arter nedir
KORONER ARTER HASTALIĞI
Koroner arterler kalbin etrafını cevreleyerek kalbin beslenmesini sağlayan atardamarlardır. Beslenme bozukluğu, aşırı yemek yeme, yağlı beslenme, hareketsiz bir yaşam surme gibi nedenlerden dolayı yediğimiz yiyeceklerin yan maddeleri damarlarda birikir. Damar duvarı elastik yani genişleyebilen bir yapıdadır. Bazen damardaki kan miktarı artar fakat bu bize basınc artışı olarak donmez. Orneğin, tuzlu bir şeyler yediğimizde dengeyi sağlamak icin vucudumuz su tutar. Fakat kan basıncı (tansiyon) hemen artmaz. Cunku damar esnemiştir ve artmış kan miktarını dengelemiştir.
Oyleyse sorun nedir ve nerdedir? Sorun bu damarların yapısının bozulmasıdır. Yani beslenme alışkanlığının bozuk olmasıdır. Belli bir yaşa gelince bu biriken yan maddelerden dolayı damar duvarındaki kaslar gorevlerini yerine getiremez. Yani esneyemez. Zamanla damar tıkanır ya da daralır. Kalbe yeterince kan ve oksijen gitmez. Bu durumda koroner arter hastalığı dediğimiz sorun ortaya cıkar. Nedeni damar sertliğidir (ateroskleroz).

KİMLERDE GORULUR? KİMLER RİSK ALTINDA? NEDENLERİ?
Bu hastalığa ait bulgular her yaşta gorulebilir. Fakat yaşlılarda, ozellikle erkeklerde 60, kadınlarda 70 yaşından sonra en fazla gorulur. Yaş, bu hastalığın ortaya cıkmasında onemli bir faktordur. Genelde 50 yaşından sonra ortaya cıkan bu hastalık erkeklerde kadınlara nazaran biraz daha fazla gorulur. Kadınlarda salgılanan ostrojen hormonu bu hastalıktan koruyan onemli bir faktordur. Ama menopoz doneminden sonra bu hormonun miktarı azalacağı icin koroner arter hastalığı riski artmaktadır.
Sigara bir cok hastalıkta olduğu gibi bu hastalığın oluşmasında da etken bir faktordur. Kalbin beslenmesini bozar. Duzensiz ve aşırı yağlı beslenen kişilerde kolesterol seviyesi yukselir. Tansiyon (kan basıncı) artar. Şeker hastası olanlar dikkat etmelidir. Alkol kullanımı da yakalanma riskini arttırır. Ayrıca stresli bir yaşam surenler, spor yapmayanlar, hareketsiz bir yaşam tarzı secenler risk altındadır.
Şuphesiz genetik faktorler koroner damar sertliğinin oluşmasında onemli bir etkendir. Bu hastalığa ait risk faktorleri (kolesterol yuksekliği, şeker hastalığı) kalıtsal olarak diğer aile bireylerine gecmektedir.

KORONER ARTER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Koroner arter hastalığı hic bir belirti vermeyebilir. Hastalığın şiddeti ve bulguları değişiklik gosterir. Hastalık ilerledikce kalbin beslenmesi yetersizleşir. Kalbe yeterince kan gitmez ve goğus ağrısı ortaya cıkar. Bu ağrı sol kola ve ceneye yayılır. Bazen kolda uyuşma hissi gorulur. Koroner arter hastalığı olanların şikayetlerinden biri de hareket ederken ozellikle egzersiz sırasında zorlanmalarıdır. Sıkıştırıcı bir ağrı olduğunu soylerler ve hareketi tamamlayamazlar. Dinlenme ihtiyacı hissederler. Dinlenmeden sonra bu ağrı gecebilir. Bunların dışında nefes almada gucluk cekme, goğuste basınc hissi ve yanma, yorgunluk kalp hastalığının belirtisi olabilir.
Stres durumunda bu şikayetlerin arttığı gozlenebilir. Cunku damarlar daralmıştır ve kan ihtiyacı karşılanamamaktadır. Koroner arter hastalığının ilk belirtisi kalp krizi olabilir. Damar tıkanırsa doku beslenemez. O damarın tıkandığı yerdeki kalp dokusunda olum olur. İşte bu durum kalp krizidir. Kendiliğinden gecmez. Ağrı uzun surelidir ve şiddetlidir. Hastanın hayatını tehlikeye atan bir durumdur. Acile başvurmak gerekir.

KORONER ARTER HASTALIĞI TANISI
Hastalığın tanısı icin kardiyoloji uzmanına başvurarak gerekli yardımı alabilirsiniz. Doktorunuz sizin şikayetleriniz doğrultusunda şuphelendiği hastalık icin bazı tetkikler isteyecektir. EKG: Elektrokardiyografi adı verilen bu yontemle kalbin atım duzeni, koroner arter hastalığı ve gecirilmiş kalp krizi hakkında bilgi elde edilir. Eforlu EKG: Doktorun gerekli gorduğu durumda istenir. Hasta koşu bandı uzerinde koşarken kalp elektrosu kaydedilir. Damarların kalbi ne kadar oranda beslediğine bakılır. Talyum miyokard sintigrafisi: Talyum nukleer bir maddedir. Bu madde damardan verilerek kalp kasının beslenmesine bakılır. Bu yontemle kalbin yeteri kadar beslenmeyen yerleri tespit edilir. Ekokardiyografik inceleme: Kalp kasının kasılması ve kalp kapakcıları hakkına bilgi elde edilir. Kalp ultrasonla incelenir. Koroner anjiografi: Damarların net bir şekilde gorulmesi icin damar yapısını inceleyen bir yontemdir. Genelde tanı koymanın zor olduğu durumlarda uygulanır. KORONER ARTER HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Kardiyoloji uzmanları tarafında yapılan muayene sonrasında gerekli tetkikler sonucu hastaya en uygun tedavi yontemi secilir. Her hastaya aynı yontem uygulanmaz. Hastanın şartları goz onunde tutularak kemoterapi (ilac tedavisi) ya da cerrahi tedavi secilir.
Genelde ilk tercih edilen yontem ilac tedavisidir. Hastalık kronik bir seyir gosterdiğinde tedavisi uzun surer. İlacla yapılan tedavinin amacı goğus ağrısını onlemek, damarları genişletmek ve kalbin oksijen ihtiyacını azaltmaktır. Bu hastalığın oluşmasına neden olan faktorleri de ortadan kaldırmak amacıyla ilaclar kullanılır. Şeker hastalığı, kolesterol yuksekliği gibi durumlarda bunları onlemek icin de ilaclar kullanılır. Ayrıca aspirin gibi kanın akışkanlığını arttıran ve damarda pıhtı oluşumunu engelleyen ilaclarla olası kalp krizi riski azaltılır.
Hastalığın ilerlediği durumlarda kalp damarlarını acmak icin ameliyat uygulanır. Bu ameliyatlar koroner arter bypass ve anjiyoplastidir. Tedavi uygulanırken şunlar goz onunde tutulur: Kişinin yaşı, kac tane damarda daralma olduğu, daralmanın yeri, kalp kasının durumu.

Alinti