Kreş ve okullarda hızla yayılabilen herkesin karşılaşabileceği bir sorun Baş Biti.Baş bitinden kurtulmanın ve cocuklarınızı bu asalaklardan korumanın yolları detaylarıyla yazımızda.
İnsan bitleri 3 tiptir.
1-Baş biti ediculus humanus var. capitis
2-Vucut Biti: Pediculus humanus var. corporis
3- Kasık Biti: Phthirus Pubis
Bitler genel olarak kucuk, kanatsız, yassı, 3 cift bacaklı emici ve sokucu ağızları olan boceklerdir. Baş biti yaklaşık olarak 2-3 mm., vucut biti 2-4 mm., kasık biti ise 1-2 mm. buyukluktedir.
Bit dendiği zaman Pediculus humanus anlaşılır. Phithirus pubis (kasık biti) ise yapı ve yerleşim yeri olarak oldukca farklıdır.
Biz bu yazımızda Baş bitini inceleyeceğiz.
Baş biti ediculus humanus var. capitis
Yetişkin baş biti kabaca 2-3 mm uzunluğundadır.Baş biti baştaki saclara yerleşir. En sık tercihi başın arkasındaki saclar olsa da tum baş ve boyuna yerleştiği de gorulebilir.Yumurtalarını sac govdesine bırakır. Sıcrayamaz veya ucamazlar ancak oldukca cabuk hareket ederler. Konak vucuduna temas eden diğer konağa kolayca gecerler. Kopekler, kediler ve diğer evcil hayvanlar, insan biti iletiminde bir rol oynamaz. Yayılım okul oncesi ve okul cağı cocuklarında, ailelerinde veya bakıcılarında oldukca hızlıdır. Baş biti herhangi bir hastalık bulaştırmaz ancak kaşımayla birlikte cildin butunluğunun bozulması sonucu ikincil enfeksiyonlar cilde yerleşebilir. Baş bitinin bulaşması kişinin ya da cevresinin temizliği ile ilgili değildir.
COCUK SAĞLIĞIYLA İLGİLİ TUM KONULAR AŞAĞIDAKİ LİNKTE
https://www.meleklermekani.com/forums/cocuk-sagligi-ve-egitimi.63/
Genel olarak bitlenmiş kişinin sacı ile doğrudan temas yoluyla yayılır. Bulaşma bitlenmiş bir kişi ile kafa-kafaya temas yoluyladır. Bu tur temaslar da en cok oyun sırasında cocuklar arasında okul, ev ve başka yerlerde (orneğin, spor aktiviteleri, oyun alanları, kamp ve pijama partileri) olabilir. Daha az sıklıkla da giyilen şapkalar, eşarp, mont, spor kıyafetleri, veya sac kurdelesi veya; taraklar, fırcalar veya havlu kullanarak , bir yatakta yatarken, kanepe, yastık, halı yoluyla olabilir.
İnsan bitleri insanda ektoparazit olarak kan emerek yaşarlar. 15-38 C ısı yaşamaları icin uygundur. Yumurtalar 21-36 dereceler arasında gelişir. 60 C nemli ısı yumurtaları 15-30 dakikada oldurur.
Erkeklerinden biraz daha buyuk olan dişi bitler dollendikten 1-2 gun sonra yumurtlamaya başlar. Bit yumurtasına Sirke denir. Sirke beyaz, elips şeklinde, 0,8 mm uzunluktadır. Baş biti yumurtalarını baş ve ensedeki saclara bırakır.Yumurtalar kumaş ve battaniyeler uzerinde bir ay kadar canlı kalabilirler. Bir dişinin yumurtladığı yumurta sayısı ısı ve beslenmeye gore değişir.Baş biti 140 tane kadar yumurta yapar. Yumurtalar sac telinin sac derisine yakın kısımlarında (yaklaşık 6 mm aralığında) sıkıca yapışmış olarak bulunurlar. Genellikle kepek veya sac sprayi damlacıkları ile karıştırılırlar. Kulucka suresi ortalama 6-9 gundur. bazen yumurta 35 gun uykuda kalabilir.
Yavşak da denilen nimf yumurtadan cıktığında erişkine cok benzer. Yaşayabilmesi icin 24 saat icinde beslenmesi gerekir.Beslenen nimf cabuk buyur, iki hafta icerisinde 3 defa deri değiştirerek erişkin hale gecer. ( Fotograf: N1 N2 N3)
Yumurtlanan yumurtadan erişkin hale gelinceye kadar 12-18 gun gecmektedir. Erişkin erkek bit 30 gun, dişi bit ise 40 gun kadar yaşar.
Baş bitinin herhangi bir hastalığı bulaştırdığı bilinmemektedir ve bu nedenle bir sağlık tehlikesi olarak kabul edilmez.
İlk bulaştığı anda belirti vermeyebilir;asemptomatik olabilir. Kaşıntı baş bitlenmesinin en sık gorulen belirtisidir. Bitler ozellikle geceleri insanı sokarak kan emerler. Bit soktuğu yere iritasyon yapan salgısını bırakır ve alerjik bir reaksiyona neden olur. İlk bulaşmadan sonra kaşıntının başlaması 4-6 hafta surebilir. Ayrıca sinirlilik ve uykusuzluk hali, kaşımaya bağlı kafa derisinde yaralar ve ikincil cilt enfeksiyonları oluşabilir.
Sac bitinin tanısı canlı bitlerin veya sirkelerin gorulmesi ile konulur.
Tedavide ise sadece bitlenen kişi değil temas halindeki tum aile bireyleri tedavi edilmelidir. Tedavide kullanılan şampuan, krem, spray gibi alternatifler mevcuttur. Ayrıntılı bilgi icin lutfen doktorunuza veya eczacınıza danışınız. Tedavinin yanı sıra bazı ek tedbirler de almak gerekir:
Tedaviye başlamadan onceki 2 gunluk sure icerisinde kişi ile temas etmiş şapkalar, eşarplar ve ceketler dÂhil butun giysiler, yatak ortuleri, havlular ve sabun bezleri 53,5 C ve daha uzeri sıcaklıktaki suda en az 5 dakika bırakılmak sureti ile makinede yıkanır ve kurutucunun sıcak devresi kullanılarak en az 20 dakika kurutulur, yıkanmayan giysiler veya yatak ortuleri kuru temizlemeye tabi tutulur.
Peruklar, sac fırcaları ve taraklar cok sıcak sabunlu su ile 5- 10 dakika yıkanır ve başkalarıyla paylaşılmaz.
Ev ve odalar, kumaşlı mobilyalar, halılar ve yerler tamamen elektrik supurgesi ile temizlenir.
Butun oyuncaklar cok sıcak sabunlu su ile 5- 10 dakika yıkanır veya hava gecirmeyen plastik bir torbada 2 hafta muhafaza edilir, bu ozellikle yatak uzerinde kullanılan doldurulmuş oyuncaklar icin onemlidir.