Bir donemin, ozellikle 80 ’ler ve 90 ’ların en populer filmlerinin başında dovuş filmleri geliyordu desek yanlış olmaz. Ozellikle Jackhie Chan filmleri, benim ve abimin de o donem en fazla izlediğimiz filmlerin başında geliyordu. Her film sonrası, birbirimizin uzerinde filmlerden gorduğumuz hareketleri denemek, Jackie Chan ’in dovuş stillerinin taklidini yapmak, bizim icin vazgecilmez bir oyun haline gelmişti. Yıllar sonra, evdeki, sokaktaki oyun alanını dijital ortamlara, konsollara, bilgisayarlara taşıdık. Yıllar icinde, uzak doğu filmlerindeki, o kendine has havayı hissedebileceğim, bizim yeşilcam filmlerimize benzer şekilde, iyinin iyi, kotunun ise cok kotu olduğu, keskin karakterleri olan, dovuş sanatlarının felsefesini yansıtan bir oyun oynama isteğiyle dolup taşmıştım. İşte bu isteği tam anlamıyla karşılayan oyun, Shenmue 1&2 olmuştu.
Orijinal Shenmue oyunlarının ilki, 1999 yılında, serinin devam oyunu Shenmue 2 ise 2001 yılında Sega Dreamcast icin yayınlanmıştı. Bir donemin, hatta oldukca uzun bir donemin en yuksek butceli oyunları olan Shenmue oyunları, yıllar sonra yeniden canlandırıldı. Shenmue 1&2, bir paket halinde PC ve konsollar icin 21 Ağustos tarihinde yayınlandı. Peki, oyun dunyasının mihenk taşlarından, daha sonra cıkış yapan pek cok oyuna ilham olmuş, gunumuzde devam eden pek cok oyun serisini oynanış mekanikleri konusunda etkilemiş olan Shenmue serisinin, elden gecirilmiş versiyonları, oyunculara ne vaat ediyor? Neredeyse 20 yaşındaki Shenmue serisi, cağa ayak uydurmayı başarabiliyor mu?
Shenmue 1&2 İncelemeYu Suzuki ’nin yarattığı Shenmue efsanesinin ucuncu halkası Shenmue 3, geliştirilmeye devam ediyor. Shenmue 3, 2019 Ağustos ayında cıkacak. Sega, seriye uzak oyuncuları Shenmue serisiyle tanıştırmak icin Dreamcast ’e ozel olarak cıkan Shenmue 1&2 ’nin elden gecirilmiş surumlerini yayınladı. Peki, Shenmue 1&2, yeni nesil oyuncuları yakalayabilir mi, yoksa sadece nostalji severlere hitap edecek bir oyun olarak mı karşımıza cıkıyor.
Oncelikle Shenmue 1&2 ’nin hikayesinden bahsederek konuya girelim. Shenmue 1&2 ’de Jujitsu sanatıyla haşır neşir olan delikanlı ve mutevazi karakterimiz Ryo Hazuki ’yi kontrol ediyoruz. Yamanose, Yokosuka Japonya ’da mutevazi bir hayat suren Ryo ’nun hayatı, babasının Cin mafyası tarafından oldurulmesi sonucunda bambaşka bir rotaya girecektir. Babasını katleden ve gizemli dragon aynasını gasp eden Lan Di ’yi bulmak, babasının intikamını alıp, calınan aynayı geri getirmek Ryo Hazuki ’nin hayattaki tek amacı olacaktır. Ha, bir de gecimini sağlayabilmek icin biraz da paraya ihtiyacı vardır tabi.
Shenmue icin, sandbox aksiyon ve macera oyunu tanımlaması yapabiliriz. Shenmue 1 ’de 80 ’lerin Japonya'sında, Shenmue 2 ’de ise Hong Kong'ta insanlarla, cevredeki esnafla etkileşime girerek, Ryo ’nun babasını katleden Lan Di ’nin izini suruyoruz. Gece gunduz dongusunun olduğu, zaman gecirmek icin pek cok farklı aktivitenin de yer aldığı şehir haritasında, buluşmalara zamanında gitmek icin saat planlaması yapmak, esnafa adres sormak, para biriktirmek, arada sırada yolumuzu kesen cetelerle sokak dovuşleri yapmak ve şehirde yer alan farklı aktivitelerde oyalanmak (antreman yapmak, bilek gureşi yapmak, kumar makinelerinde şans denemek, atari salonunda takılmak gibi) oyunun ana mekanikleri.
Shenmue 1, harita buyukluğu, yapılabilecek etkinlikler bazında kısıtlı olsa da. Serinin ikinci oyunu Shenmue 2 ’de, Japonya ’dan Hong Kong ’a gocen Ryo ’yu, daha buyuk bir şehir ve daha geniş aktivite yelpazesi bekliyor. Shenmue 2 ’nin haritası, Shenmue 1 ’in Yokosuke haritasına gore 5 kat daha buyuk. İlk oyunda yer almayan ve oldukca can sıkan zamanı ileri alma mekaniği, ikinci oyunla birlikte karşımıza cıkıyor ve işimizi oldukca kolaylaştırıyor. Zira ilk oyunda, zamanı ileri alamadığınız icin, boş boş randevu saatini beklemek inanılmaz can sıkıyordu.
İkinci oyunda biraz daha toparlanmış olsa da, Ryo ’nun kontrolleri sizi oldukca zorlayabilir. Grafikler konusunda cok kotu gorunmeyen Shenmue 1&2, ne yazık ki kontroller ve kamera acıları konusunda yaşını belli ediyor. Shenmue 1&2 ’nin kontrolleri donemine gore fena olmasa da, gunumuz icin cok hantal kalıyor. Elden gecirme sırasında da, kontrollere hic dokunulmamış diyebiliriz. Yurume, koşma, sağa sola donuşlerdeki animasyonlar, oldukca rahatsız edebiliyor.
Adeta bir dovuş oyunu kadar ayrıntılı olan Shenmue ’nun şahsına munhasır dovuş mekaniği, aradan gecen zamana yenilmiş gibi durmuyor. Sadece kamera acısı burada işleri zorlaştıran kısım. Bunun dışında, birilerinin ağzını burnunu kırmak Hala oldukca eğlenceli. Shenmue serisinin hikayesi, genel hatlarıyla oldukca basit. Olen bir baba, kayıp bir ayna ve intikam ateşiyle yanıp tutuşan bir ana karakter. Olaylar zamanla bir intikam hikayesinden daha derin bir hale burunse de, Shenmue serisini ilginc kılan şeylerden biri de, her iki oyunun da donemi icin cok fazla yenilik barındırmasıydı: Yaşayan bir sandbox dunya, ayrıntılı ic mekan tasarımları, her biri birbirinden farklı yuz modellemelerine ve sese sahip oyuncu dışı karakterler ve Shenmue serisine has dovuş mekaniği ile ekranda beliren tuşlara zamanında basma dinamakleri, ilk kez oyun dunyasında denenen şeylerdi.
Yaratılan 80 ’lerin sonu Japonya atmosferi ve ayrıntılar, şu an bize “ee ne var ki bunda” dedirtse de, zamanı icin sıra dışıydı. Orneğin; evde bulunan butun dolapları acıp bakabilmek, ihtiyacımız olan para icin bir işe girip calışmak, dovuş tekniklerini geliştirmek icin idman yapmak, bir kişiyi aramak icin insanlardan yardım istemek, dukkanlara girip cıkmak, birinin adresini bulmak icin telefon rehberinden adres aramak, atari salonuna gidip tum parayı jetona gomerek, Sega oyunları oynamak... Bu ve bunun gibi onlarca ayrıntı, Ryo ’nun ilgi cekici gibi durmayan hikayesini, daha derin ve anlamlı kılarken, 80 ’lerin Japonya'sında yaşıyormuşsunuz gibi hissetmenize, karakterle ozdeşleşmemize sebep oluyor.
İkinci oyunla birlikte genişleyen oyun alanı, birbirinden farklı onlarca bolge arasında gidip gelmek. Shenmue 1 ’deki kısıtlı oyun alanı hissini yenmenizi sağlıyor. Tum bunların otesinde Shenmue serisi, hikaye anlatım şekliyle one cıkan bir yapım. Shenmue 1&2 ’nin hikayesi gercekten merak ettiriyor. Surukleyici bir dizi, film gibi, acaba yarın ne olacak? diye uykuya yatıyorsunuz. Hem oyunu oynayan siz, hem de ana karakterimiz Ryo... Adeta bir sonraki gune merak ve heyecanla uyanıyorsunuz. Ara sahnelerde kullanılan kamera acıları, iyi yazılmış diyaloglar, derin karakterler ve merak ettiren hikayesi, Shenmue 1&2 ’yi film gibi oyunlar kategorisine sokuyor. Yani, Quantic Dream oyunlarıyla populer hale gelen oyun şekli. Ancak Shenmue 1&2, ekrana cıkan tuşlarla zamanında basma mekaniği ile ve film gibi işlenen hikayesi ile Quantic Dream oyunlarına ilham olsa da, Shenmue 1&2 ’de cok daha fazla kontrolun sizde olduğunu hissediyorsunuz. Derin dovuş sistemi ve yaşayan şehir atmosferi dunyaya ve karaktere bağlanmanızı sağlarken, bu ne be, film mi izliyoruz oyun mu oynuyoruz diye soylenmenizin de onune geciyor.
Başta sorduğumuz soruya geri donelim. Shenmue 1&2, baştan yaratılmış, gercekten iyi bir elden gecirmeye tabi tutulmuş mu? Yeni nesle ayak uydurabilmiş mi? Ne yazık ki cevap hayır. Shenmue 1&2 icin, Remastered ’dan cok, orijinal oyunların HD surumu demek doğru olur. Yani tek değişen şey, kaplamalar ve cozunurluk desteği. Kaldı ki Shenmue'nin grafikleri hala iyi gorunuyor. En azından 20 yıllık bir oyun gibi durmuyor. Animasyonlarda, oynanış mekaniklerinde hicbir değişiklik yok. Ne yazık ki, artık cağ dışı kalmış kontrollere alışmak, kamera acısıyla başa cıkmak, her oyuncunun yapabileceği bir şey değil. Ancak 20 yıl once cıkmış bir oyunu, sadece kontrolleri kotu olduğu icin eleştirmek buyuk haksızlık olur. Bu sadece bir durum. Shenmue, mukemmel hikaye anlatımıyla, ayrıntılı dunyasıyla, araştırma, iz surme dinamikleriyle ve hala oldukca iyi calışan dovuş mekanikleriyle benzersiz bir yapım.
Shenmue 1&2, oynanış mekaniklerinden cok hikayeye onem veren, nostalji sever, film gibi oyun seven oyuncular icin kacırılmaması gereken; grafiğe onem veren, yeni nesil oyunlardaki animasyon rahatlığına ve kontrol şemasına alışkın, hikaye derinliğinden cok aksiyona ve eğlenceye onem veren oyuncular icin ise, uzak durulması gereken bir yapım olarak karşımıza cıkıyor.
Bir not: seslendirme konusunda oldukca iyi bir iş cıkartan Shenmue 1&2'yi kesinlikle Japonya seslendirme seceneği ile oynamanızı tavsiye ediyorum Oyunun İngilizce seslendirmesinde aynı kalitenin olduğunu soyleyemem.