Modern tıp coğu zaman kucuk adımlarla ilerler. Yeni bulunan ilaclar ve tedavi yontemleri uzun bir merdivenin basamakları gibidir; hastayı iyiye doğru ilerletseler de genellikle buyuk bir sıcrama yapmamızı sağlamazlar. Coğu yeni buluş, şikÂyetleri iyileştirse de hayat kurtaracak kadar etkili değildir. Buyuk bir sıcrama yapan buluşlara ender olarak rastlanır. Bu hafta dunyada saygın tıp dergilerinin başında gelen New England Journal of Medicine’de yayınlanan bir makalede boylesine ender tedavi yontemlerinden birinin başarısı anlatılıyor. Yoneticileri ve yazarları arasında benim de bulunduğum bu araştırma, kalp kapaklarından biri hasta olan ve ameliyat olma şansı bulunmayan hastalara uygulanan bir tedavinin hayat kurtarıcı etkisini tartışmasız bir bicimde kanıtladı. Olum riski yuzde 20 azaldı Bu araştırmaya aort kapakları cok dar olduğu icin gunluk basit işlerini bile yapamayacak haldeki hastalar katıldı. Birkac basamak merdiven bile cıkamıyorlardı. Bir diğer ozellikleri de bircok başka hastalıklarının da olmasıydı. Oyle ki, en az 2 tecrubeli kalp cerrahı tarafından muayene edilen bu hastaların, cok riskli gorulmeleri nedeniyle ameliyat olamayacaklarına karar verilmişti. Boylesine zor durumda olan yaklaşık 360 hasta rastgele (randomizasyon yontemiyle) iki gruba ayrıldı. Birinci gruba ince bir borunun (kateter) ucunda tutturulmuş olan yapay bir kapak takıldı. Diğer gruptaki hastalar ilac ve diğer standart yontemlerle tedavi edildi. Bir yılın sonunda ortaya cıkan tablo cok carpıcıydı. Standart tedavi goren her 100 hastadan 50’si yaşamını yitirdi. Kapak takılınca bu oran yuzde 30’a duştu. Olum riskinin mutlak olarak yuzde 20 azalması tıp tarihinde pek sık gorulen bir olay değil. Buyuk yankı uyandıran bu araştırmada bazı dikkat cekici olumsuzluklar da var. Bir yıl icinde standart tedavi grubunda inme riski yaklaşık yuzde 4 iken, kapak takılanlarda bu oran yaklaşık yuzde 8’di, kanama ve damar yaralanmaları da daha sık goruldu. Butun bu yan etkilere rağmen araştırma sonucları kateter yoluyla ameliyatsız kapak takma yonteminin hayat kurtardığını kanıtlıyor.
Kateter yoluyla, ameliyatsız kapak takıldığında standart tedaviye gore buyuk bir gelişme sağlanıyor. İşlemden 6 ay sonra, kapak takılmazsa olecek olan hayatların kurtulduğu goruluyor. Olum oranlarını gosteren eğriler zaman gectikce birbirinden uzaklaşıyor. Bu da giderek daha fazla hayat kurtarıldığının işareti.

Dar aort kapağının değişmesi gerekli
Sol karıncık oksijenden zengin kanı vucuda pompalamak icin kasılınca onundeki kapı ardına kadar acılır. Normal kapakcık acıklığı 50 kuruş ila 1 lira boyutundadır. Aort kapağı denilen bu kapı yeteri kadar acılmazsa kalp artan bir gucle kasılmak zorunda kalır. Senelerce dişini tırnağına takıp, dar kapının giderek artan direncine karşı calışıp yeterli kanı pompalar. Gun gelir yorulur. Nefes darlığı, yorgunluk, carpıntı, baygınlık gibi şikÂyetler ortaya cıkar. Bu durumdaki hastalarda kapak acıklığı ancak bir kurşun kalemin girebileceği kadar hatta daha kucuktur.
30 Mart 2009 tarihli yazımda ayrıntılı olarak anlattığım gibi, boyle bir hastaya yeni bir kapak takılmazsa işler hızla kotuye gider. Kapağı değiştirmek icin acık kalp ameliyatı gerekir. Dunyada ve ulkemizde 50 yıldan uzun bir suredir başarıyla yapılan bu ameliyat herhangi bir nedenle gercekleştirilmeyecek olursa olum tehlikesi yuksektir.
Tıpta cığır acan ameliyatsız yontem
4 Mayıs 2009 tarihli yazımda ayrıntılı olarak anlattığım gibi, kateter ile kapak değiştirme yonteminde goğus kesilip acılmaz, kalp akciğer makinesi kullanılmaz, hatta lokal anesteziyle bile yapılabilir. Bacağa giden atardamara, aynen anjiyografi yapılırken olduğu gibi, bir iğneyle girilip damarın icine bir boru yerleştirilir (Yukarıda:A). Bu borunun icinden ucu kıvrımlı yumuşak bir tel kalbe kadar itilir (B). 3 santimetre uzunluğunda bir balonun ustune sıkıştırılmış olan yapay kalp kapağı telin uzerinde kaydırılarak damarın icinde ilerletilir (C), daralmış olan hasta aort kapağının icine kadar itilir (D). Rontgen goruntulemesiyle tam istenilen yerde olduğundan emin olduktan sonra balon şişirilip kapağı tutan metal kafes genişletilir (E). Balon indirilir indirilmez, eski kapağı kenara itip onun yerine sıkı sıkıya yerleşen metal kafesin icindeki kapak duzenli olarak calışmaya başlar.
Ulkemiz dahil dunyanın bircok ulkesinde binlerce hastaya uygulanan bu yeni tedavi yonteminin hastaların sıkıntılarını giderici olduğu biliniyordu. Ama soru işaretleri tumuyle giderilmiş değildi. Yapılan son araştırmayla, ameliyat şansı olmayan hastalarda hayat kurtarıcı etkisinin yan etkilerinden kat kat ustun olduğu kanıtlandı. Kalp kapak hastalıklarında yeni bir devir acıldı ....
Aort kapağı ustune biriken kalsiyum nedeniyle daralır (A). Bir balon ustune sıkıştırılmış kapak (B), balon şişirilince normal boyutuna ulaşır (C). İnek kalbinin kesesinden yapılmış olan yapay kapak paslanmaz celikten bir metal kafesin icine dikilerek oturtulmuştur (D). Ardına kadar acılıp kapanan yeni kapak (E) calışmaya başlayınca kalbin ustunden yıllardır taşımakta olduğu bir yuk kalkmış olur. Nefes darlığı ve yorgunluk nedeniyle 10 adım atsa bitkin duşen hasta birden canlanır, enerjisi artar, omru uzar.
DOC.DR.HAKAN ERGUN

[h=2]İstanbul Kalp Damar Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]