Spiralveya Rahim İci Arac (RİA) spermlerin yumurtanın yanına ulaşıp dollenme olmasını, dollenme olsa bile rahim ic duvar yapısını bozarak dollenmiş yumurtanın yerleşmesini engeller.
Gunumuzde spiral, halen tum dunyada en sık başvurulan doğum kontrol yontemlerinden birisidir. Bu kadar yaygın ve sık kullanımının nedeni kolay uygulanabilir olması, ekonomik olması, takıldığı an etkinliğinin hemen başlaması ve cıkartıldığı an doğurganlığın hemen geri kazanılmasıdır.
Spiralin yapısı nasıldır?
Spiral polietilen (plastik) yapıda uretilen, etrafında bakır telle sarılı ve rahim ic duvar yapısına uyacak şekilde T şeklinde bir alettir. Direk grafilerde spiralin gorulebilme ozelliğini sağlayan baryum sulfat spiralin dış kısmında bulunur. Spiralin alt ucunda, spirali kolaylıkla cıkarmak amacıyla yerleştirilmiş ipler vardır. Bu ipler aynı zamanda rutin kontroller sırasında spiralin kaymadığını ve olması gereken pozisyonda durduğunu da bize gosterir.
Bakır iceren spirallerin yanı sıra hormon iceriğine sahip spiraller de vardır. Bu spiraller icerdikleri progesteron hormonu aracılığıyla etkisini gosterir ve korunma sağlar.
Spiralin etki mekanizması nasıldır?
Spiral rahim icine yerleştirilmesi ile birlikte vucut tarafından yabancı madde olarak algılanır ve enflamasyon tarzı bir reaksiyon oluşturarak tepki verir. İşte be enflamasyon nedeniyle oluşturulan lokal reaksiyon spermlerin rahim duvarına tutunmasına engel olur ve gebelik gelişemez.
Spiralin ne kadar sure koruyucu etkisi vardır?
Spiralin koruyuculu etkisi takıldığı anda başlar ve cıkarıldığı anda son bulur. Ulkemizde kullandığımız spirallerin ortalama 5- 10 yıl koruyuculuk sureleri vardır.
Spiralle korunan kadınların, spiralin koruyuculuk etkisinden daha uzun sure faydalanabilmeleri icin, her yıl rutin kontrollerini yaptırmaları ve varsa spiralle ilgili problemlerini doktorlarıyla paylaşmaları gerekmektedir.
Spiralin koruyuculuk etkisi icerdiği bakır ve progesteron miktarı ile orantılıdır. Her markanın farklı miktarda icerikleri olacağı icin spiralin markasına gore farklı etkinlik suresi olacaktır. Ancak tum urunlerin en az 5 yıllık koruyucu etkisi vardır.
Progesteron icerikli spiraller kimlerde tercih edilir?
Progesteron icerikli spiraller korunma etkisinin yanı sıra aşırı adet kanaması olan kadınlarda tedavi amacıyla da uygulanabilir.
Spiralin koruyuculuk oranı nedir?
Spiralin diğer korunma yontemleri ile karşılaştırıldığında, koruyuculuk oranı oldukca yuksektir. Spiral takan kadınların sadece %2’sinde gebelik gelişme riski vardır. Zamanla spiralin bakır ve progesteron iceriği de azalacağı icin ortalama her 5 yılda bir spiralin değiştirilmesi onerilir.
Spiral kimlere takılabilir?
. Cinsel yolla bulaşan hastalık riski taşımayan kadınlar: Uzun suredir, tek partneri olanlar
. Varis, migren gibi hastalıkları olan, sigara kullanan 35 yaş ustu ve her gun ilac kullanamayan kadınlar
. Lohusalık surecini bitirmiş emziren anneler
. Uzun sureli ve yuksek korunma oranı olan, ekonomik korunma yontemi isteyen kadınlar
. Aktif genital enfeksiyonu olmayan kadınlar
Spiral kimlere takılamaz?
. Gebelik veya gebelik şuphesi olanlar
. Bakır alerjisi veya Wilson hastalığı gibi Bakır metabolizması ile ilgili hastalığı olanlar
. Rahmin doğuşdan veya sonradan gelişen yapısal bozukluğu olanlar: Rahmin icinde duvar olması, kucuk ve kısa rahim veya cift rahim olması, rahmin ic duvarına yerleşmiş buyuk myom veya polip varlığı
. Kanama bozuklukları veya kan hastalıkları nedeniyle tedavi gorenler: İleri derece anemi veya trombositopenisi olanlar, antikoagulan tedavi alanlar.
. Pap smear sonucu ‘normal olmayanlar’
. Jinekolojik kanser veya kanser şuphesi olanlar
. Nedeni belirlenemeyen anormal uterin kanaması olanlar
. Cinsel yolla bulaşan ve aktif genital bolge enfeksiyonu olanlar: Servisit, vajinit, endometrit gibi
. Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar: Kortizon kullanan veya kanser tedavisi gorenler
. Yakın zamanda duşuk yapmış olanlar.
Spiral ne zaman takılabilir?
Genelde adet bitiminde spiral takılması onerilir. Bu surecde rahim ağzı daha geniş olacağı icin spiral kolayca uygulanabilir. Ancak adetli değilken de, gebelik testi ile gebe olmadığı teyit edilen kadınlara da uygulanabilir.
Spiral nasıl takılır?
Spiral takılması birkac dakika icinde yapılan bir işlemdir. İşlem oncesi jinekolojik muayene ve usg ile rahim yapısı ve pozisyonu değerlendirilir. Spiral takılması icin engel bir durum yoksa spekulum takılarak rahim ağzı antiseptik solusyonla temizlenir. Tenekulum denilen aletle rahim ağzından tutularak rahme ideal pozisyon verilir ve spiralin aplikatoru vasıtasıyla spiral rahim icine guvenle yerleştirilir. Spiralin ipi 0. 5- 1 cm olacak şekilde kısaltılarak işleme son verilir.
Spiral takılması sırasında kasık bolgesinde hafif bir kasılma ve kramp tarzında bir ağrı hissedebilir. Bu durumu onlemek amacıyla işlemden once ağrı kesici onerilebilir.
Spiral takıldıkdan sonra rahim ağzından cok hafif kanamalar olabilir. Hastaya doktoru tarafından bilgi verilerek bu durumun işleme bağlı olduğu ve endişe edilmemesi gerektiği anlatılır.
Spiral takıldığı an koruyuculuk etkisi başlayacaktır.
En son aşamada ise usg ile rahim icinde spiralin normal pozisyonda olduğu goruntusu alınarak kontrol edilir.
Spiral takıldıkdan bir ay sonra kontrol usg ile spiral değerlendirilir. Ek bir sorun yoksa yıllık kontrollerle spiral kontrolleri yapılır.
Spiral kullanımı sırasında gebelik gelişebilir mi?
. Spiral kullanan kadınlar % 2 oranında gebelik riski taşırlar. Eğer gebelik varsa;
İstenmeyen bir gebelikse once spiral cıkarılarak gebelik sonlandırılabilir. Gebeliğin devamı isteniyorsa ve gebelik erken donemde tespit edilmişse, gebelik kesesine zarar vermeden spiral kolayca cıkarılabilir. Ama bu durumun gebelik surecinde erken doğum ve duşuk tehdidi de oluşturabileceği unutulmamalıdır. Gebeliğin devamı isteniyorsa ve gebelik ileri donemde tespit edilmişse spiral cıkartılmadan rutin gebelik takipleri uygulanmalıdır. Spiralle gebeliğe devam edenlerin enfeksiyon, duşuk ve erken doğum risklerinin daha fazla olduğu unutulmamalıdır.
Spiralin ne zaman cıtartılabilir?
Spiral adet bitiminde jinekolojik muayeneniz sonrasında ipinden cekilerek kolayca cıkartılabilir. Sonrasında usg ile kontrolunuz yapılacaktır.
Spiral kullanan kadınların dikkat etmesi gerekenler:
. Spiral takıldıkdan sonra yuksek ateş, halsizlik, kasık ağrısı, kotu kokulu akıntı yaşarsanız hemen doktorunuza ulaşın!
. Spiral cok yaygın ve etkin bir korunma yontemi olsa da yıllık rutin kontrollerinizi ve smear testinizi mutlaka yaptırın!
. Spiral takıldıkdan sonraki ilk 3 ay adet kanamanız ve adet sancınız daha fazla olabilir ancak ek bir probleminiz yoksa daha sonraki aylar bu şikayetleriniz olmayacaktır. Bazı hastalarda ilk 3 ay boyle bir şikayet hic olmaya da bilir.
. Spiral kullanımı sırasında ipini hissedememişseniz kontrol donemini beklemeden doktorunuzla goruşun!
. Eğer adet gecikmeniz olmuşsa %2 gebelik riski taşıdığınızı unutmayın ve gebelik testi yaparak doktorunuz başvurun!
. Spiralin sizi sadece gebeliğe karşı koruduğunu unutmayın! Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı onleminizi alın!
. Cinsel ilişki sonrası kanama veya normalden fazla ve duzensiz adet kanaması durumunda doktorunuzla mutlaka goruşun!
[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]