Bazı cocuklar sebzeyi ağızlarına koymazken, bazıları sebzeyle son derece barışıktır. Sevmeyen niye sevmez, seven niye sever? İşte neden sonuc ilişkisiyle sebze cocuk arasındaki ilişkinin kokenleri…
Yapılan son calışmalar gosteriyor ki, anne, gebelik doneminin 6. ayında hangi besinleri tuketirse, cocuk da ilerde o besinleri daha cok tuketiyor.
***Sebzelere yonelik calışmalarda, gebeliğin 6. ayında ciğ ya da pişmiş sebze yiyen annelerin cocuklarında sebzeyi sevmeme gibi bir durum gozlenmemiş. Ancak gebeliğin 6. ayında sebze yemeyen annelerin cocuklarının da ilerde sebze tuketmediği gozlenmiş. Demek ki gebelik donemindeki beslenme, ilerde cocuğun beslenmesini olumlu ya da olumsuz yonde etkiliyor.
***Cocuğun, ek besinlere gecişte sebzeyle tanıştırılmaması da ilerde sebze yememesine yol acan nedenlerden biridir.
*** Ayrıca aileden biri (anne, baba, kardeşler) sebzeyi sevmez ve tuketmezse, cocuk da ailenin o bireyini rol model olarak alır ve sebzeden uzak durur.
*** Ancak bunların hicbiri olmayabilir. Ailede herkes sebzeyi seviyordur; cocuk, bebeklik doneminde de sebzeyi tanımıştır fakat kreşte ya da okulda arkadaşları sebzeyi ağızlarına koymuyorsa, cocuk da aynı tavrı geliştirebilir.
*** Anne calışıyor ve cocuğuyla yalnızca yemek vakti daha cok ilgileniyorsa, cocuk bunu bir koz olarak kullanır ve sebze yemeğine karşı bir tepki geliştirebilir.
*** Bunların yanı sıra karnanahar, brokoli, kereviz, lahana gibi bazı sebzelerin kokuları keskindir ve cocuklar da keskin kokulardan hoşlanmazlar. Yalnızca kokusu yuzunden tadını bilmedikleri hÂlde o sebzeden nefret edebilirler.
Peki; cocuklara sebzeyi nasıl sevdirmeli? Neler yapmalı?
*** Ailede sebze sevmeyen biri varsa, o kişinin cocuğun yanında sebze hakkında olumsuz konuşmaması tam tersi sebzenin ne denli lezzetli ve yararlı bir besin olduğunu anlatması ve yemesi gerekir.
***Sebzeyi cocuğunuzun ağzına zorla vermeyin; boyle bir davranış da cocuğu sebzeden soğutur.
***“Bunu yemek ister misin?”, “Yer misin?” gibi sorular, cocuğa sevmediği bir besini tatma konusunda secme hakkı olduğu ve kararın kendisine ait olduğu fikrini verir; genelde de yanıtı “Hayır!” olur. Bu yuzden bu soruyu sormaktan kacının. Sormayın ama yememeyi tercih etse bile sofranızdan sebze yemeklerini ve salatayı eksik etmeyin.
*** “Cok guzel, biraz yer misin?” yerine “Yalnızca tadına bak ’ ’ dendiğinde cocuklar o besinin tadına bakabiliyor. Yapılan calışmalar gosteriyor ki, sofrada surekli yeri olan bir besin (en az 810 kez konulan), bir sure sonra cocuk tarafından tadına bakma merakını uyandırıyor. Oysa aileler cocuk birkac kere reddettiğinde, bir daha cocuğun karşısına o besini cıkarmıyor.
*** Burada onemli bir nokta da şu: Cocuklar sebzeyi tanımalı. Tanırlarsa sever ve tuketirler. Bahceniz varsa, bahcede beraberce sebze fidanı dikebilir, sebze tohumu ekebilirsiniz. Balkonda saksıda da yapabilirsiniz bunu… Beraber manava gidip cocuğunuzun sebzelere dokunmasını, hissetmesini, koklamasını sağlayabilirsiniz. Evde sebze yemeği pişirirken ondan yardım isteyebilirsiniz; sebzelerin yıkanmasına, doğranmasına, guzel bir sunumla sofraya getirilmesine yardım edebilir. Baklaları ortadan ikiye bolebilir, bezelyeleri kılıfından cıkarabilir, domatesleri yıkayabilir, soğanı pempeleşinceye kadar kavurabilir, dolmalık biberin şapkasını kesebilir, salata malzemesini doğrayabilir, onları birbirine karıştırabilir, makarnanın uzerine sebzelerle suslemeler yapabilir.
***Anne ve babaların sebat etmesi gerekiyor. Obezite giderek buyuyen bir sorun. Cocuğunuz normal ağırlıkta ya da cok zayıf olabilir. Ancak bu demek değildir ki ilerde obez olma riski yok! Hem obeziteye karşı bir onlem, hem de cocuğunuzun bağışıklık sisteminin gelişmesi icin gunluk posa ihtiyacını karşılayan, kansere ve diğer pek cok hastalığa karşı koruyucu olan sebzeyi, pişirerek ya da ciğ olarak, cocuğunuzun gunluk beslenmesinden eksik etmeyin.
Sebze tuketiminin cocuklara yararı nedir? Cocuklara sebzeyi nasıl sevdirebiliriz?
***Cocukların sebzeyle ne zaman ve nasıl tanıştıkları, sevmelerinde onemli bir unsurdur
***Aile fertlerinden birinin sebze sevmemesi cocuğun da sevmemesine neden olabilir. Ailenin cocuğa bu yonde ornek olması gerekir.
***Pazardan, manavdan alış veriş yaparken, cocuğun besinlerle tanıştırılmasında yarar vardır. Cocuğun sebzelere dokunması, onları koklaması ve hatta secerek alış verişi yapması, cocuğu sebzeye yaklaştıracaktır.
***Keskin kokulu sebzeler, cocuğun hoşuna gitmeyebilir. Uzerine gitmemek gerekir. Aynı şekilde sevmediği sebzeleri tuketmesi konusunda da ısrar etmemek gerekir.
*** Sevmediği sebzeler, etli yemeklerin, boreğin ya da markanın icinde sunulabilir. Sebzeden oluşan bir akşam yemeği, zevkli bir masa duzeni ve sebzelerden oluşturulmuş figurlerle ilgi cekici, eğlendirici ve iştah acıcı bir hÂle getirilebilir.
*** Sebzelerin yetiştiği yerler ağacta mı, yerde mi ve hangi yoreye ait oldukları gibi bilgilerle merak uyandırılabilir. Ebeveyn, cocuğuyla birlikte sebzeler konusunda araştırma yapabilir. Evde saksıda yetiştirebilecek sebzelerle, bitkinini gelişimi izlenebilir.
***Sebzelerin vucuda yararlarını ve etkilerini anlatmak, cocuğun ilgisinin ve tuketim isteğinin artmasına neden olacaktır.