Kolesterol:dost mu duşman mı ?Beyin ve kalp başta olmak uzere kaslar, sinirler,karaciğer ve barsaklar şeklinde tum vucudumuza yayılmış olan kolesterolden gercekten korkmalımıyız? Kolesterol yaşam icin gerekli olan, yağa benzeyen bir maddedir. Bu nedenle suda ve su ozelliklerini taşıyan kanda cozunmez. Kanda cozulup taşınabilmesi icin bir proteinle birleşir ve bu kolesterol protein kompleksine lipoprotein denir. Yoğunluklarına gore ceşitlendirilen bu lipoproteinler aslında bizlerin iyi huylu ve kotu huylu diye adlandırdıklarımızdır.
duşuk yoğunluklu lipoprotein (LDL) :kotu huylu kolesterol
yuksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) :iyi huylu kolesterol
Kolesterolun Faydaları Nelerdir?
Vucudumuz kolesterolu kullanarak kortizon ve cinsiyet hormonları gibi bircok hormon, vitamin D ve yağların sindirimini sağlayan safra asitlerini uretir. Koletserolun faydaları olduğu kadar maalesef yukselmesi durumunda zaraları da vardır.
Kolesterol Neden Yukselir?
Bircok faktor koleterolun yukselmesine neden olabilir. Bunlardan şişmanlık, gıdalar ve stres şeklinde grupladıklarımızı onleyebilsek de genetik faktorlere kesin cozum henuz bulunmamaktadır. Bu faktorler toplam kolesterolu, ozellikle kotu huylu kolesterolu yukseltir.
Egzersiz ile duzenli ve dengeli beslenme iyi huylu kolesterolu yukseltirken kotu huylu kolesterolu duşurur. Ancak herşeye rağmen genellikle 60-65 yaştan sonra ve kadınlarda menopozla birlikte toplam kolesterol duzeyi artabilir. Bazı hastalıklar da kolesterolun yukselmesine neden olurlar. Bunlar:
Kalıtsal yağ metabolizması hastalıkları
Hipotroidi: Troit bezinin yetersiz calışması
Karaciğer hastalıkları
Nefrit:Bobrekte iltihabi hastalık
Şeker hastalığı
Şişmanlık
Bazı ilaclar
Kolesterolun Yuksekliği Nasıl Olculur?
Toplam kolesterol ve kotu huylu (LDL) kolesterolun yuksekliği risk olduğu kadar, iyi huylu kolesterolun (HDL) duşukluğu de risktir. 20 yaş ustu icin istenilen toplam kolesterolun 200mg/dl'nin altında olmasıdır. 240mg/dl'ye kadar ise sınırda yuksek diye anılan toplam kolesterol eğer 240mg/dl'nin ustune cıkmışsa yuksektir. LDL-kolesterol de 130mg/dl'nin altında ise normal, ustunde ise yuksektir ve risk oluşturur. HDL-kolesterol 35mg/dl'nin ustunde ise normal, altında ise risktir.Turkiye'de 6 milyon kişide kan kolesterol duzeyi sınırda yuksek ve 2 milyon kişide yuksektir.
Yuksek Kolesterolun Zararları Nelerdir?
Kanda yuksek miktarda kolesterol varsa damarlarımızda birikir ve bu birikim damarların sertleşmesine ve daralmasına (arterioskleroz) yol acar. Kolesterolle beraber arteriosklerozda damar duvarlarında akyuvarlar, kan pıhtıları ve kalsiyum gibi maddeler de birikir. Damarlar tum vucutta yaygın olarak bulunduğundan; hangi damarda birikim varsa onun bulunduğu organa ait hastalıklar ortaya cıkar. Kalbi besleyen damarlarda birikim varsa goğus ağrısı, kalp krizi gibi sonuclar doğarken, bobrek damarlarında oluşan birikim yuksek tansiyon ve bobrek yetmezliğine yol acabilir. Gelişmiş ulkelerde olum nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sırada bulunmakta ve yuksek kolesterol, yuksek tansiyon ve şişmanlık gibi sorunların duzeltilmesi ile bu olumler onlenebilmektedir.
Kolesterolun Yukselmemesi İcin Nasıl Beslenmek Lazım?
Dunya Sağlık Orgutu kalp ve damar hastalıklarına sebep olan faktorlere kardiyovaskuler risk faktorleri adını vermiştir.Toplam kolesterol ve kotu kolesterolun yuksekliği kardiyovaskuler bir risk faktorudur. Cok ceşitli kardiyovaskuler risk faktorleri vardır. Bunlardan en azından kolesterol faktorundeki iyileşmeler sağlımızı korumamıza biraz daha yardımcı olabilir.Bunu sağlamak icin :
Katı yağlardan uzak durmalı
Et ve turevlerini tuketirken aşırı yağlı olmamasına dikkat etmeli
İyi huylu kolesterolun artışını sağlayan zeytinyağı ve yağlı tohumları tuketmeli
Aşırı yemek yememeli
Kızartma ve kavurmaların tuketimini sınırlandırmalı mumkunse tuketmemeli
Ciğ sebze ve meyve tuketimini sağlamalı
Duzenli egzersiz yapmalıyız.
Kolesterolun yukselmemesi, yuksekse duşurulmesi icin duzenli ve dengeli beslenme şarttır. Bu alışkanlığı kazanmak ve yaşam tarzı şekline getirmek icin bir uzmandan yardım almanız gerekebilir. Sağlıklı gunler dilerim.
Dyt.Funda Sevim

[h=2]Ankara Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]