Dünyanýn gözü, 9 Mayýs Pazartesi günü Rusya'nýn baþkenti Moskova'nýn simgesi Kýzýl Meydan'da olacak. Rusya, her yýl 9 Mayýs'ta Ýkinci Dünya Savaþý'ndaki zaferini kutluyor.

Ukrayna'yý iþgale giriþen Rus lider Vladimir Putin'in vereceði mesajlar þimdiden merak ediliyor. Rus ordusu ise, Kýzýl Meydan'da son provalarýný yapýyor.

Uluslararasý haber ajanslarý, Moskova'dan onlarca fotoðrafý arka arkaya dünyaya servis etti. Fotoðraflarda en dikkat çekici detay, iþgalin sembolü haline gelen Z harfi þeklinde uçan savaþ uçaklarý.

Rus ordusu ayrýca kýtalararasý balistik füzesi YARS baþta olmak üzere elindeki silahlarý da Kýzýl Meydan'dan geçirdi. Nükleer baþlýk taþýyabilen uzun menzilli bombardýman uçaklarý Tupolev Tu-22M3'ler de yine Moskova semalarýnda arz-ý endam etti.



Putin'in muhtemel bir nükleer savaþta bineceði 'Kýyamet Günü' uçaðý Ilyushin Il-80 de bir kez daha Kýzýl Meydan'ýn üstünde uçtu.

Zafer Günü Rusya'da birçok aile için çok anlamlý bir bayram. Vladimir Putin'in Rusya'nýn Ukrayna savaþýndaki 'kazanýmlarý'ný duyurmasý beklendiði için bu Zafer Günü, Rus Ordusu için de ayrý bir anlam taþýyor.

Peki bugünün önemi nedir? BBC Rusça Servisi'nden Olga Ivshina'nýn analizi, "Ýkinci Dünya Savaþý, bugüne kadarki en büyük savaþtý. Savaþ Eylül 1939'da Almanya'nýn Polonya'yý iþgal etmesiyle baþladý ve 1945'te sona erdi. Savaþta on milyonlarca insan hayatýný kaybetti, milyonlarca insan da evlerini terk etmek zorunda kaldý" cümlesiyle baþlýyor:



"Sovyetler Birliði bu savaþta Nazi Almanyasýný yenilgiye uðratan ittifakýn bir parçasýydý ve muhtemelen savaþtan en çok etkilenen ülkeydi. Çünkü savaþýn büyük bölümü Rusya topraklarýnda yaþandý.

Mayýs 1945'te Almanya Ýkinci Dünya Savaþý'nda koþulsuz teslim anlaþmasý imzalayarak Avrupa'da yenilgiyi kabul etti. Bu belge, kýtadaki savaþý durdurdu. Ama Asya'da Japonya'yla savaþ ayný yýlýn Aðustos ayýna kadar sürdü.

SAATLER 23.01'Ý GÖSTERÝYORDU

Mutlak teslimiyet anlaþmasý Berlin yakýnlarýnda 8 Mayýs'ta imzalandý. Almanlar, yerel saatle 23.01'de tüm operasyonlarýný durdurdu. Rusya'da saat gece yarýsýný geçmiþti.

Bu nedenle Zafer Günü birçok Avrupa ülkesi ve ABD'de 8 Mayýs'ta, Rusya, Sýrbistan ve Belarus'ta ise 9 Mayýs'ta kutlanýyor.

Zafer Günü uzun ve kanlý bir savaþý ifade ediyordu. Sovyetler Birliði'ndeki birçok aile yakýnlarýný kaybetti. Ama kýsa bir süre sonra Zafer Günü, anma amacýný aþarak devlet için ideolojik bir araca dönüþtü.

18 YIL SONRA RESMÝ TATÝL ÝLAN EDÝLDÝ




Savaþýn bitiminden yaklaþýk 20 yýl sonrasýna kadar 9 Mayýs Sovyetler Birliði'nde ulusal bayram deðildi ve sadece büyük kentlerde havai fiþekler ve yerel etkinliklerle kutlanýyordu.

1963'te dönemin SSCB lideri Leonid Brejnev, Nazi Almanyasý'na karþý bir zafer kültü politikasý uygulamaya baþladý. Bazýlarýna göre bunun amacý ülkenin zayýflayan ideolojik temellerini ve yurtseverlik hissiyatýný güçlendirmekti.

9 Mayýs'ta tüm ülkede kutlamalar ve Kýzýl Meydan'da askeri tören yapýlmaya baþlandý. 9 Mayýs resmi tatil ilan edildi.

TÖRENLERDE ATILAN SLOGAN




21'inci yüzyýlýn baþlarýnda Rus lider Vladimir Putin, Zafer Günü'ne daha fazla önem atfetti ve bu günü Rus kimliðinin ayrýlmaz bir parçasý haline getirmeye çalýþtý. Zafer Günü kutlamalarýnýn boyutu büyüdü ama her geçen yýl hâlâ yaþayan ve kutlamalara katýlabilecek durumda olan gaziler ve görgü tanýklarýnýn sayýsý azalýyordu.

Rusya'nýn Nazizmi yenilgiye uðratmaktaki anahtar rolüne iliþkin resmi söylem 2020'de yapýlan bir dizi deðiþikliðin parçasý olarak anayasaya geçirildi.

Muhafazakar deðerler ve milliyetçiliðe vurgu yapan bu deðiþikliklerle Rus vatandaþlarýnýn zafer konusundaki tarihi resmi söylemi sorgulamasý yasaklandý.

Moskova Ekonomi Yüksek Okulu uluslararasý Ýkinci Dünya Savaþý tarihi ve sosyolojisi merkezi direktörü Oleg Budnitski, "Zafer kültü, 2000'lerde Sovyet dönemindekinden daha büyük bir þevkle canlandýrýldý. Bu yüzden zafer havasý hem medyaya hem de kitlesel bilince hakim olmaya devam ediyor" diyor.




Budnitski, son 10 yýldaki törenlerde atýlan ve týpký 1945'te olduðu gibi Rusya'nýn Avrupa'nýn yarýsýný alabileceðini ima eden "Yine yapabiliriz" sloganýna gönderme yaparak þunlarý söylüyor:

"Rusya'da zafer kültü, 2000'lerde Sovyet dönemindekinden daha büyük bir þevkle canlandýrýldý. Bunun olumlu sonuçlarý oldu: Örneðin savaþýn tarihine yönelik çalýþmalara odaklanýldý. Milyonlarca belge halka açýldý ve dijital hale getirildi. Ama diðer taraftan kitlelerin militarizasyonunda artýþ görmeye baþladýk."

ANKETÝN GÖSTERDÝÐÝ ÇARPICI SONUÇ




Yurtsever kutlamalarda daha büyük gerçekler göz ardý edildi. Tarihçiler, Ýkinci Dünya Savaþý ya da Rusya'daki yaygýn kullanýmýyla Büyük Yurtseverlik Savaþý söyleminde Ruslarýn Alman iþgalini durdurmak için verdiði devasa insan kayýplarý gibi temel unsurlarý ikinci plana attýðýna iþaret ediyor.

2020'de devlet adýna yapýlan bir kamuoyu yoklamasýna göre ankete katýlanlarýn büyük çoðunluðu akrabalarýnýn savaþý nerede ve nasýl geçtikleri hakkýnda çok az bilgi sahibi olduklarýný söyledi.

Ankete göre 18-24 yaþ grubundakilerin sadece üçte birinden azý Büyük Yurtseverlik Savaþý'nýn ne zaman baþladýðýný biliyor. (Nazi Almanyasýnýn Haziran 1941'de Sovyetler Birliði'ne saldýrdýðý zaman)

KAMULAÞTIRILAN FENOMEN GÝRÝÞÝM




2014'ten sonra Ukrayna'nýn doðusundaki gerilimle birlikte devlet medyasý Nazilerle savaþa daha fazla vurgu yapmaya baþladý.

Rus yetkililer, Ukrayna'nýn iþgalinde Ukrayna'da aþýrý saðcýlarýn iktidara geldiðini söyledi ve Ruslarýn Faþizmi yenme konusundaki tarihi rolüne dikkat çekti.

Savaþta yaþamlarýný yitirenler için sivil örgütler tarafýndan yapýlan anma giriþimlerini devlet sahiplendi.

Örneðin Sibirya'nýn Tomsk kentinde bir grup baðýmsýz gazeteci savaþta hayatýný kaybedenler için 'Ölümsüz Alay' adlý bir giriþim baþlattý.

Bu giriþim, halkýn Zafer Günü'nde savaþta ölenlerin fotoðraflarýyla yürümesi fikrine dayanýyordu. Bu giriþim hýzla ulusal bir fenomene dönüþtü.

2015'te ayný isimle bir devlet yapýlanmasý oluþturuldu. Hareketin asýl kurucularý dýþarýda býrakýldý.




'Ölümsüz Alay' bir hükümet giriþimine dönüþtü. Kamu çalýþanlarý, öðrenciler ve devlet medyasýnýn kimi zaman zorunlu olarak katýldýðý bir etkinlik haline geldi. Rus yetkililer, bu þekilde bu iþin doðrusunun kutlamalarýn devlet gözetiminde yapýlmasý olduðu mesajýný veriyorlardý.

2020'de Ýkinci Dünya Savaþý'ndaki zaferin 75'inci yýldönümü kutlamalarý Covid-19 pandemisi nedeniyle Mayýs'tan Haziran sonuna kaydýrýlmýþtý. Çok görkemli bir tören düzenlendi.

Geçit törenine 20 binden fazla asker, yüzlerce uçak ve zýrhlý araç katýldý. Rus ordusu, envanterindeki modern silahlarla güç gösterisi yaptý.

Ve Rusya, iki yýldan az bir süre sonra bu silahlarý Ukrayna'da kullanýma soktu. Rusya'nýn amacý, Putin'in dediðine göre, Ukrayna'yý 'askersizleþtirmek' ve 'Naziler'den arýndýrmak' idi.

Ýþgalde Kiev'in alýnmasý ve Ukrayna Hükümeti'nin devrilmesi gibi hedeflere yönelik hýzlý sonuçlar elde edilemedi. Ama Rus komutanlarýn 9 Mayýs Zafer Günü yýl dönümü için bastýrdýðý düþünülüyor. Eðer bu tarihe kadar önemli baþarýlar elde edilebilirse Moskova, Zafer Günü kutlamalarýný propaganda için yeniden keþfetme þansýný yakalamýþ olacaktý. Ancak gelinen noktada kutlanacak kaydadeðer bir baþarý bulunmuyor."

Son dakika... Harita deðiþiyor! Putin'in yeni kabusu belirdiAlman müzesi Rusya'yý sildi, Moskova'da NATO karþýtý sergi varÝtalya 700 milyon dolarlýk Rus yatýna el koydu