Baumrind’in calışmalarında sınıfladıkları “izin verici” ana-baba sitilini ikiye ayırmışlardır. Bunlar; izin verici / musamahakar (hoşgorulu) ve izin verici / ihmalkar ana-baba stilleridir. Tablo 1 de gorulduğu gibi demokratik ebeveynler ise yuksek duzeyde kontrol/talep hem de kabul/ilgi gosterirler. Otoriter ebeveynler ise yuksek duzeyde kontrol/talebe sahipken duşuk duzeyde kabul/ilgi gosterirler. Otoriter ve demokratik ebeveynlerin cocuklarının gelişimindeki farklılıklar ilgisi ve kabul duzeyindeki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Cunku sınıflamadaki her iki ana-baba stilinde kontrol / talep boyutu yuksektir. İzin verici-musamahakar ebeveynler yuksek duzeyde kabul / ilgi ve duşuk duzeyde kontrol talep sergilerler. İzin verici-ihmalkar ebeveynler ise her iki duzeyde de duşuk duzeyde tutuma sahiptirler. Buna gore her iki izin verici ana-baba stilinde kontrol boyutu duşukken, izin verici ebeveynler arasındaki farklılık anne-babanın gostermiş olduğu ilgi ve kabulden kaynaklanmaktadır. İzin verici-musamahakar ebeveynler cocuklarına karşı oldukca hoşgorulu davranırlar. İzin verici-ihmalkar ebeveynler ise cocuklarını hicbir şekilde denetlemedikleri, davranışlarına sınırlama koymadıkları gibi onlarla yeterince ilgilenmezler ve sevgi gostermezler.
İzin verici-musamahakar ebeveynler cocuklarına karşı sıcak ve ilgili davranırlar, cocukların davranışlarını cak az kontrol ederler ya da hic kontrol etmezler ve onların tek başlarına verdikleri kararları uygulamalarına izin veren bir tutum sergilerler. Genel olarak musamahakar ebeveynlerin cocukları saldırgandırlar, bağımsızlık ve sorumluluk almaktan yoksundurlar. (Maccoby ve Martin, 1983).
Ancak bazı araştırma bulguları izin verici ebeveynlerin ergenlerin kişisel ozerkliğine daha cok olanak tanıdığını gostermektedir.(Smetena, 1994). İzin verici-ihmalkar ebeveynler ise cocuklarıyla aralarında bir mesafe koyma eğilimindedirler, onlara ayıracakları zaman ve enerjileri yok gibidir, onlara karşı ilgisizdirler ve cocuklarını hicbir şekilde denetlemezler. Bu ebeveynler cocuklarının sadece yiyecek ve giyecek gibi temel ihtiyaclarını karşılarlar fakat onlara duygusal acıdan yakınlık gostermezler ve onların okulla ilgili ya da okul dışı faaliyetleriyle ilgilenmezler. Bu alanda yapılan calışmalar ebeveyn ilgisiyle cocukların kişilik gelişimi arasında ilişki olduğunu gostermiş ve cocuğuyla ilgilenmeyen, cocuğuna uzak olan ebeveynlerin cocuklarının saldırganlık eğilimi yuksek, okulda başarısız, icki ve sigara icmeye erken yaşlarda başlayan, duygusal kontrolu zayıf, uzun sureli amacları pek olmayan cocuklar olduğu gorulmuştur. (Kurdek ve Fine, 1994; Steinberg ve ark., 1989; Steinberg, Lamborn, Dornbusch ve Darling, 1992).(akt. Yılmaz, 1999)
Maccoby ve Martin (1983), ebeveynlerin ihmalkar tutumlarının cok erken yaşlarda başlaması durumunda cocukların bilişsel ve sayısal gelişiminde gerilikler gorulebileceğini one surmektedir. Anılan araştırmada, duygusal olarak ilgisiz ve depresyonlu annelerin bebeklerinde zihinsel gerileme, duygusal acıdan bağlanmada zorluklar, sinirli ve bağımlı davranışlar gibi psikolojik acıdan fonksiyonel olmayan davranışların gozlendiği saptanmıştır. ( Yılmaz, 1999)
Ana-babalık sitili ile gelişimsel araştırmalarda ise demokratik ebeveynlerin cocuklarının kendilerini daha iyi ifade edebildikleri, bağımsız davranabildikleri, arkadaşlarıyla iyi gecindikleri ve ebeveyni ile işbirliğine acık oldukları bulunmuştur. Bu cocukların aynı zamanda hem sosyal hem de zihinsel acıdan daha iyi oldukları ve yuksek duzeyde başarı gudulerine sahip oldukları bulunmuştur. Maccoby ve Martin (1993) tarafından yapılan calışmalarda da demokratik ailelerde yetişen cocukların, izin verici ya da otoriter ailelerde yetişen cocuklardan, akademik yeterlilik, sosyal gelişim, benlik kaygısı ve ruh sağlığı gibi daha yuksek puan aldığı gorulmuştur. Ebeveynler tarafından verilen ilgi ve kontrolun ebeveyn davranışlarının onemli iki boyutu olduğu ve bunların cocuğun akademik başarısı, sosyal yeterliliği ve benlik saygısı ilişkili olduğu bilinmektedir.(Baumrind, 1971 b;Maccoby ve Martin, 1983).Son yıllarda yapılan bir calışmada da okulda başarılı olmaları icin ebeveyn tarafından baskı yapılan cocukların benlik saygısının daha duşuk olduğu ve bu cocukların daha kaygılı ve okulda da daha başarısız oldukları bulunmuştur.

[h=2]Bursa Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]