Fatih Sultan Mehmet Doneminde İstanbul'da Kulturel ve Sosyal Muesseseleler

Bir taraftan İstanbul nufusunu coğaltmak
ticari ve iktisadi faaliyeti arttırmak icin calışırken diğer taraftan da yeni Turk eserleriyle şehrin kulturel ve sosyal sahada inkişafına gayret edilmekte idi; bunun icin başta pÂdişÃ‚h ile vezirleri oldukları halde kudreti musait olanlar tarafından istanbul'un muhtelif semtlerinde
cami
medrese

han
hamam
hastahane bedesten vesaire gibi eserler vucuda getirilmiştir. Mimarisine dokunulmadan imaretAyasofya Kilisesi tamir edilerek bir minare ilavesiyle cami
Fatih Sultan Mehmet fetihten 10 sene sonra yani 867 H. 1462 M. de camiini yaptırmaya başlamış ve 8 senede (875 H. 1470 M.) sona ermiştir; bu cami yeri İstanbul'un ikinci tepesi uzerinde bulunup bunun yerinde harap bir halde Rumların yapılmıştır. Havariyun Kilisesi ve Bizans imparatorlarının mezarları vardı. Camiin etrafına dordu kuzeye ve dordu guneye tesaduf etmek uzere sekiz medrese ile tetimmeleri ve imaret ve hastahÂnesini yaptırdı. Mahmud Paşa kendi adına olan cami
imaret ve hamamını
İshak Paşa
Gedik Ahmet Paşa ve Karamanî Mehmet Paşa ve şÃ‚irleri de ilmî ve ictimaî eserlerini vucuda getirdiler. Bugun İstanbul'un en işlek yerindeki Kapalıcarşı ile Bedesten de Fatih Sultan Mehmet zamanında yaptırılmıştır.
Fatih Sultan Mehmed sûr dahilinde ilk defa Ayasofya odalarını medreseye cevirdiği gibi sûr haricinde de bugun Eyup dediğimiz mahalde peygamberimizin eshabından Halid ibn-i Zeyd Ebu Eyyub EnsÂrî'nin kabrinin yanına bir cami ile bir de medrese yaptırarak az zamanda buranın sur'atle îmarını temin etmiş
dini bir kudsiyetle Eyup semti kısa bir muddet icinde bir şehir halini almış ve Havass-ı Kostantiniyye ismiyle burası Eyup kadılığı olmuştur.