Hamilelikte cilt sorunları ile de mucadele etmek gerekiyor. Peki gebelikte en cok rastlanan deri sorunları neler? İşte yanıtı:
Hormonlara Bağlı Doğal Değişiklikler
Catlaklar: Catlak oluşum sıklığı gebeliğin son 3 aylık doneminde % 90'dır. Karında, goğuste, kalcalarda, kol ve bacaklarda pembe-mor hafif cokuk cizgiler şeklindedir. Genc kadınlarda, iri bebekli gebelikte, kilolu kadınlarda, ailesel yatkınlığı olan kadınlarda daha sık gorulmektedir. Gebelik sırasında catlak oluşumunu onlemek icin etkinliği henuz tam olarak kanıtlanmamış bazı maddeler mevcut; centella asiatica bitki ekstresi, vitamin E, aloe vera, kakao yağı, zeytin yağı, esansiyel yağ asitleri, kollajen, elastin, hiyaluronik asit ve pantenol.
Coğunlukla gebelik sonrası catlakların renkleri solar ve beyazlaşır, ama tamamen kaybolmaz. Doğum sonrası tedavi amaclı vitamin A icerikli kremler ve lazer (Pulsed Dye Lazer) kullanılmaktadır. Bu tedavilerin başarı oranı henuz ortalama %50 civarındadır.
Pigmentasyon Artışı: Neredeyse her gebede gorulebilmektedir. Koyu tenli kişilerde daha sık gormekteyiz. MSH (melanosit uyarıcı hormon) artışı sonucu genel bir melanozis olmaktadır.
Meme başı, genital bolge, koltuk altları, benler ve izlerde renk koyulaşması gorulur. Ayrıca karın orta hatta oluşan koyu renkte bir cizgilenme tipiktir.
Gebelik maskesi/lekesi (Melazma), yuzde kelebeğe benzer bir şekilde kahverengi leke oluşumudur.Gebelerin %70'inde rastlanılan kozmetik acıdan oldukca sıkıntılı olabilen bir gorunumdur. Bu nedenle melazma oluşumu doğum sonrası yavaş yavaş solabilmekte, bazı vakalarda kaybolabilmektedir. Direncli olanların tedavisinde ozel karışımlar, meyve asitli kimyasal soyma işlemleri ve lazer tedavisi uygulanmaktadır.
Sac-Kıl Değişikliği: Gebelik sırasında hormonal etkilenim sonucu genellikle yeni kıl oluşumu (anajen kıl buyume fazına geciş hızlanmakta) artmaktadır. Ostrojen hormonu artışına bağlı olarak damarlarda genişleme, duzensizlik, buyume ve gollenme olabilmektedir. Bu değişikliklerin coğu doğum sonrası kaybolmaktadır.
Avuc ici kızarıklığı (palmar eritem) gebelerin %70'inde gorulmektedir. Acık renkli kişilerde koyu renklilere gore 3 kat daha sık gorulmektedir.Varis (bacak, anogenital bolge) gebelerin %40'inde gorulmektedir.
Şişkinlik (odem) gebelerin yaklaşık %50'sinde yuzde, el ve ayaklarda gorulmektedir. Damar akışının artmasından dolayı vajende kırmızılık ve rahim ağzında mavimsi renk değişikliği goze carpar.
Yuzde kızarıp bozarma atakları (flushing), vucutta kurdeşen benzeri kabarmalar (dermografizm), sıcaklama veya uşume atakları olabilmektedir.
Deri Hastalıklarının Değişimi
Gebelikte bağışıklık sistemi değişmekte, bu nedenle de mevcut deri hastalıkları bu durumdan etkilenmektedir.
Sedef: Sedef genetik bir deri hastalığı olup, bir cok faktor ile tetiklenerek ortaya cıkmaktadır. Gebelikte sedef coğu zaman baskılanabilmekte, bazı durumlarda da kotuleşebilmektedir.
Atopik Dermatit: Atopik dermatit genetik kokenli bir alerjik deri hastalığıdır. Gebelikte coğu zaman kotuleşebilmekte, bazı durumlarda da baskılanabilmektedir.
Romatolojik Hastalıklar: Sistemik lupus eritematozus gebelikte en sık ortaya cıkabilen romatolojik hastalıklardan birisidir. Coğu zaman alevlenebilmekte, bazı durumlarda baskılanabilir.
Ailesel Akdeniz Ateşi: Gebelikte alevlenebilen bir genetik hastalıktır. Gebelik boyunca ilac kullanımı gerektirmektedir.
İnfeksiyonlar: Bağışıklık sistemi değişkenliğine bağlı olarak infeksiyonların tedavisi uzayabilmektedir.
Akne: Coğu zaman baskılanabilmekte, bazı durumlarda alevlenebilmektedir.
Deri Tumorleri: Gebelik son donemde kıvrım alanlarında et benleri (skin tag) oluşabilmektedir. Doğum sonrası bir kısmı kendiliğinden kaybolmakta, kaybolmayanlar ise elektrokoterizasyon yontemi ile alınabilmektedir. Melanom hayatı tehdit edebilen bir deri kanseridir.
Gebelik sırasında melenomun ortaya cıkışı veya mevcut melanomun kotuleşmesi konusu, halen tartışmalı olup literaturde yayımlanan son bir calışmada gebelikle melanom arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.
Bullu Dermatozlar: Gebelik sırasında Pemfigus deri hastalığı ve Porfiri hastalığı coğu zaman şiddetlenebilmektedir veya ilk kez bu donemde ortaya cıkabilmektedirler.
Gebeliğe Ozgu Deri Hastalıkları
Pupp (Pruritic Urticarial Papules And Plaques Of Pregnancy): En sık (1/130-300) gorulen gebelik dermatozudur. Son 3 aylık donemde ani kilo artışı ile karında oluşan gerilme bir bağışıklık sistemi reaksiyonuna sebep olmaktadır.
Karında catlaklar uzerinden başlayıp kalcalara, uyluklara ve kollara yayılan şiddetli kaşıntı kabartılar ile karakterizedir. İlk gebelikte ve coklu gebelikte sık gorulmektedir. Ailesel olgular da bildirilmiştir. Doğum sonrası 1-2 haftada kendiliğinden dramatik bir şekilde gerilemektedir
Gebelik Kaşıntı: Son 6 aylık gebelik doneminde, 1/ 146-1293 sıklıkta gorulen bir durumdur. Deri dokuntusu olmaksızın şiddetli kaşıntı, safra tuzları ve karaciğer enzimlerinde artış vardır.
Fetusta bazı riskli durumlara sebep vermektedir. Erken doğum, mekonyumlu bebek, intrakraniyel kanama ve intrauterin olum olabilmektedir.
Gebeliğe Bağlı Safra Yolları Bozukluğu: Son 6 aylık gebelik doneminde, 146-1293 gebelikte bir gorulebilen bir durumdur. Deri dokuntusu olmaksızın şiddetli kaşıntı, safra tuzları ve karaciğer enzimlerinde artış vardır.
Fetusta bazı riskli durumlara sebep vermektedir. Erken doğum, mekonyumlu bebek, intrakraniyel kanama ve intrauterin olum olabilmek-tedir.
Pemphygoid Gestationis: Oldukca nadir (1/50 000gebelik) gorulen hormon ilişkili otoimmun, bir bullu deri hastalığıdır. Son 6 aylık donemde gorulebilmektedir.
Impetigo Herpetiformis: Gebelik 2. yarısında gorulebilen oldukca nadir bir pustuler sedef benzeri bir dokuntulu durumdur.
Kaşıntılı Gebelik Folikuliti: Hormonlarca tetiklenen bir akne formu olduğu duşunulen bu durum, 3 aylık gebelik donemi sonrasında ve %7 oranında gorulmektedir.