kanser nedir nasıl oluşur, kontrolsuz hucre bolunmesi, ceşitleri nelerdir, hakkında detaylı tum bilgiler burada arkadaşlar

Merhaba Sevgili Melek'ler...

Bu makalemizde kanserin oluşumu ve kanser hakkında merak ettiğiniz tum bilgileri sizlerle paylaşıyoruz.





Organizmada meydana gelen ve hucreleri kontrolsuz buyuyen kotu huylu tumorlere verilen isim olan kanser, genellikle kontrolden cıkan hucrelerin surekli coğalmalarıdır.

Kanserler, malignant (kotu huylu) tumorlerdir; yani benign (iyi huylu) tumorlerin aksine başka dokulara sızma ve yayılma (metastaz) ozelliği gosterir.

Kanserli hucreler neden surekli bolunurler?

Kulturde, normal hucreler komşu hucrelere yapışarak ilişkilerini devam ettirirler. Bu yapışma (adhezyon) noktalarında hucrelerde elektronca yoğun bir plak oluşur. Bununla birlikte, hucrelerin ameboid uzantılarında yavaşlama ve durma gorulur. Bu olaya kontak inhibisyon denir. Bu şekilde, hucre bolunmesi kontrol edilir.

Deneysel olarak, normal hucreler bir kultur ortamında kendilerine sağlanan ortam şartları ne kadar iyi olursa olsun kontak inhibisyon nedeniyle tek tabaka oluşturduktan sonra daha fazla coğalmazlar. Cunku, bolunme sınırlı sayıda olur. Fakat kanser hucreleri surekli coğalarak birkac tabakalı duzensiz kitleler oluştururlar. Bu da kanser hucrelerinde kontak inhibisyon kaybı olduğunu gostermektedir.

Kanser nasıl oluşur?

Kanserlerin yaklaşık %80-90’ı cevresel ve/veya davranış faktorleri tarafından meydana gelir ve onlenebilme potansiyeli vardır. Kalıtım yoluyla kanser meydana gelme olasılığı cevresel faktorlere oranla cok daha azdır.

X ışınları, uv (ultraviyole-morotesi) ışınları gibi fiziksel ve bazı ilaclar, polisiklik aromatik hidrokarbonlar gibi kimyasal faktorlerin yanında virusler de biyolojik olarak normal karaktere sahip bir hucre kulturunu transforme ederek kanser oluşturabilirler.

Kimyasal karsinojenler, tumoru ya uygulandığı yerde (orn: cilt) veya absorbe edildiği yerde (orn: bağırsak) ya da metabolizmanın durumuna gore karaciğer, bobrek gibi organlarda, bazen de direkt olarak alakası olmayan bir yerde meydana getirirler. Fakat karsinojene maruz kalma kanser oluşturmak icin tek başına bir sebep değildir. Karsinojenler ancak uygun yer ve zamanda kanser oluşturabilirler.

Sayabileceğimiz bazı kimyasal karsinojenler şunlardır:

- Hidrokarbonlar: baca temizleyicileri, boya endustrisinde kullanılan maddeler

- Aflatoksin ( kuf mantarı tarafından sentezlenir)

- Nikel, krom

- Sigara (nikotin, tar)

- Yiyecek katkıları

- Bircok ilaclar

- Parfumlerde kullanılan bazı kimyasallar

Fiziksel faktorlerin, kanserojen kimyasal maddelerin veya onkojenik (kansere neden olan) viruslerin konak hucre genomu ile etkileşimleri sonucu hucreler değişmekte ve farklı antijenite kazanmaktadır.

Bir normal hucrenin kontrolden cıkarak hızla bolunmesiyle oluşan kanserli hucrede bircok anormal doku antijeni belirmektedir. Tumor hucrelerinde yeni yeni antijenler oluşmakta ve normal antijenlerin kaybına veya değişikliğine neden olabilmektedir.

Erken fotal donemde, normalde bulunan protoonkogenlerin (kansere sebep olabilme potansiyeli olan gen) farklılaşmasıyla anormal genler oluşmakta ve bunlara seluler onkogenler adı verilmektedir.

İmmun sistem (bağışıklık sistemi) ve kanser oluşumu arasındaki ilişki

Bağışıklık sistemi yabancı doku antijenlerini kolayca tanıyabilir ancak, tumor dokusunu organizmadan kolayca atamaz. İnsanda bir saniyede bir milyara yakın hucre coğalması olmakta ve somatik olarak bunların birkacı, gunde yuzlercesi mutasyonla farklı hucreler oluşturmaktadır. Bu farklı hucrelerin temizlenmesinde hucresel immun cevap mekanizması rol oynamaktadır. Buna, immun sistemin kansere karşı “immun denetimi” denmektedir.

İmmun sistem, tumor oluşumunu denetlemekte, aynı zamanda tumor hucresi ve antijenlerine karşı immun cevap cıkarmaktadır. Hucresel immun cevap baskılandığı zaman kanser oluşumu artmaktadır.

Yenidoğan ve yaşlılık donemlerinde immun cevap mekanizması zayıflamaktadır. Yaşlılarda prostat kanseri, cocuklarda noroblastoma sık gorulmektedir. İmmun sistemi baskılayıcı ilac kullananlarda tumor oluşumu riski artmaktadır. İmmun sistem bozukluğu olan hastalarda da bazı kanser tipleri gelişebilmektedir.

Kanser neden oldurur?

Kanser hastalarının coğu, kalp hastalığı veya başka enfeksiyonlar gibi kanserle ilgisi olmayan nedenlerden dolayı olur. Tumorun bulunduğu bolge ve tumorun yayıldığı bolgenin buyukluğu olumu direkt veya indirekt olarak etkileyen nedenlerdir. Olumun temel nedeni, beyin, akciğer, karaciğer gibi hayati onemi buyuk olan organlarda tumor oluşması veya tumorun bu organlara yayılmasıdır.

Kanser teşhis eden kopekler

Son olarak, kanseri teşhis edebilmek icin gunumuzde kullanılagelen metotlara alternatif olabilecek yeni bir araştırmadan bahsetmek ilginc olacaktır sanırım.

Schnauzer turu kopek, derideki ben kanserlerini (melanoma) tanı yapılmadan once, koklayarak teşhis edebilmektedir.

Bazı hastalarda melanoma kolay gozukmeyecek bir yerde olabilir. Melanomaların %20’si bu nedenle teşhis edilememektedir. Florida’lı eski polis kopekleri terbiyecisi Duane Pickel, bir kanser uzmanının da yardımıyla, bu kopeği hemen hemen hic yanılmadan melanoma tanır hale getirmiştir. Tıp kitaplarına “Kopekle Tanı” diye bir bolum eklenecek mi dersiniz?