Mubaşir, mahkeme salonunda duruşmaya girecek olan kişileri ve tanıkları cağırmakla, yargıcın isteklerini yerine getirmekle ve belgeleri getirmekle yukumlu olan kimselerdir. Halk arasında “cığırtkan” olarak da bilinen mubaşirler, meslek olarak yardımcı hizmet sınıfı kategorisinde yer almaktadır. Mubaşirler aynı zamanda mahkemedeki dosyaların duzeninden, duruşma gunu duruşması olan dosyaları sıralamaktan ve dosyaya eklenecek olan evrakları takip etmekten sorumludur. Turkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde gorev yapmaktadırlar. Adalet Bakanlığı ’na bağlı olarak calışırlar. Mubaşirler sadece adliyelerde calışabilirler. Adalet Bakanlığı, cezaevleri ve benzeri kurumlarda calışamazlar. Mubaşir atamaları devlet tarafından yapılır ve bu nedenle KPSS sınavından 70 ’in uzerinde puan alınması gerekmektedir. En az lise mezunu olma şartı aranmaktadır.
[h=3]Mubaşirin Gorevleri [/h]Mubaşirler, mahkeme salonlarındaki duruşmaların gorulmesi aşamasında onemli gorevler yerine getirmektedir. Adliyelerdeki işlerin buyuk coğunluğunu zabıt kÂtibi ile birlikte yapan mubaşirlerin gorevleri cok basit gibi gozukse de oldukca onemlidir. Duruşmaların işleyişinin aksamaması, dosyaların eksiksiz kaydedilmesi ve hÂkime eksiksiz dosya verilmesi gibi gorevleri ifa ederken mubaşirlerin oldukca dikkatli ve bilincli hareket etmesi gerekmektedir. Duruşma salonuna girecek olanları cağırmak, zabıt tutmak gibi gorevleri dışında mubaşirin pek cok gorevi bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:
Duruşma sırasında duruşmaya gelen tarafları ve duruşmada tanıklık edecek kişileri cağırmak, duruşma salonuna girmelerini sağlamak, duracakları yerleri gostermek ve bunlara uyulmasını sağlamak mubaşirin esas gorevidir.
Duruşmaya gelenlerden belgeleri toplayarak hÂkime vermek ve duruşmanın yapıldığı salonda hÂkimden aldığı emirlere uygun olarak disiplini sağlamak mubaşirin bir diğer gorevidir.
Duruşma sırasında soz soyleyecek olan kişinin sozunu ayakta soylemesini sağlayan mubaşir, salonda bulunanları da ayağa kalkmaları konusunda uyarmaktadır.
Mubaşir, yemin verildiği ve kararın acıklandığı esnada duruşma salonunda bulunanları uyması gereken kurallar hakkında uyarmaktadır.
Duruşmanın kapalı yapılması konusunda karar alındığında salonu boşaltmakla ve duruşmanın kapalı yapıldığına dair levhayı kapıya asmakla sorumludur.
Eğer duruşma tarihi ertelendiyse mubaşir, duruşma tarihinin ertelendiğine dair bilgi kÂğıdını taraflara vermektedir.
İnternet uzerinden bilgilendirme sistemi olmayan adliyelerde gunluk duruşma listesini herkesin gorebileceği bir şekilde asmak mubaşirin bir diğer gorevidir.
Mubaşir, mahkemenin yazdığı yazıları zimmet defterine kaydederek ilgili makamlara teslim etmektedir. Ayrıca muzekkere ve tebligatları da ilgili makamlara ulaştırmak uzere posta işlemlerini yapmakla yukumludur.
Mahkeme başkanı ve hÂkimin uygun gorduğu yazı işleri mudurunun denetimi altında kalem işlerinde calışmak, mubaşirin duruşmalar dışında yaptığı gorevidir.
Mahkemeye ait olan ve postaya verilecek evrakları postaya teslim ederek kuryelenmesini sağlamak mubaşirin gorevidir.
Zabıt kÂtibinin hazırladığı duruşma dosyalarını alan mubaşirler, dosyaları duruşma gununden evvel incelenmesi icin hÂkime ve Cumhuriyet savcısına goturmekle yukumludur.
HÂkimin isteği doğrultusunda dosyadan verilmesi istenen evrak orneğini hÂkime vermektedir.
Arşive goturulmesi ve arşivden cıkarılması gereken dosyaları duzenleyerek arşivi duzenli tutan mubaşir, genel anlamda arşiv işlerinde de sorumludur. Sunulan evrakları duzenli bir şekilde dosyaya takmak da mubaşire ait bir gorevdir.
HÂkim ve zabıt kÂtibi ile birlikte keşiflere giderek yardımcı olmak, kanun ve yonetmeliklerle yuklenmiş hÂkimin ve bağlı bulunduğu yazı işlerinin vereceği gorevleri yapmak mubaşirin gorevleri arasında yer almaktadır.
[h=4]Mubaşirin Sahip Olması Gereken Nitelikler [/h]Mubaşirlik bir devlet memurluğudur. Bu nedenle bir mubaşirin devletin belirlediği ve kanunlarla desteklenen niteliklere sahip olması gerekmektedir. Bu şartları sağlayabilen bir kimse mubaşir olabilir. Bu nitelik ve şartlar şu şekildedir:
Turkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak mubaşir olmak icin aranan en onemli şarttır.
35 yaşının aşılmamış olması ve erkek adaylar icin askerlikle herhangi bir ilgisinin kalmamış olması gerekmektedir.
Herhangi bir suc işlememiş, bu suclardan hukum giymemiş ve kamu haklarından mahrum kalmamış olmak bir diğer aranan şarttır.
En az lise mezunu olması, KPSS sınavından 70 puan uzerinde puan alması ve arşiv araştırmasından olumlu sonuc alması gerekmektedir.
Mubaşir olacak kişinin, gorevini yerine getirmesine engel teşkil edecek herhangi bir akıl hastalığının bulunmaması gerekmektedir.
Mubaşirlerin tutanak bilme yeteneğine sahip olması da aranan bir niteliktir.
Bu şartlar sağlandıktan sonraki aşama ise mulakattır. Mulakatlarda genellikle kişisel ozellikler, ailedeki bireyler ve bunun gibi ozel sorular sorulmaktadır. Bu soruların dışında genel kultur, inkılÂp tarihi ve guncel konularla ilgili sorular da gelmektedir.