BAHRİ DEDE
EvliyĂ‚nın meşhurlarından. Edirne'de doğdu ve orada yetişti. Doğum tĂ‚rihi bilinmemekte olup, 1566 (H.974) senesinde Bursa'da vefĂ‚t etti. Kabri Bursa'daki zĂ‚viyesinde olup, ziyĂ‚ret mahallidir.
Edirne'de zamĂ‚nının Ă‚limlerinden ilim oğrenen Bahri Dede, tasavvufta İbrĂ‚him Edhem hazretlerinin yolunda yetişip kemĂ‚le ermiştir. Once Kovacı Dede DergĂ‚hında insanları irşĂ‚d, doğru yolu anlatma ile vazîfelendirildi. Daha sonra Bursa'da MurĂ‚diye DergĂ‚hında insanlara rehberlik etti. Sohbetleri cok tesirli ve duĂ‚sı makbul idi.
Bursa'da Hibe Halîfe ismiyle tanınmış bir kimse, Bahri Dede'yi cok uzmuştu. Allahu teĂ‚lĂ‚nın evliyĂ‚ bir kulu olan bu zĂ‚tı uzmesi sebebiyle Ă‚niden kulunc hastalığına yakalandı. Bu hastalıktan kurtulmak icin ne yaptıysa cĂ‚re bulamadı. Sonunda o evliyĂ‚ zĂ‚tı uzmesi sebebiyle başına boyle bir sıkıntı geldiğini farketti. Bahri Dede'nin huzûruna gidip ozur diledi. Affetmesini ve duĂ‚sını istedi. Merhamet gostererek onu affetti. Sıhhate kavuşması icin de duĂ‚ etti. Hibe Halîfe daha huzûrundan ayrılmadan sıhhatine kavuştu.
KĂ‚nûnî Sultan SuleymĂ‚n Zigetvar seferine cıkmadan once hazırlıklarını tamamlayıp, evliyĂ‚ kabirlerini ziyĂ‚ret edip zafer kazanmak icin duĂ‚ etti. Ayrıca hayatta olan evliyĂ‚ ve ulemĂ‚dan da duĂ‚ istedi. Devrin meşhûr evliyĂ‚sı olan Bahri Dede'den de duĂ‚ istemişti. Ayrıca fakirlere muhtaclara dağıtır diye bir kese icinde bin flori altın hediye etti. Bahri Dede bu hediyeyi kabul edip bir yere sakladı. Sonra savaşa kendisinin de katılacağını soyledi. Ordunun hareket gunu gelince o da orduyla yola cıktı. Boyle evliyĂ‚ bir zĂ‚tın aralarında bulunması pĂ‚dişĂ‚h, komutanlar ve askerler icin buyuk bir umit ve moral oldu.
Zigetvar Kalesi kuşatılıp peşpeşe iki taarruz yapılmasına rağmen kale fethedilemedi. Ordunun icinde buyuk bir mĂ‚nevî destek olan Bahri Dede, kalenin fethedileceğini mujdeledi ve zafer icin cok duĂ‚ etti. NihĂ‚yet ucuncu defĂ‚ buyuk bir taarruz yapıldı. Bu taarruz sırasında şiddetli yağmur yağdığı icin arĂ‚zi camur ve bataklık hĂ‚lini almıştı. Her şeye rağmen Bahri Dede gibi evliyĂ‚ bir zĂ‚ttan fetih mujdesi almışlardı. Bu sebeple buyuk bir azim icinde idiler. Yeniceri bolukbaşısı abdest alıp vasiyetini yazdı. Merdivenlerle kaleye tırmanıp mazgallardan birine humbara yerleştirip fitilini ateşledi. O anda duşmanın hucûmuna uğrayan yeniceri bolukbaşısı şehît duştu. Fakat ateşlediği humbara patlayıp kalede buyuk bir gedik actı. Osmanlı askerleri bu gedikten dış kaleye, daha sonra da ic kaleye girerek kaleyi fethetti. Ordu zafere ulaştı. Bu seferde pĂ‚dişĂ‚h hastalanıp vefĂ‚t etmişti. Ordu Bursa'ya dondukten sonra, Bahri Dede, sultanın kendine hediye ettiği bin altını sakladığı yerden cıkarıp geri iĂ‚de etti. Kısa bir muddet sonra da vefĂ‚t etti.
1) ŞakĂ‚yık-ı NumĂ‚niyye Zeyli (AtĂ‚î

; s.190