Akut Bronşit

Tanım :
Akut bronşit bronş adı verilen buyuk solunum yollarında virus, bakteri ve mantarlar tarafından oluşturulan akut bir iltihabi hastalığıdır. Ayrıca asidik ve alkali maddelerin solunması ile de iltihabi olmayan akut bronşit tablosu da gercekleşebilir.
Etkenler :
Akut bronşit yapan nedenlerin başında solunum yolları virusları yer almaktadır. Akut bronşit vakalarının ekserisi İnfluenza, Parainfluenza, Coryza (nezle) virusu, Adenoviruslar ve Respiratory syncytial viruslarla meydana gelir.
Bakterilerle meydana gelen akut bronşit nispeten daha seyrektir. Akut bronşite sebep olan bakterilerin başında Hemophilus influenza, Pnomokoklar, Streptokoklar, ve Stafilokoklar gelmektedir.
Nadiren Candida ve Aspergillosa turu mantarlar da akut bronşite neden olabilirler.
Şikayetler :
Genellikle hastalık burun ve boğaz enfeksiyonu şeklinde başlar. Bazen de ust solunum yollarına ait herhangi bir şikayet olmaksızın akut bronşit tablosu kendini gosterebilir.
Hastalığın başlangıcında sık tekrarlayan ve kuru bir oksuruk vardır. Birkac gun sonra oksurukle beraber balgam cıkarma şikayeti de olaya dahil olur. Onceleri normal vasıflarda olan balgam, bir sure sonra iltihaplı bir ozellik kazanır.
Bazı vakalarda yuksek ateş, halsizlik, kırgınlık şikayetleri de gorulebilir. Bir kısım hastada buyuk hava yollarının tahrişine bağlı olarak gelişen goğus ağrısı da bulunabilir.
Fizik Bulgular :
Fizik muayene bulguları normal olabilir. Solunum yollarının odem ve koyu balgam ile tıkanmış olduğu durumlarda ronkus denilen anormal sesler duyulabilir. Bronşlarda yumuşak balgam varsa ral adı verilen anormal solunum sesleri duyulabilir. Raller genellikle her iki akciğer sahasında yaygın olarak duyulursa da bazı sahalarda daha az, bazı sahalarda daha belirgin olabilir.
Tanı :
Akut bronşitte solunum yollarının tutulması ve akciğer dokusunun normal olması nedeniyle akciğer grafisi normal olarak bulunabilir. Bazı vakalarda akciğer dokusu da iltihaptan etkilenebilir ve akciğer grafisinde solunum yolları ve damarsal yapılarda belirginleşmeler izlenebilir.
Bakterilerin neden olduğu akut bronşitte kanda beyaz kure hucrelerinin sayısında ve kan cokme hızında artış gorulebilir. Balgam tetkiklerinde etken bakteri ya da mantar uretilebilir, virusların tespit edilmesi zordur.
Akut bronşit tanısı hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve laboratuar tetkikleri bir arada değerlendirilerek konulur.
Tedavi :
Hastanın odası sıcak ve nemli olmalıdır. Ateşsiz ve hafif seyirli akut bronşitlerde antibiyotik tedavisi gerekli değildir. Kucuk cocukların, yaşlıların, kalp hastalarının, amfizem ve kronik bronşitli hastaların akut bronşitlerinde antibiyotik kullanılmalıdır. Yuksek ateşle seyreden olgularda mutlaka antibiyotik verilmelidir.
Ateş ve ağrısı olan hastalarda tedaviye ağrı kesici-ateş duşurucu ilaclar eklenmelidir. Balgam cıkaramayan hastalarda surekli ve rahatsız edici kuru oksuruk varsa oksuruk kesici ilaclar da başlanabilir. Hastanın balgam atması halinde balgam sokturucu ilaclar kullanılmalıdır.
Kaynak:
Uzman Dr. Semih AĞANOĞLU