Bobreklerden suzulerek oluşan idrar “ureter” denilen kanallar ile idrar torbasında (mesane) birikir. Mesanede biriken idrar 150-200ml. hacime ulaşınca sinirler yoluyla beyine sinyaller gonderilir ve idrarın geldiğini anlarız; ancak bu durumda bile idrar cıkışını kapatan kasları (sfinkter) sıkarak idrarı tutabilir yada ilk idrar hissinden sonra iki katı daha idrar biriktirebiliriz. Mesaneden dışarı idrarın akmasını sağlayan kanala “uretra” denilir. Bu kanal kadınlarda erkeklere gore cok kısa olup 5-6cm. uzunluktadır ve dış cinsel organda dudaklar arasına bir delik ile acılır. Mesane kas dokusundan oluşan bir torbadır, “detrusor” denilen kasları harekete gecirip,kasarak ve idrarı tutan “sfinkter” kasını gevşeterek idrarı boşaltırız.
Kadınlarda idrar tutamama (uriner inkontinans) farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir, en sık karşılaşılan durum doğum sonrası gelişen, vaginal kanal ve pelvis tabanındaki kasların gevşemesi ile oluşan “stres inkontinans”dır. Doğum yapan kadınların ucte bir gibi yuksek bir oranında gorulur. Karın kaslarının kasılması ile karın ici basıncın arttığı hapşırma, oksurme gibi durumlarda idrarı tutmak mumkun olmaz. İri bebek doğurmak, zor doğum yapmak, cok sayıda doğum, rahim mesane gibi organ sarkmaları, obesite, yaş ilerlemesi, kronik kabızlık, kronik oksuruk gibi sebepler ile oluşur. İdrar kacırmanın diğer bir tipi “urge inkontinans”dır (aşırı aktif mesane). Ani gelen idrara gitme isteği ile bazen tuvalete yetişmek mumkun olmaz; cok da fazla idrar olmadığı halde sıkışıklık hissi tam gecmez. Bu durumu diğer inkontinans tiplerinden ayırmak cok onemlidir cunku stres inkontinans cerrahi yontemlerden fayda gorurken diğer kacırma tiplerinde yararı yoktur.

Daha az sıklıkta gorulen diğer bir idrar kacırma şekli “taşma tipi”dir. Mesane cıkışında darlık veya tıkanıklıktan yada mesanenin sinir iletimindeki bozukluktan dolayı mesane surekli doludur az bir idrar daha biriktiğinde tutmak mumkun olmaz.
“Stres İnkontinans” durumunda tedavi yontemleri nelerdir ?
Egzersiz yontemleri: İdrar tutmayı sağlayan kasların guclendirilmesi icin yapılan bu egzersizler “Kegel” egzersizi olarak bilinir.
ExMI (Extracorporeal Magnetic Innervation): Manyetik akım kullanarak kaslar guclendirilmeye calışılır. Bu konuda yapılan calışmalarda genellikle başarı oranı kısıtlı olup, hem de kalıcı olarak idrar kacırmayı gidermediğinden yani tekrarlama ihtimali yuksek bulunduğundan cok etkin bir tedavi değildir.
Pelvik taban kasları elektrik stimulasyonu: Magnetik stimulasyonla olduğu gibi bu yontemde de pelvis kasları guclendirilmeye calışılır zayıf bir elektrik akımı kullanılır; tedavi başarısı ExMI ile hemen aynıdır.
Peser : Ozellikle mesane ve rahim sarkması ile birlikte idrar kacıran, ozellikle yaşlı hastalarda ameliyatsız bir cozumdur. Genel durumu ameliyat icin riskli olan kişilerde vaginal kanal icine konulan bir ceşit lastik halka (peser) yardımı ile organlar yerinde tutulmaya calışılır, boylece idrar kacırma onlenir.
Laser : Vaginal kanal icine laser ışını uygulanarak doku icerisinde kollagen denilen maddenin artması hedeflenir. Vagina dokusu 2-3ay icerisinde biraz daha sıkılaşır, gevşekliği azalır. Bu yontem idrar kacırma probleminden cok vaginal sıkılığı sağlamada kullanılır. Belirgin idrar torbası sarkması (sistosel) olan hastalarda pek etkili olmaz.
İlac tedavileri: Mesane kasını gevşetici ilaclar ozellikle “aşırı aktif mesane” denilen, mesanede ani kasılmalar ile oluşan idrar kacırmalarda etkili olup, vaginal kanalda ve mesanede oluşan gevşemelerin neticesindeki idrar kacırmalarda (stres inkontinans) cok etkili değildir.
Enjeksiyon yontemleri: Mesane kası icine Botox enjekte edilerek,mesanedeki kasılmalar azaltılır. Bu yontem sadece “aşırı aktif mesane”de kullanılmaktadır, etkisi kalıcı değildir. Sfinkter yetersizliği sonucu idrar tutamayan hastalara ise “Periurethral enjeksiyon” ile vucudun eritemediği bazı maddeler idrar kanalı etrafına enjekte edilir; idrar cıkışı daraltılarak, idrar tutma kolaylaştırılır.
Cerrahi tedavi yontemleri: Zor doğum , cok sayıda doğum, rahim-mesane sarkması gibi nedenlerle oluşan idrar kacırma problemlerinin cozumunde en etkili yoldur. Uzun yıllar icerisinde giderek daha başarılı cerrahi teknikler geliştirilmiştir. Amac mesane ile urethra arasındaki bozulmuş acıyı duzeltmektir. Bunun icin mesane boynunu karın duvarına yaklaştırmak gerekir. Bu amacla askı yontemleri oluşturulmuştur. Askı yontemlerinden geliştirilen “silling” ameliyatları(TVT,TOT) gunumuzde en etkili ve kalıcı cerrahi tekniklerdir. Ancak vaginada ve mesanede oluşan gevşeme-sarkma durumunu duzeltmez, bu sebeple yapılacak operasyona bu şikayeti de duzeltecek bir yontem ilave edilir (anterior colporrhapy).

[h=2]Antalya Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]