84 yıllık yasa değişiyor







TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin Ocak ayında yasalaşması konusunda uzlaşmaya vardığı “Borclar Kanunu Tasarısı” onemli duzenlemeleri iceriyor.


Tasarının bazı duzenlemeleri ozetle şoyle:
-Ismarlanmayan bir şeyi posta kutusunda veya kapısının onunde bulan ya da başka bir yolla alan kişi, soz konusu şeyi geri gondermek veya saklamakla yukumlu olmayacak.
-Sozleşmelerde, guvenli elektronik imza kullanılabilecek. Guvenli elektronik imza, el yazısıyla atılmış imzanın butun hukuki sonuclarını doğuracak.
-Okur yazar olmayanlar, imza yerine usulune gore onaylanmış olması koşuluyla parmak izi, el ile yapılmış bir işaret ya da muhur kullanabilecek.
-Bireyler, bankalar, sigorta, seyahat ve taşıma işletmeleri gibi şirketler tarafından onceden hazırlanan soyut ve tek yanlı sozleşmelere karşı korunacak.
-Hakim, sadece olum halinde değil, ağır bedensel zararlarda da zarar gorenin yakınlarına manevi tazminat odenmesine karar verebilecek.
-Hicbir sosyal guvenceden yararlanamayacak durumda olan, uğradığı zararın giderilmesi icin acil parasal desteğe ihtiyac duyanlara, “gecici odeme” yapılabilecek.
-Borclu, olağanustu faiz oranlarına karşı korunacak. Faiz odeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sozleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yururlukte olan mevzuat hukumlerine gore belirlenecek. Sozleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, belirlenen yıllık faiz oranının yuzde 50 fazlasını aşamayacak.
-Ekonomik kriz donemleri gibi olağanustu durumlarda, sozleşmeler değişen koşullara gore uyarlanabilecek.
-Satıcı, sattığı malda bulunduğunu belirttiği niteliklerin bulunmamasından sorumlu olacak. Alıcı, satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde, satılanı geri vererek sozleşmeden donebilecek.
-Taşınmaz satışı sozleşmeleri, resmi şekilde duzenlenecek. Taşınmaz satışı vaadi, geri alım ve alım sozleşmeleri, resmi şekilde duzenlenmedikce gecerli olmayacak.
TAKSİTLE SATIŞLAR
-Taksitle satış sozleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkca gecerli olamayacak.
-Kiraya veren, kiralananın kullanımıyla ilgili olmak uzere, kendisi veya ucuncu kişi tarafından yapılan yan giderlere katlanacak. Buna gore, catı onarımı ve dış cephe boyası gibi giderler, ev sahibi tarafından karşılanacak.Gayrimenkulu kiralayan, mal sahibinden kiralanan yerle ilgili ayıbın uygun bir surede giderilmesini isteyebilecek. Bu surede ayıp giderilmezse kiracı, bu ayıbı mal sahibi adına gidertebilecek ve bundan doğan alacağını kira bedelinden kesebilecek. Ayıbın verilen surede giderilmemesi durumunda, kiracı sozleşmeyi feshedebilecek.
Kira sozleşmesinin imzalanmasından sonra kiralanan yer herhangi bir nedenle el değiştirirse, yeni malik kira sozleşmesinin tarafı olacak.
Kiracı, aksine sozleşme ve yerel adet olmadıkca, kira bedelini ve gerekiyorsa ısıtma, aydınlatma ve su gibi yan giderleri, her ayın sonunda ve en gec kira suresinin bitiminde odeyecek.
Kiraya verenler, konut ve catılı iş yerlerinde, sadece kira bedelini değil, elektrik ve su gibi yan giderleri de odemeyen kiracılara karşı, temerrut sebebiyle tahliye davası acabilecek.
BALKONDA MANGALA SON
-Sozleşmeye uygun olarak ozenle kullanacak ve komşulara gerekli saygıyı gosterecek kiracının, bu yukumluluğune aykırı davranması durumunda kiraya veren, en az otuz gun sure vererek, durumunu duzeltmesi icin ihtarda bulunacak. Ancak, kiracının davranışları komşular tarafından cekilmez hale gelirse, ev sahibi yazılı bildirimle sozleşmeyi hemen feshedebilecek. Uyarıya rağmen yuksek sesle muzik dinleyen, gurultu patırtı, balkonda mangal yapan kiracının sozleşmesi iptal edilebilecek.
-Kiracı, kiralanan yerin olağan kullanımı icin gerekli temizlik ve bakım giderlerini odemekle yukumlu olacak.
-Kiracı, kiralanan yeri ne durumda teslim almışsa, kira sozleşmesinin bitiminde o durumda geri verecek. Ancak, kiracı sozleşmeye uygun kullanım dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu olmayacak.
-Konut ve catılı iş yerlerinde, mal sahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamayacak.
-Kira bedelleri, bir onceki yılda gercekleşen uretici fiyat endeksindeki (UFE) artış oranını gecmemek koşuluyla artırılabilecek. Bu kural bir yıldan daha uzun sureli kira sozleşmelerinde de uygulanacak.
-Kira bedeli yabancı bir para birimiyle belirlenmişse, 5 yıl gecmedikce kira bedelinde değişiklik yapılamayacak.
EV SAHİBİNE, SOZLEŞMEYİ TEK TARAFLI SONA ERDİRME HAKKI
-Konut ve iş yeri kiralarında kiracı, sure bitiminden en az 15 gun once bildirimde bulunmadığı takdirde sozleşme aynı koşullarla 1 yıl uzatılmış sayılacak.
-Aile konutu olarak kullanılmak uzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin acık rızası olmadıkca kira sozleşmesini feshedemeyecek.
-Ev sahipleri, “babam, dedem, torunum veya evlatlığım oturacak” gibi gerekcelerle de kira sozleşmelerini dava yoluyla sona erdirebilecek.
-İşveren, calışanların psikolojik ve cinsel tacize uğramalarını (mobbing) onlemekle yukumlu olacak.
-İşci, işverene kusuruyla verdiği her turlu zarardan sorumlu olacak.
-İşveren, işciye her hafta, kural olarak pazar gunu veya durum ve koşullar buna imkan vermiyorsa, bir tam calışma gunu izin verecek. Hizmet sozleşmesinin feshi halinde ise bildirim suresi icinde işciye ucretinde bir kesinti yapmaksızın gunde 2 saat iş arama izni verilecek.
-İşveren, en az bir yıl calışmış olan işcilere, yılda en az 2 hafta, 18 yaşından kucuk işciler ile 50 yaşından buyuk işcilere de en az 3 hafta ucretli yıllık izin verecek.
-Yıllık ucretli izinler, kural olarak aralıksız bicimde verilecek, ancak tarafların anlaşması durumunda izin suresi ikiye bolunebilecek.
EVDE HİZMET SOZLEŞMESİ
-İşci, işverenin verdiği işi, evinde kendisi veya aile bireyleriyle ucret karşılığı yapabilecek. İşci, bir mağaza icin, kendi evinde giysi dikip vermeyi, urun paketlemeyi ustlenebilecek.
-Eser sahibinin olumunden sonra, mirascıları eserde guncelleştirme yapabilecek. Yayımcı, eser sahibinin haleflerine guncelleştirme olanağı vermeden yeni bir basım yapamayacak ve eseri coğaltamayacak.
-Evlenme simsarlığından doğan ucret icin dava acılamayacak, takip yapılamayacak.
KEFİL OLMADA EŞ RIZASI
-Kefil olmada eş rızası aranacak.
-Birden cok kişi, aynı borca birlikte kefil oldukları takdirde, diğerlerinin payı icin de kefile kefil gibi sorumlu olacak.