Lavanta esansiyel yağı, aromaterapide kullanılan en populer ve cok yonlu ucucu yağlardan biridir. Lavandula angustifolia bitkisinden damıtılmış olan yağ gevşemeyi teşvik eder ve anksiyete, mantar enfeksiyonları, alerjiler, depresyon, uykusuzluk, egzama, bulantı ve adet kramplarını tedavi ettiğine inanılır. Ucucu yağ uygulamalarında, lavanta cok amaclı bir yağdır. Anti-enflamatuar, antifungal, antidepresan, antiseptik, antibakteriyel ve antimikrobiyal ozelliklerin yanı sıra […]
Lavanta esansiyel yağı, aromaterapide kullanılan en populer ve cok yonlu ucucu yağlardan biridir. Lavandula angustifolia bitkisinden damıtılmış olan yağ gevşemeyi teşvik eder ve anksiyete, mantar enfeksiyonları, alerjiler, depresyon, uykusuzluk, egzama, bulantı ve adet kramplarını tedavi ettiğine inanılır. Ucucu yağ uygulamalarında, lavanta cok amaclı bir yağdır. Anti-enflamatuar, antifungal, antidepresan, antiseptik, antibakteriyel ve antimikrobiyal ozelliklerin yanı sıra antispazmodik, analjezik, detoksifiye edici, hipotansif ve yatıştırıcı etkilere sahip olduğu iddia edilmektedir.
[h=3]Lavanta Yağının Sağlıkla İlgili Yararları[/h] Lavanta esansiyel yağı ve ozellikleri geniş caplı olarak incelenmiştir. Bu yatıştırıcı yağ temel olarak kaygıyı hafifletir ve uykuyu iyileştirir.
*Anksiyete uzerindeki etkileri
Şu anda lavantanın endişe duyan insanlar uzerindeki etkileri araştıran buyuk caplı klinik calışmalarda eksiklik olsa da, bir dizi calışma ile yağın anksiyete karşıtı faydalar sunabileceği ortaya cıkarılmıştır. Bircok calışmada, lavantanın belirli populasyonlardaki kaygıyı azaltıcı etkileri test edilmiştir. 2005 yılında yapılan ve sonucları yayınlanan bir calışma, diş tedavisi icin beklemekte olan 200 kişiye odaklanmış ve lavanta kokusunu solumanın hem kaygıyı azalttığını hem de ruhsal durumu iyileştirdiğini bulmuştur. 2012 ’de yapılmış ve yayınlanmış olan bir pilot calışmada, lavanta ucucu yağı bazlı bir aromaterapinin riski yuksek doğum sonrası kadınlardaki kaygıyı azaltmaya yardımcı olabildiği gosterilmiştir. Son 18 ay icinde doğum yapan 28 kadını iceren bir deneyde araştırmacılar dort hafta, haftada iki kez, 15 dakika suren aromaterapi seanslarıyla anksiyete seviyelerinin duşmesinden başka depresyonun hafiflediğini de bulmuştur. Ayrıca lavanta yağı alınmasının kaygıyı hafifletmeye yardımcı olabileceğini gosteren bazı kanıtlar vardır. 2012 yılında bilim insanları onceki yıllarda yayınlanmış olan 15 klinik calışmayı analiz etmişler ve iceriğinde lavanta yağı bulunan diyet takviyelerinin kaygı ve stresle savaşan hastalar uzerinde bazı terapotik etkileri olabileceği sonucuna ulaşmışlardır. Literaturde yapılan daha yeni bir incelemede 5 calışma (2010, 2010, 2014, 2015 ve 2016) lavanta esansiyel yağının orta ve şiddetli anksiyetesi olan katılımcılar uzerindeki faydalarını gostermiştir.
*Uykusuzluk (insomnia) uzerindeki etkileri
Ceşitli calışmalar lavanta esansiyel yağının uykuyu artırmaya ve uykusuzlukla mucadeleye yardımcı olabileceğini gostermiştir. 2015 yılında yapılan ve bir tıp dergisinde yayınlanan bir calışmada, uyku hijyeni teknikleri ile lavanta esansiyel yağ terapisinin bir kombinasyonunun, universite oğrencilerinin tek başına uyku hijyeninden daha iyi bir gece uykusu almalarına yardımcı olduğu ortaya koyulmuştur. Uyku problemleri olduğunu bildiren 79 oğrenciyle yapılan calışmada, yatmadan once lavanta solunmasının gunduz enerjisini ve canlılığını artırdığı bulunmuştur. 2018 yılına ait bir calışma da lavantanın uyku uzerindeki etkisini doğrulamaktadır. Bir huzurevinin 30 sakini uzerinde yurutulen bu calışmada, lavanta aromaterapisinin yaşlı bir populasyonda uyku başlangıcını, kalitesini ve suresini iyileştirdiği bulunmuştur.
[h=3]Olası Yan Etkiler[/h] Lavanta ucucu yağı bazı hassas kişilerde cilt tahrişine veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Lavanta yağı kullanan ve bulantı, kusma veya baş ağrısı yaşayanlar yağı kullanmayı derhal bırakmalıdır. Lavanta esansiyel yağını tuketmek toksik etkiler yapabileceği icin bir tıp uzmanının gozetiminde olmadıkca yutulmamalıdır.
[h=3]Dozaj ve Hazırlama[/h] Lavanta esansiyel yağı icin alınması onerilen gunluk belirli bir miktar yoktur. Aromaterapide lavanta ucucu yağını koklamak veya cilde uygulamak, sinir sistemini etkilediği ve duyguları duzenlemeye yardımcı olduğu bilinen bir beyin bolgesi olan limbik sisteme mesajlar iletir. Populer bir yaklaşım olarak lavanta yağı bir taşıyıcı yağla (tatlı badem yağı veya jojoba yağı gibi) birleştirilir. Bir taşıyıcı yağ ile karıştırıldıktan sonra, lavanta ucucu yağı masaj icin cilde uygulanabilir veya banyo suyuna eklenebilir. Ayrıca bir bez veya mendil uzerine 1-2 damla lavanta yağı serpilebilir ve aroması solunabilir veya yağ bir aromaterapi difuzorune veya buharlaştırıcıya eklenebilir.
[h=3]Satın Alırken Dikkat Edilecek Noktalar[/h] Ucucu yağlar FDA tarafından duzenlenmez ve herhangi bir saflık standardını karşılamaları gerekmez. Ucucu yağları satın alınırken, kendi malzemelerini damıtan veya doğrudan saygın damıtıcılarla uğraşan ve urunun kalitesini analiz etmek icin gaz kromatografisi ve kutle spektrometresi (GC/MS) kullanan bir tedarikci aranmalıdır. Saf lavanta esansiyel yağı satın alınırken etiketinde Latince ” Lavandula angustifolia” adının bulunup bulunmadığı kontrol edilmeli, başka hicbir yağ veya bileşen listelenmemelidir. Fraksiyonlara ayrılmış hindistancevizi yağı, jojoba yağı veya tatlı badem yağı gibi başka bir yağ adı gorulurse, lavanta seyreltilmiştir ve bir difuzorde kullanılmamalıdır. Ucucu yağlar koyu kehribar rengi veya kobalt mavisi şişede paketlenmeli ve guneş ışığından uzak tutulmalıdır.
[h=3]Lavanta Yağı Alerjileri Tedavi Edebilir mi?[/h] Ucucu yağları savunan bircok kişi alerji semptomlarının hafifletilmesi icin lavanta, limon ve nane yağının bir kombinasyonunun kullanılmasını onerir ve lavantanın doğal bir antihistaminik olduğunu iddia eder. 1999 yılındaki bir calışma lavanta yağının farelerde ve sıcanlarda ani tip alerjik reaksiyonları inhibe ettiğini bulmuştur.
[h=3]Lavanta Yağı Kirpikleri Daha Hızlı Buyutebilir mi?[/h] Kirpiklerin daha kalın olmasına ve daha hızlı buyumesine yardımcı olmak icin maskaraya lavanta yağı eklenebilir. Bunun arkasındaki teori, lavanta yağının kirpikler uzerinde yaşayan kucuk akarların buyumesini engellemesi ve oldurmesi, boylece kirpiklerin daha hızlı buyumesine izin vermesidir. Bu iddianın desteklenmesini sağlayan bilimsel bir kanıt mevcut değildir.
[h=3]Lavanta Yağı Kelliği Tedavi Edebilir mi?[/h] Yıllar boyunca yapılan birkac calışma, lavanta yağının sac kaybını tersine cevirebileceğini duşundurmektedir. Fareler uzerinde yapılan bir 2016 yılı calışması, seyreltilmiş, topikal olarak uygulanan lavanta esansiyel yağının sac buyumesine yol actığını gostermiştir. Daha once yapılan bir calışma (1998) alopesi areata hastalarına topikal olarak uygulanan lavanta, kekik, biberiye ve sedir ağacı yağı kombinasyonu ile sac buyumesinde iyileşme gorulduğunu saptamıştır.
Not: Lavanta yağı hafif anksiyeteyi yatıştırmaya yardımcı olabilir fakat herhangi bir tur anksiyete bozukluğunun giderilmesi icin profesyonel ruh sağlığı tedavisi yerine gecemez. Surekli olarak uykusuzluk, yorgunluk, endişe ve kalp atışlarının hızlı olması gibi anksiyete belirtileri yaşayanlar, endişeyi lavanta yağı ile kendi kendine tedavi etmek yerine birinci basamak bakım sağlayıcısına danışmalıdır.