iŞTAHSIZ BEBEĞiNiZ ANOREKSiK OLABiLiR


Ağlayarak yiyen, yemeği reddeden, masadan kacan, adeta ağzına bir şey surmeyen bebek ve cocuklar genellikle iştahsızlıkla suclanır. Oysa bu cocukların ortak noktası, ‘anoreksik’ olmaları

Son 15 yıldır bilinen ‘bebeklik anoreksisi’, erken bebeklik doneminden itibaren beslenmeye cok az ilgi gosteren ve yetersiz miktarda yiyen cocukların sorunu. Beslenme, bebek ve anne-baba arasında ‘kısır dongu’ haline gelen bir savaşa donuşuyor. Ayrıca, bebeğin az miktarda yemesiyle kaygı duzeyi artan ebeveynlerin, uygunsuz davranışlar geliştirmesine yol acıyor. Bu davranışlar, beslenme sırasında bebeğin oyuncaklar ya da televizyonla dikkatini dağıtmaktan, zorla beslemeye kadar değişiyor. Aslında bu surecte aclık duygusunun gelişimi engelleniyor ve cocuk besin alımını aclık - tokluk (icsel uyaranlar) yerine dışsal uyaranlarla duzenlemeyi oğreniyor. İstanbul Tıp Fakultesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Oğretim Uyesi ve Sosyal Pediatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Gulbin Gokcay, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.

Bebeklik anoreksisi nedir?
Doğumdan sonra 6 ay-3 yaş arası ortaya cıkan, organik ya da gelişimsel nedene bağlanamayan yeme reddi ve buyume-gelişme geriliği icin kullanılan bir tanımdır. Normal gelişen bebeklerde beslenme sorunlarının sıklığı yuzde 25-45 arasında değişmektedir. Yetersiz kilo alımı, yemeyi reddetme, kusma gibi ağır sorunlarsa bebeklerin yuzde 1-2’sinde gorulur.

Doğuştan mı gelir??
Bebeklik anoreksisi anne sutuyle beslenen bebeklerde daha az gorulur ya da daha hafif seyreder. Bebeklik anoreksisini acıklamak icin farklı modeller geliştirilmiştir. Bu modellerin temelinde bebeğe, ebeveyne ve bebek-ebeveyn ilişkisine ait ozelliklerle erken donem beslenme davranışları onemli rol oynamaktadır.

Uyku sorunları eşlik ediyor

Hangileri daha yatkındır?
Yemenin icsel uyaranlarla (aclık-tokluk) duzenlenmesi gerekirken, dışsal mudahalenin aşırı derecede mevcut olması, bebeklik anoreksisinin gelişiminde onemli rol oynar. Bebeklik anoreksisi olan cocukların daha kolay uyarılma durumu vardır. Beslenme sırasında dikkatlerinin cabuk dağılması, ilgilerinin hızla kaybolması ve buna bağlı olarak yeme reddinin ortaya cıkmasının nedeninin, yeme icin gerekli olan ‘daha sakin duruma’ gecişteki zorluklarından kaynaklandığı, aşırı uyarılabilirliklerinden dolayı da bedensel uyaranlarını (acıktıklarını) fark edemedikleri duşunulmuştur. Bu cocuklarda uyku sorunları da gorulmektedir.

Annenin rolu nedir?
Annenin bebeğe beslenme konusunda baskı yapması, bebeğin kendini beslemesine izin verilmemesi, anoreksiye zemin hazırlar. Bebeklik anoreksisi olan cocukların sağlıklı beslenenlere gore daha guvensiz bağlanma ilişkileri sergiledikleri biliniyor. Guvensiz anne-bebek ilişkisiyle bebeklik anoreksisinin şiddeti arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu gorulmuştur.

Annedeki depresyon riski artırıyor

Cocuktaki tipik belirtileri nelerdir?
Bebeklik anoreksisi olan cocuklar anneleri tarafından zor, uyumu guc, fazla ilgi isteyen, ve inatcı olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca bunlar depresyon, kaygı, bedensel şikayet ve sinirli davranışlar sergiler.

Hangi cocuğa anoreksik denir?
Bebekler bir yaşına doğru hareketlenerek daha az kilo alırlar ve daha az yerler. Bu durum, doğal gelişimin bir parcasıdır. Bebeğin buyume eğrisinde duşuş olmaz. Oysa bebeklik anoreksisinde buyume eğrisinde belirgin bir duşuş gozlenir. Ayrıca bazı hastalıklar da iştahsızlığa yol acar. Bunlar şoyledir: Verem, idrar yolu iltihabı, tiroid, karaciğer, mide, bağırsak ve kalp hastalıkları, doğumsal anomaliler, besin alerjileri, kansızlık, cinko eksikliği, kurşun zehirlenmesi. Yenidoğan ya da sut cocukluğu doneminde ağız veya burundan sonda uygulanan, bu bolgeyle ilgili ameliyat gecirenlerde gorulen beslenme sorunları bebeklik anoreksisi başlığı altında ele alınmaz.


Bebeklik anoreksisi icin 6 kriter
1- Yeterli miktarda yemeyi en az bir aydır reddetmek.
2- Yeme reddinin uc yaşından once ortaya cıkması.
3- Aclık belirtileri hakkında konuşmamak, yemeğe ilgisiz ancak
cevre veya bakım veren kişiye yoğun ilgi gostermek.
4- Belirgin buyume geriliğinin olması.
5- Yeme reddinin travmatik bir olayı takiben gelişmemiş olması.
6- Yeme reddinin altta yatan tıbbi bir hastalığa bağlı olmaması.

Hareketlİ, meraklI, oyunu seven cocuklar
-Yaşıtlarından daha hareketlidirler. Ebeveynlerin coğu bu cocukların canlı, oyunu seven, cevreye karşı ilgili ve meraklı olduklarını, fakat acıktıklarını belli etmediklerini ve yemekle ilgilenmediklerini belirtir.
-Bu cocuklar beslenmeye karşı ilgilerini cabuk kaybeder ve yemek yerine ebeveynle konuşmayı, onlarla oyun oynamayı tercih ederler.
-Oğun sırasında bebek, yemekten sadece birkac lokma alır ve daha fazla yemeyi reddeder. Eğer ebeveyn beslemeye devam ederse bebek ağzını acmaz, kusar ya da sofradan kacar.
-Ebeveyn vazgecene kadar, bebek ağlar ve yıkıcı davranışlarını artırır.


AYŞEGUL AYDOĞAN ATAKAN

---ALINTIDIR---