Bağışıklık sistemi, vucudun virusler ve bakteriler gibi patojenlerin saldırılarına karşı kendini savunmasını sağlayan karmaşık bir hucre, doku, organ, yapı ve biyolojik surec ağıdır. Bağışıklık sistemi, vucudun bir parcası olan ve birlikte savunma sistemini oluşturan organlar, hucreler ve molekuller kumesidir. Bu savunma sistemi cok etkilidir ve hastalık yapıcı mikroorganizmalar ve cansız maddelerin (toz, polen, yabancı maddeler) saldırganlığına karşı ve ayrıca zararlı hale gelen kendi hucrelerine (orneğin hucre tumorleri) karşı bir kalkan oluşturur. Bağışıklık tepkisi doğuştan olabilir, yani sizinle izimle doğar ve yabancı maddelerin, salgıların (gozyaşı, mukus, tukuruk) girişine engel teşkil eden deri ve mukoza zarları gibi vucudu savunmak icin fiziksel engeller kullanır. Doğuştan gelen bağışıklığın haricinde edinilmiş bağışıklık da vardır. Bu, doğumdan sonra gelişen ve yıllar icinde guclenen, yabancı bir mikroorganizma veya maddeyle her yeni karşılaşmada kazanılan, vucudun buna yanıt olarak uyarlanmış savunma molekulleri urettiği bağışıklıktır. Vucudumuz belirli bir yabancı maddeye karşı savunma molekulleri geliştirdikten sonra, bu savunmaları onunla sonraki her karşılaşmasında kullanma yeteneğine sahiptir, yani bir hafızası vardır. Ozellikle stres, sigara, antibiyotikler, mevsimsel değişiklikler, soğuk havalar, aşırı guneşe maruz kalma ve hepsinden onemlisi yanlış bir yaşam tarzı nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflayabilir. Fiziksel aktivitenin olmaması, sağlıksız beslenme, esas olarak doymuş yağlardan zengin gıdaların tuketimi, rafine gıda aluımı ve meyve ve sebzelerin yokluğunda da bağışıklık savunması coker. Duşuk bağışıklık savunmasına sahip olunduğunda, hem fiziksel hem de zihinsel olarak surekli yorgun hissedilir, halsiz ve depresif durumlar ortaya cıkar, sac dokulmesi gorulur, konsantre olmak cok zordur ve tipik grip durumlarına ozgu semptomlar ortaya cıkar. Bağışıklık sistemi, ceşitli organ ve hucrelerden ve dolaşan molekullerden oluşan bir sistemdir. Diğer tum organ ve dokularda olduğu gibi bağışıklık sistemi de hastalanabilir ve bu nedenle onu sağlıklı tutmak gerekir. Bu nedenle bağışıklık sağlığını korumak icin yapılacak ilk şey, yanlış beslenme de dahil olmak uzere kotu alışkanlıklardan kacınarak sağlıklı bir tarz benimsemektir. Sağlığımız yeme şeklimizle yakından bağlantılı olduğundan ve bağışıklık sistemimizin buyuk bir kısmı bağırsakta yer aldığından, beslenme bağışıklık sistemini desteklemede cok onemli bir rol oynar. Bbağışıklık sisteminin sağlığını artırmak icin bazı yiyecek kategorilerini sofranızdan kaldırmanız gerekebilir. Meyve ve sebzeler, hucrelerin işleyişi ve ozellikle bağışıklık sisteminin hucreleri icin temel olan molekuller olan vitamin ve mineral kaynağı oldukları icin vazgecilmezdir. Ayrıca, hucresel yaşlanmaya karşı koyan ve bağışıklık sisteminin bir parcası olan bağırsak bakteri florasını besleyen lifler ve antioksidanlar acısından da zengindirler. Tam tahıllar ve baklagiller lif bakımından zengin olmaları nedeniyle bağışıklık sistemini guclendirirken, bağırsakları zararlı toksinlerden ve atıklardan da arındırırlar. Kuruyemişler ve yağlı tohumlar bircok hastalığın altında yatan bir mekanizma olan iltihaplanmaya karşı koyan omega 3 yağları gibi iyi yağ kaynaklarıdır. Vucudun hicbir zaman protein yetersizliği cekmemesi de onemlidir. Proteinler balık, bakliyat ve etlerden elde edilebilen, vucudun yapı yalzemesi kaynaklarıdır. Bağışıklık sistemini harekete geciren ve destekleyen iyi miktarlarda besin iceren gıdalar ve davranışlar vardır. 1. C vitamini Bağışıklık denince akla ilk gelen şey C vitamini oluyor. Askorbik asit olarak da adlandırılan C vitamini, guclu bir antioksidan ozelliklere sahiptir ve vucudun kendini daha etkili bir şekilde savunmasına yardımcı olur. C vitamininin bağışıklık sistemi uzerindeki calışma mekanizması oldukca karmaşıktır. Bu vitamin antioksidan gucunun yanı sıra fagositler, doğal oldurucu hucreler ve T lenfositler gibi bağışıklık sistemi hucrelerinin aktivitesini artırır. C vitamini ağırlıklı olarak taze meyve ve sebzelerde, ozellikle kivi, biber, narenciye ve domateslerde bulunur. Kolay bozulur, cok ucucudur ve pişirme ile dağılır. Yeterli miktarda almak icin C vitamini acısından zengin yiyecekleri cok fazla işlemden gecirmeden, ciğ olarak tuketmeniz tavsiye edilir. Taze soyulmuş kivi, taze sıkılmış portakal, salatalarda domates vb. şeklinde C vitamini alımı desteklenebilir. C vitamini ihtiyacı gunde yaklaşık 75 mg'dır. Eksiklik durumunda, hicbir zaman ceşitli ve doğru bir diyetin yerine gecmemesi gereken ozel takviyelere başvurmak mumkundur. 2. Bal Bağışıklık uyarıcı olarak cok unlu bir başka doğal ilac da baldır. Ozellikle ham ballar iltihap onleyici, antibakteriyel ve antioksidan ozelliklere sahiptir. Bağışıklık sistemini guclendirme yeteneğine sahiptir. Son araştırmalara gore, bal farklı hucre turleri uzerindeki sinerjik etki sayesinde, bağışıklık sistemini uyararak enfeksiyonları onlemeye ve savaşmaya yardımcı olmaktadır. 3. A vitamini A vitamini hucresel farklılaşma surecinde onemli bir rol oynar ve bu nedenle sağlıklı ve doğru gelişim, dokuların sağlığı ve guclu bir bağışıklık sistemi icin gereklidir. Havuc, kayısı, kavun, karpuz, cilek, domates gibi turuncu, sarı ve kırmızı meyve ve sebzelerde karotenoidler şeklinde veya yumurta, sut ve tereyağı gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. Cok hassastır ve pişirme surecinde buyuk olcude kaybolur. Gunluk gereksinim yaklaşık 0,6-0,7 mg'dır, ancak emzirme doneminde ihtiyac yaklaşık 1 mg'a yukselir. 4. D vitamini D vitamini, bağışıklık sisteminin sağlığı ve işleyişi icin gerekli olan yağda cozunen bir besindir. D vitamininin coğu guneşlenerek elde edilir. D vitamini eksikliği, ust solunum yolu enfeksiyonu riskinin artmasıyla ilişkilidir. Bu vitamin ozellikle B ve T lenfositleri gibi bağışıklık sisteminin bazı hucrelerinin tepkisini duzenler. Araştırmalara gore, D vitamini takviyesi bağışıklık sistemini guclendirebilir ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunmaya yardımcı olabilir. D vitamini takviyesi, eksikliği olan kişilerde solunum yolu enfeksiyonu riskini onemli olcude azaltır. 5. Cinko Cinko, doğuştan gelen bağışıklıktan sorumlu hucrelerin oluşumunda yer aldığı ve iyi bir antioksidan etkiye sahip olduğu icin bağışıklık sistemini destekler. Cinko eksikliği, bağışıklık sisteminin sağlıklı bir şekilde işleyişini engeller. Doğru, sağlıklı ve ceşitli bir diyet genellikle vucut icin gerekli olan cinko miktarının alınmasını sağlar. Diyet yeterli olmadığında, ozel takviyelere başvurulabilir. Cinko ağırlıklı olarak kakao, maya, yağlı tohumlar, baklagiller, balık, yumurta, sut, tahıllar ve ette bulunur. 6. Zerdecal Zerdecalın bircok faydası arasında iltihaplanmayı onleme ve azaltma da vardır. Bu nedenle zerdecal, bağışıklık sistemini guclendirmek icin başka bir doğal ilactır. Bunu esas olarak antioksidan etkisi sayesinde ve termojenezi, yani vucut tarafından ısı uretimi ve depolanmasını kolaylaştırarak yapar. Yemeklerinizi tatlandırmak icin baharat olarak, bitki caylarında veya ek olarak kullanılabilir. Ancak zerdecalın aktif maddesi olan kurkumin duşuk bir biyoyararlanıma sahiptir, emilimini artırmak icin karabiber veya sıvı yağlar, sut, yoğurt gibi yağlı maddelerle karıştırılması tavsiye edilir. 7. Tarcın Tarcın, bağışıklık sistemini guclu ve sağlıklı tutmaya yardımcı olan baharatlar arasındadır. Zerdecal gibi tarcın da termojenezi uyarır, yuzyıllar boyunca soğuk algınlığı, grip ve daha genel olarak solunum yollarını etkileyen hastalıkların onlenmesi ve tedavisi icin iyi bir doğal ilac olarak kabul edilmiştir. Baharat olarak, bitki caylarının hazırlanmasında veya ek olarak alınabilir. 8. Ekinezya Ekinezya, bağışıklık sisteminin doğal bir uyarıcısı olarak kabul edilir. Ozellikle soğuk algınlığı ve solunum yollarını etkileyen mevsimsel hastalıkların onlenmesine yardımcı olur. Bir bağışıklık uyarıcı olarak kullanımı cok eskidir ve araştırmalar tarafından da etkisi kanıtlanmıştır. Bazı araştırmalara gore, ozellikle C vitamini iceriği ile soğuk algınlığı belirtilerinin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur. 9. Yağlı balıklar Yağlı balıklar, iltihap onleyici ve hucre koruyucu ozelliklere sahip olan omega 3 yağları icerir. Sardalya, uskumru, somon ve hatta hamsilerde bulunur. Ayrıca balık, vuctta hasarlı dokuların onarımı icin kullanılan iyi bir protein kaynağıdır. 10. Probiyotikler Bağırsak florasında cok sayıda ve ceşitli iyi bakteriler yaşar. Bu bakteriler sadece besinlerin metabolizmasını değil, aynı zamanda bağışıklık sistemi hucrelerinin aktivitesini de etkiler. Probiyotikler olarak adlandırılan bu bakteriler, yoğurt veya kefir, lahana turşusu gibi fermente urunler yoluyla alınabilir. Tabii ki, tum laktik fermentler, bağırsaklara hayati ve aktif bir bicimde ulaşma yeteneğine sahip değildir, bu nedenle, ozel olarak formule edilmiş gıda takviyelerinin kullanımı yoluyla tamamlamaya başvurulabilir.