Ozellikle de buyuk şehirlerde yaşayanların burunlarının icinde hicbir anatomik bozukluk olmasa da, her şey normal olsa da cevre kirliliğinden kaynaklı zararlı maddelerin solunmasından dolayı burunda reaksiyon oluşuyor ve şişiyor. Bu da burun tıkanıklığına ve sinuzite yatkınlığa yol acıyor.

Prof. Dr. Hasan Tanyeri

KBB Hastalıkları Uzmanı





Hava kirliliğinin artması nedeniyle insanlar daha kolay sinuzite yakalanır ayrıca burun rahatsızlıkları da artar.

Sinuzit hakkında en sık sorulan sorular ve yanıtları:

Sinuzit nasıl bir hastalıktır ve nasıl oluşur?

Yuz kemiklerinin icinde ici hava dolu odalar var, bunlara sinus deniliyor. Yanak ve alın bolgesinde ikişer adet, burun kokunde bal peteği şeklinde ufak sinusler bulunuyor. Bir tane de gozun arkasında, beynin altında sinus bulunuyor. Bu sinuslerin hepsini birer oda gibi ve burnun hava alma yerini de koridor gibi kabul edersek sinusler bu koridora acılıyor. Fakat bu kapıları normal bildiğimiz oda kapısı gibi değil hortum şeklinde duşunelim. Hortumun ic yuzeyini mukoza denilen burnun ic yuzeyini doşeyen halı oluşturuyor. Basit nezle sırasında odaların kapıları da şişiyor ve iltihaplanıyor. Nezle sırasında koridor hastalandığı icin koridora acılan hortum şeklindeki acıklıkların ağzı da hastalanıyor. Boylece sinusler havalanmadığı icin sinuzit olunuyor. Ancak sinuzit, nezle gecince ve burun koridorunun iltihaplanması ortadan kalkınca duzeliyor. Nezle ilacla bir haftada geciyor, ilac kullanmayıp kendinize iyi bakarsanız da bir haftadan uzun surmuyor. Dolayısıyla insanlar nezle sırasında bir dereceye kadar sinuzit geciriyor. Hastaların burun ve geniz akıntısıyla beraber yuzlerinde ağrı ve doluluk hissetmeleri sinuzit gecirdiklerinin ifadesidir.






Sinuzitin belirtileri nelerdir?

Burun ve geniz akıntısı, oksuruk, balgam, yuzde bu odalara karşılık gelen bolgelerde, yanaklarda, goz cukurlarında ağrı ve hassasiyet, alında ve burun kokunde ağrı, genel baş ağrısı, kırgınlık, halsizlik gibi şikayetlerdir.

Başka hastalıklarla karışıyor mu?

Nezle ile karıştırılabiliyor. Herkesin yılda bir defa nezle gecirmesi normaldir. Bu nedenle nezle gecirdiği sırada hastanın sinuzit turu şikayetlerinin olmasını normal karşılıyoruz. Ancak bu şikayetlerin nezle gectikten sonra tamamen ortadan kalkması gerekiyor. Eğer şikayetler devam ediyorsa sinuzitten şuphe edilir. Doktor muayene sırasında sinuzite ait bulgu gorur, hastayı tedaviye alır. Ya da sinuzite ait bir bulgudan şuphelenip yuz tomografisiyle tanıyı kesinleştirir.






Sinuzitin nedenleri nelerdir?

Hastalığın nedenleri arasında ust solunum yolu enfeksiyonları ve alerji onemli yer tutuyor. Burnun icinde halıya benzeyen ve mukoza dediğimiz bir tabaka var. Bu tabakanın alerji nedeniyle uzun sure şiş kalması sinus havalanmasını bozuyor ve sinuzite yol acıyor. Ayrıca deviasyon dediğimiz burun orta bolmesinin eğrilikleri sinus ağzında havalanma bozukluğuna yol acıyor ve sinuzit gelişiyor. Burun alerjilerinin bazısında burun mukozasında dışarı balonlaşmalar oluyor. Bu balonlaşmalar doktorların burun eti olarak tariflediği “polip” denilen yapılardır. Polipler burnun icini uzum salkımı gibi doldurup sinuslerin ağzını tıkayıp sinuzite yol acabiliyor.






Kac ceşit sinuzit var?

Akut ve kronik olmak uzere iki ceşit sinuzit var.

Akut sinuzit: Nezleden sonra burna acılan kapakların ağzındaki tıkanıklık gecmiyor ve yuz kemiklerinin icindeki odalarda iltihap birikiyor. Bu iltihap burada yerleşik duruma gelebiliyor buna da akut sinuzit diyoruz. Kullanılacak antibiyotik, burun ici spreyler, ağızdan alınan ve kalın akıntıyı sulandıran haplarla rahatlıkla tedavi edilebiliyor.

Kronik sinuzit: Akut sinuzit atakları (tamamen ilac tedavisiyle duzelebilen) bu atakların sıklığı ve şiddeti artarsa, burun icerisindeki koridora hortumlarla acılan sinuslerin ağzı ilacla duzelmeyecek derecede tıkanırsa kronik sinuzit oluyor. İlacla duzelmiyorsa, 6-8 haftadan fazla suruyorsa kronik sinuzitten bahsediyoruz.





Toplumda akut sinuzit oranı mı daha fazladır kronik sinuzit mi?

Boyle resmi bir rakam yok, ancak akut sinuziti olanların oranı daha fazladır. Cunku dunyada nezle gecirmeyen insan yoktur, her nezle geciren kişide de gecici bir sinuzit hali olabilir. Akut sinuzitler yerleşik hale gelir, 6-8 haftayı gecerse kronik sinuzitten bahsedilebilir.

Neden bazı kişilerde sinuzit akut seyrederken, bazılarında kronik olur?

Kişinin burun etlerinin normalden buyuk olması, burnun orta duvarının duz olmayıp sağa veya sola doğru eğri olması, bu eğriliklerin arka boyutlarının, sinus ağızlarını tıkaması; bu bolgelerin hastalık sonrası yani basit bir nezle ve akut sinuzit sonrası kendisini toparlamasına engel olacaktır. Burun icinde deviasyonlar, burun etlerinin buyukluğu akut sinuziti kolaylaştırır. Burnun icinde anatomik bozukluk yoksa, burun icini doşeyen halı (mukoza) bazı nedenlerle normalden daha fazla şişmişse bunun en onemli nedeni alerjidir, bu da burun ici havalanmasını azaltır. Akut sinuzitin kronik sinuzite donuşme olasılığı artar. İkinci bir neden hastada hic alerji olmaksızın, 21 ’inci yuzyılın dayattığı şartlar, teknoloji adına yaptığımız atmosferdeki değişiklikler nedeniyle oluşan sorunlardır. Yani yaşadığımız şehirdeki havanın kirliliği, endustriyel atıklar, egzoz gazlarının etkisiyle insanlar alerjiye, sinuzite daha yatkın hale geldi. Tum bu koşullar da aşırı reaksiyona yol acıp burun icindeki yapıları şişiriyor ve problem cıkıyor.

Kaynak:sağlık yaşam