25’inde polikistik over gorunumu mevcut ve bunların sadece %5-10 arası polikistik over sendronuna sahip.
Androjen hormonların fazlalığı bir diğer altta yatan neden hem de asıl sorunlardan biridir polikistik over sendromunda. Bu tabloya neden olan androjen hormonlar testesteron – androstenedion temelde olmak uzere aynı zamanda, dihidrotestesteron, DHEA ve DHEA-S’dir. Bu androjen hormonların fazlalığı ile alakalı gecmişte her zaman overler (yumurtalıklar) suclansa da polikisitik over sendromlu hastaların %20-30’unda bu androjen fazlalığının sorumlusu ADRENAL BEZLERDİR. Adrenal bezler vucuttaki DHEA- S ‘in tamamını ve DHEA’nın ise %80’ini uretir. Dolaşımdaki testesteronun %25’ini, andrestenedionun ise %50’sini uretir. Bu yuzden adrenal sistem sorunları polikistik over sendromuna neden olmaktadır ve adrenal polikistik over sendromu tanımı yeni yeni bilimsel literature girmeye başlamıştır.
İnsulin direnci overlerin TESTESTERON uretimini arttırırken , HPA (hipotalamıs-pituer-adrenal) aks bozuklukları adrenal sistemden DHEA, DHEA-S ve androstenedion salınımına neden olur. Bu adrenal sistemden salınan hormonlar cevre dokularda testesterona cevrilebilir. Adrenal sistem kaynaklı oluşan bu tablo insulin direncinden ve yumurtalıklardan bağımsız olarak gercekleşir.
Ayrıca kronik stress durumuna kortizol salgılanır (kortizon ve progesteron ikisi de pregnenolone dan uretilir). Stres durumunda kortizol cok uretilecek ve progesteron uretimi azalacaktır. Bu da ostrojen dominansı dediğimiz ostrojen baskınlığına neden olacaktır. Polikistik over sendromunda gorulen semptomların buyuk bir kısmı da ostrojen dominansı kaynaklıdır.
YUKARIDA BELİRTTİĞİM GİBİ İNSULİN DİRENCİ POLİKİSTİK OVER SENDROMUNUN TEK NEDENİ DEĞİL, OLABİLECEK NEDENLERİNDEN SADECE BİRİDİR.
En sık adet duzensizliği şeklinde kendini gosteren bu sendromda aslında her bir semptom bize bozuk olan sistemler hakkında bilgi verebilir, yonlendirebilir.
Polikistik over sendromu KARACİĞER-TİROİD-ADRENAL-BAĞIRSAKLAR-OVERLAR-LENFATİK SİSTEM kaynaklı oluşabilecek sorunlar şeklinde hepsini kapsayan bir sendromdur. Bircok kişisinin sandığının aksine sorun overleriniz (yumurtalıklarınız) değildir. Yumurtalıklarınız sistemde bozuk olan hormonlara yanıt olarak değişirler. Ve polikistik over sendromunun asıl altta yatan nedenlerine odaklanmak lazımdır. Bunların en onemlilerinden biri kronik toksisitedir, sedanter yaşam, kronik strestir.
Nedenleri;
Kronik Toksisite
İnsulin Direnci
Kronik İnflamasyon
Genetik
Androjen Fazlalığı
HPA Aks Bozuklukları
Kronik Stres
Bağırsak Florası Sorunları
Karaciğer Detoksifikasyon Mekanizması Sorunları
Lenfatik Sistem Sorunları
Tiroid Metabolizması Sorunları
Bu sorunların mekanizmalarındaki bozukluklar coğunlukla domino tasları gibi ilerlerler. Bir sistem bozulduğunda diğer sistemler de etkilenmeye baslar. Bu yuzden butuncul tıp bakış acısı hastalğı değil hastayı tedavi etmeyi amaclar.
Genelde polikistik over sendromu kendini ergenliğe girdiğinde gostermeye ve belli etmeye baslar ama hastada tam bir sendrom oluşması ve bunu farketmesi yılları alabilir.
Her polikisitk over sendromu hastası bireyseldir. Her birinde cok farklı semptomlar butunu gorulebilir. Oluşabilecek semptomlara bakarsak :
1-Adet duzensizlikleri -adet gorememe ( en sık karşılaşılan )
2-Akne
3-Kıllanma ( cene-yuz-vucutta-bacaklarda )
4-Sac dokulmesi ( erkek tipi )
5-Acanthosis nigricans = cildin kararması ( ozellikle boyun , ic bacak , goğus altı , parmak aralarında )
6-Kilo alma
7-Duygudurum dalgalanmaları
8-Over kistleri – polikistik over
9-Adet sancıları
10-Kronik yorgunluk
11-Pelvik ağrı
12-Cok ağrılı adet donguleri gecirmek
***Adet duzensizliklerinde adet gunleri arası 35 gunden fazla olabilir ya da adet sayısı yılda 12den az olacak sekilde ( ileri derece bazı hastalarda hatta yılda bir iki kez bile) gorulebilir.
***Adetler oldukca şiddetli ya da kanamaların cok az olduğu adetler olabilir.
***Adet dongu suresi acısından 21-35 gun normal olarak algılanır. hatta dunyadaki kadınların sadece %15-20si 28 gunde bir adet gormektedir duzenli olarak; geri kalanlar 21-35 gunde bir şeklindedir donguleri. Polikistik over sendromunda adet duzensizliği var diyebilmemiz icin 35 gunden daha uzun suren donguler olmalıdır.Ya da adet dondulerinizin dengesinin her aydan her aya farklı olması gereklidir.
***Androjen hormon yuksekliğine bağlı olarak gorulen semptomlar = akne , kıllanma , erkek tipi sac dokulmeleri vs.
***Overlerda kist gorununumu polikistik over sendromundaki en onemli bulgulardan biri olsa da her polikistik over tablsou polikistik over sendromu demek değildir. Dunyadaki kadınların %5-15 arası overlerinde polikistik over hakimdir (hicbir semptom oluşturmaksızın). Aşağıda tanı parametlerienden bahsettiğimizde de goreceksiniz. Polikistik over gorunumu asla tek basına tanı koydurmaz.
Polikistik over sendromu bircok riski de beraberinde getirir. Hastalarda bircok hastalığa yatkınlık olabilir.
1-Kolesterol ve trigliserit yuksekliği
2-İnfertilite
3-Kardiyovaskuler hastalık riski
4-Obezite
5-Pre diyabet-tip 2 diyabet ( diyabet riski 7 kat artmaktadır )
6- Hipertansiyon
7- Uyku apnesi
8-Endometrial kanser
9-Meme kanseri
10-Duygudurum hastalıkları
11-Depresyon
12-Estasyonel diyabet –hipertansiyon ( gebelik sırasında )
13-Duşuk riski
14-Premature doğum riski
15-Metabolik sendrom
16-Non alkolik steatohepatitis ( alkolik olmayan karaciğer yağlanması )
17-Yeme bozuklukları
18-Anormal uterus kanaması
19-Kronik baş ağrıları
Bazı kısımları anlayabilmeniz adına ufak bilgiler;
Not : Her ay overleriniz sperm tarafından dollenilmek icin bir yumurtanızı serbest bırakır. Buna ovulasyon denir. Burada temelde hipofizden salgılanan FSH VE LH hormonları gorev alır. Fsh overleri folikulleri geliştirmesi icin stimule eder. Bunlar yumurtalarınızdır. Lh ise bu yumurtanın salınmasını uyarır yumurtalıktan uterusa doğru yola cıkar.
Not : Ureme organlarınız ostrojen ve progesteron uretirler temelde ,bunun yanında duşuk oranda da androjen hormonlar uretirler.
Not : Polikist anlamı birden cok kist demektir.
Not : Yumurtalıklarınızda polikist diye aktarılanlar aslında olgunlasmamıs yumurtalar barındıran birden cok kisttir .Buradaki yumurtalar ovulasyonu tetikleyecek kadar olgunlaşamamışlardır.
[h=2]İstanbul Butuncul tıp uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]