Şaşılık, gozlerin paralelliğinin bozulması durumudur. Doğuştan olabileceği gibi, ileri yaşlarda da ortaya cıkabilir.
Hayatın ilk 6 ayında ortaya cıkan belirgin şaşılıklara doğuştan şaşılıklar denir. Yeni doğmuş bebeklerde kaymanın tespit edilmesi bazen guc olabilir; cunku, yenidoğan doneminde gozler genellikle paralelliklerini surdurmezler. İceri veya dışarı kısa sureli kaymalar olabilir. Bunun nedeni doğumda bebeklerin gozlerinin gelişiminin daha tamamlanmamış olmasıdır. Onlar bir erişkin gibi goremezler, ışığı gorurler, bir şeklin hayalini ve sınırlarını hissedebilirler. Sonuc olarak 3 aya kadar bebeklerin gozlerinde zaman zaman hafif dereceli kaymalar gorulebilir. 4-6 ay civarında gorme normal duzeye yaklaşır ve renk hissi oluşur. İşte bu 3-4 aylık donemden sonra gozlerde kaymalar goruluyorsa bu durum mutlaka bir goz doktoru tarafından değerlendirilmelidir.
Doğuştan şaşılıklar genellikle kas ve sinirlerdeki uyumsuzlukların sonucudur ve erken donemde ameliyat ile tedavi edilmelidir. Bu tip hastalarda yapılan en onemli hata; ameliyatın ertelenmesi, cocuğun okul cağına kadar ameliyat icin bekletilmesidir. Oysa iki gozle gormenin yÂni derinlik hissinin oluşabilmesi icin ameliyatın, cocuğun bir yaş icindeyken yapılması daha uygundur.
Doğuştan şaşılıklarda diğer onemli bir nokta ise, kas ve sinirlerdeki uyumsuzluklardan başka bazı durumların da şaşılık yapabileceğidir: Doğuştan katarakt, bazı doğuştan goz bozuklukları, tumor ve infeksiyonlar da şaşılığa neden olabilir. Sayılan bu hastalıkların ayırt edilebilmesi ve erken donemde tedavi şansını yakalayabilmek icin şaşılık olan bebeklerde gozun arkasının da muayenesi cok onemlidir.
Altıncı aydan sonra, bazen bir duşme sonrası, bazen ateşli bir hastalık ve bazen de hicbir neden yokken cocuklarda goz kayması ortaya cıkabilir.
Bazı cocuklar, guneşte cok rahatsız olur ve kaymaları arttığı icin tek gozlerini kaparlar, bazı cocuklar ise daha iyi gormek ve kaymadan duyduğu rahatsızlığı bastırabilmek icin başlarını değişik pozisyonlarda tutarlar.
Gozlerde kayma her zaman olmayabilir, cocuk cok dikkatlice yakın bir nesneye baktığında veya dalgın olduğunda kayma ortaya cıkabilir. Bazen kayma bulunduğu cekilen fotoğraflardan anlaşılabilir. Bu durumlarda anne-baba (ebeveyn) cok dikkatli gozlemciler olmalı ve şuphelendikleri anda cocuklarını, şuphe duyduğu fotoğrafları da yanına alarak bir goz doktoruna başvurmalıdır.
Altıncı aydan cocukluk donemine kadar olan şaşılıklarda sorun coğunlukla gozlerdeki yuksek hipermetropi gibi kırma kusurudur. Bazı cocuklarda kırma kusuru gozlukle giderildiğinde şaşılık duzelir. Bazı cocuklarda gozluk şaşılığın bir kısmını duzeltir, bazılarında ise duzeltmez. Bu durumlarda şaşılığın duzelmeyen miktarı ameliyatla duzeltilmelidir.
Burada, cocuklardaki goz tembelliğinden bahsetmek faydalı olacaktır. Gorme cok karmaşık mekanizmaların birlikte rol oynadıkları bir sistemdir ve doğuştan itibaren 6 yaşa kadar oğrenilerek kazanılır. Yeni doğmuş bir bebek bir erişkin kadar duyabilir ancak bir erişkin gibi goremez. Eğer gormesini engelleyecek doğumsal katarakt, yuksek kırma kusuru (hipermetropi, miyopi, astigmatizma), kırıcı ortam bozuklukları, şaşılık gibi sorunu varsa ve ozellikle bu tek gozde ise, o goz gormeyi oğrenemeyecek ve tembel kalacaktır. Yapılan erken tedavi gozdeki tembelliği azaltır ve saptandığı ve tedavi edilebildiği zamanına bağlı olarak ortadan kaldırabilir. Bu nedenle ebeveynler cocuklarının ilk 6 yaş donemindeki goz problemlerinde cok uyanık olmak zorundadırlar.
Şaşılığı olan cocuklarda ameliyat ihtimali aileyi korkutmaktadır, oysa doğuştan şaşılık ve gozlukle duzelmeyen şaşılıklarda ameliyat tek caredir ve ne kadar cabuk davranılırsa cocuğun gormesi o kadar iyi korunur.
Bebeklerin burun koklerinin geniş olması nedeniyle bazen de şaşılık olmadan bebeklerde gozlerde ice kayma varmış gibi bir gorunum olabilir, bu duruma yalancı şaşılık denir ve bir iki sene sonra burun koku daraldığında, şaşılık gorunumunu ortadan kalkar.
Sonuc olarak, cocuğunuzun gozunde şaşılık olduğundan şuphe ediyorsanız, kısa zaman icinde bir goz doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz cocuğunuzun gorme muayenesini yapacak kaymasının olup olmadığını, derecesini olcecek, ilac damlatarak kırma kusuru tayini yapacak ve gozlerde tembellik saptarsa buna yonelik tedaviye başlayacaktır.

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]