OSTEOPOROZ YAPAN İLACLAR
Ozellikle kronik hastalıklar nedeniyle surekli veya uzun yıllar kullanılan bazı ilaclar kemik metabolizamasını ceşitli şekillerde etkileyerek kemik eriemesine yani osteoporoza neden olabilir. Kısa sureli (1-2 hafta gibi) kullanılan ilaclarda bu tur yan etkiler beklenmez. Bu tur ilacları uzun sure kullanan hastaların belli aralıklarla kemik erimesi acısından tarama yaptırması gerekir, gerekli ise kalsiyum, D vitamini ve kemik erimesini onleyici diğer ilacları kullanmaları gerekir.
Hangi ilaclar kemik erimesine neden olur?
- Aromataz inhibitorleri: Letrozol, anastrazole, exemestan. Meme kanserinde kullanılan ilaclardır.
- GnRH analogları: Endometriozis ve bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaclardır.
- Depo medroksiprogesteran asetat: 3 ayda bir yapılan doğum kontrol iğnesidir. Cok uzun sure kullanıldığında kemik eriemesine neden olabilir.
- Tiroid ilacları: Levotroksin.
- Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaclar (antikonvulzanlar): Fenitoin, fenobarbital, karbamezapin, primidon, valproik asit
- Depresyon tedavisinde kullanılan ilaclar: SSRI grubu ilaclar.
- Antipsikotik ilaclar
- Ulser ve gastrit tedavisinde kullanılan proton pompa inhibitorleri: Omeprazol, pantoprazol, lansoprazol, rabeprazol, dexlansoprazol, esomeprazol.
- Ulser ve gastrit tedavisinde kullanılan H2 reseptor antagonistleri
- Tip 2 diyabet (şeker hastalığı) tedavisinde kullanılan thiazolidinedion grubu ilaclar: Rosiglitazon, pioglitazon.
- Peptik ulser veya gastrit gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan aluminyum iceren antiasit ilaclar.
- Bazı tansiyon ilacları (antihipertansifler)
- Loop diuretikler: Furosemid, bumetanid.
- Bazı immunsupressif ilaclar: Siklosporin
- Antikoagulanlar: Heparin, kumadin (Halk arasında kan sulandırıcı ilaclar olarak bilinirler.)
- Lityum
- Glukokortikoidler (steroid ilaclar): Osteoporoza neden olan en sık rastlanan ilaclaradandır. Astım, kronik obstruktif akciğer hastalıkları ve bazı romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanılırlar. Genellikle 6 aydan uzun sureli kullanımlarda osteoporoz gelişir. Prednizon, prednizolon, deksamatazon gibi ilacalrdır.
- Bazı kanser ilacları, metotreksat
- Erkeklerde prostat kanserinde verilen antiandrojen ilaclar
- Antiretroviral ilaclar (AIDS tedavisinde)