1-2 yaş arası donemde mesane dolgunluğunun bilincli algılanması başlar. İşemenin istemli olarak başlatılması veya durdurulması 2 – 3 yaş arası gelişir. Gece idrar kontrolu ise 3-5 yaş civarında gelişir. İdrar kacırma (inkontinans);idrarın uygun olmayan yer ve zamanda surekli ya da aralıklı olarak kacması durumudur.
Cok ceşitli nedenleri olabilen gunduz ya da hem gunduz hem gece kacırma idrar kacırma ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Gunduz ya da gece ve gunduz idrar kacırma norojenik ve anatomik bozukluklar gibi yapısal nedenlerden yada fonksiyonel nedenlerden kaynaklanabilir. En sık gorulen işeme bozukluğu aşırı aktif mesanedir. Aşırı aktif mesanesi olan cocuklar sık sık (gunde 7’den fazla) ve az miktarda işerler. Bu durum acil idrara cıkma hissi ve yetişemediğinde idrar kacırma ile beraber olur. Cocuk acil işeme hissi nedeniyle idrarı gelince idrar tutma manevraları yaparak (bacakları caprazlamak, comelmek, eliyle cinsel organını sıkıştırmak gibi) pelvik taban kaslarını kasarak idrarını kacırmamaya calışır. Diğer bir işeme bozukluğu ise işeme ertelemesidir. Oyun oynarken ya da okulda alışkanlık nedeniyle idrar tutma manevralarıyla işemeyi erteleyen cocuklarda gorulur. İşeme sıklığı azalır, sıkışma hissi azalır. İşeme Ertelemesi olan cocuklar gunde 3 kereden az işer ve son dakikaya kadar idrarlarını geciktirirler ve mesane dolduğunda idrar taşma şeklinde boşalır. İdrar akımları zayıftır ve ıkınarak idrar yaparlar. Bu cocuklar sabah idrar yapmak istemezler.. İdrarlarını tutttukları icin mesaneleri genişler, mesane kası tonusu azalır ve mesane tam boşalamadığı icin idrar yaptıktan sonra mesanede artık idrar kalır. Artık kalan idrar da idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Disfonksiyonel işeme; İşeme sırasında eksternal sfinkterin yeterli gevşetilememesi veya aralıklı kasılmaların olması durumudur. Artmış pelvik taban kas aktivitesi nedeniyle cocuk dirence karşı işer ve işeme bozukluğu meydana gelir. Tutma manevralarıyla idrarlarını erteleyen bu cocuklar idrar yapmaya gec başlarlar , kesintili idrar yaparlar, sıklıkla kabızlık problemleri vardır ve idrar kacırırlar. Gulme inkontinans genellikle kız cocuklarında gorulen nedeni tam olarak bilinmeyen bir durumdur. Gulme sırasında aniden idrar kacar.
Tanı nasıl koyulur ?
İdrar kacırma yakınmasıyla başvuran hastaların işeme alışkanlıkları, dışkılama alışkanlıkları ve gecirilmiş uriner sistem enfeksiyon varlığının detaylı sorgulanması idrar kacırmaya neden olabilecek farklı nedenlerin tanımlanmasında buyuk oranda yardımcı olur. Sık tuvalete gitme (gunde 7’den fazla), az tuvalete gitme ( gunde 3’den az), acil idrara cıkma hissi (yetişemediğinde kacırır), idrara başlamada zorluk, kesik kesik işeme, zayıf akımla işeme, idrar gelince bacakları caprazlama ve comelme gibi şikayetler varsa mesane fonksiyon bozukluğu yonunden cocuğun değerlendirilmesi gerekir.
Cocukların en az 2 gun sureyle idrar yapma sıklığının, idrar yapma miktarının ve kacırma zamanlarının kayıt edildiği gunlukler işeme ve sıvı alma alışkanlıklarının değerlendirilmesi acısından faydalıdır. Tam idrar tetkiki, uroflowmetre ile işeme paterninin, ultrasonografi ile ust ve alt uriner sistemin değerlendirilmesi basit tanı yontemleridir. Secilmiş olgularda veya da başlangıc tedavisi başarısız olanlarda urodinamik inceleme, voiding sistouretrografi gerekebilir.
Nasıl tedavi edilir ?
Gunduz idrar kacıran cocukların tedavisinde altta yatan nedene bağlı farklı tedavi yaklaşımları uygulanır. Mesane fonksiyon bozuklukları, idrar yolu enfeksiyonu, vezikoureteral reflu ve bobrek hasarına neden olabileceği icin tedavi edilmesi gereken bir durumdur Mesane eğitimi, pelvik taban rehabilitasyonu, -biofeedback, , temiz aralıklı kataterizasyon ,takip-kayıt tutma ve odullendirme gibi yontemler tedavide kullanılabilir. Farmakolojik tedavi olarak, başta antikolinerjik ilaclar olmak uzere, secilmiş olgularda alfa-blokorler kullanılabilir.
Sonuc olarak, gunduz idrar kacırma cocuklarda sık gorulen, altta yatan nedene bağlı olarak , uzun donemde ciddi komplikasyonlar da gorulebilen bir durumdur. Ayrıntılı oyku, fizik muayene ve basamaklı değerlendirme ile nedenin belirlenerek uygun tedavi yontemlerinin erken donemde uygulanması oluşabilecek komplikasyonları onlemek acısından onemlidir.
KAYNAKLAR
Neveus T, Eggert P,Evans J,Macedo A,Tekgul S.Evaluation and treatment for monosymptomatic enuresis.A standardization Document from the international Children’s continence study. J Urol,2010
Ozkaya O.Enurezis. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci 2008, 4(1):106-110
Norgaard JP, van Gool HD, Hjalmas K, Djurhuus JC, Hellstrom AK. Standardization and definitions in lower urinary tract dysfunction in children BJU Int, suppl, 1998;81
Hjalmas K, Arnold S, Bower W, Caione P, Chiozzaa M, Gontard A. Nocturnal Enuresis: An international evidence based management study. J Urol, 2004; 171;2545-2561
Alon US. Nocturnal enuresis. Pediatr Nephrol 1995;9: 94-103
Jalkut M W, Lerman S, Churchill BM. Enuresis.Pediatric Urology, Pediatrics Clinics of North America 2001;48, 1461-1488



[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]