Zumrut; bircok medeniyetin zenginlik sembolu olan değerli bir taştır. Yeşil renginin cazibesi insanları yuzyıllardır cezbediyor.
Zumrut, en değerli taşlar arasında dorduncu sırada yer alır. Yaklaşık 5000 yıldır insanların dunyasında ceşitli anlam ve değerde yer alan zumrut, değerini yeşil renginin tonundan alır. Gunumuzde takı sektorunde doğal zumrudun yerini yapay (sentetik) zumrutler almış durumda. Ancak hicbir yapay formun doğallığı yok edemeyeceğini de belirtelim. Zumrutle ilgili bildiğiniz veya bilmediğiniz bircok detayı makalemizde bulabilirsiz.


[h=4]Tarihcesi [/h]Yuzyıllardır mucevher olarak kullanılan zumrut, MO 3000 ’li yıllara kadar dayanan bir gecmişe sahip. Yaklaşık 5000 yıldır bircok medeniyet ve kulturun sembolu olan zumrudun oldukca zengin bir tarihi var. İlk zumrut madenleri MO 3000-1500 yılları arasında Eski Mısır ’da kurulmuş. Bu madenlere “Kleopatra ’nın Madenleri” adı verilmiş. Guney Amerika ’daki Aztek ve İnka medeniyetlerinde kutsal bir taş olarak kabul edilmiş ve dini ayinlerde kullanılmış.
Yazılı tarihin başlangıcında bu değerli taştan bahsedilmiş. Olağanustu ozelliklere sahip bircok zumrude medeniyetler arasında ceşitli anlamlar yuklenmiş. Bircok kulturde zenginlik alameti olarak gorulen zumrudun şifa verici olduğuna inanılmış ve bazı tedavilerde kullanılmış. Yeşil renginden dolayı bazı medeniyetlerde “yağmur yağdıran taş” olarak kabul edilmiş.
Mitolojilerin ve efsanelerin taşları arasında yer alan zumrut icin Eski Yunan ’da “yeşil taş” anlamındaki “smaragdos”; Ortacağ Avrupası ’nda ise eski Fransızca sozcuğu olan “emaralde” ifadesi kullanılmış.
[h=3]Kimyasal ve Fiziksel Ozellikleri [/h]Kimyasal formulu “Be3Al2SiO6” (berilyum aluminyum silikat) olan zumrut, mineralojik olarak beril grubu mineralin yeşil renkli bir turudur. Berilin koyu ve parlak yeşil formudur. Parlak ve saydam değerli bir taştır. Yeşil rengini bunyesindeki vanadyum ve krom dioksitten alır. Bu maddelerin miktarına gore rengi acık veya koyu olabilir. Bunyesindeki krom, kristal kafesini zayıflatır ve kusurlu yapıya yol acar. Saydamlığı; yarı saydam ve opak (mat) olabilmektedir. Genellikle kırılgan ozelliktedir. Işığa maruz kaldıkca kırılganlığı artar. Yansıması ve ışığı kırması yuksek değildir, parıldaması azdır. Kristal sistemi altıgendir. Kristal formu bireysel prizmatik altıgendir.
Doğada saf zumrut nadir bulunur. Beril başta olmak uzere bazı minerallerde zumrut oluşumları vardır. Granit pegmatitler, biyonit şistler, grayzenler ve pnomatolik hidrotermal damarlarda beril oluşumları gorulmektedir. Berilyum kayaclarında, krom ve vanadyum minerallerinde de oluşumlarına rastlanır. Nadiren aluvyon cokeltilerden elde edilir. Kolombiya ’daki kalsit ve pirit oluşumları icindeki damarlarda en kaliteli zumrutler elde edilmektedir.
Beril minerallerinde bulunan berilyumun ceşitli metal oksitlerle renklenmesi sonucu zumrut veya akuamarin gibi değerli taşlar oluşur. Berilyumun acık yeşil formu zumrut değil, yeşil beril olarak tanınmaktadır. Zumrudun bulunduğu beril grubu değerli taşlar arasında aleksandrit, akuamarin, beril ve morganit gibi taşlar da bulunuyor.


[h=4]Zumrut ile İlgili Bazı Bilgiler [/h]Zumrut; elmas, yakut ve safirle birlikte en değerli dort taş arasında yer alır. Bu taşlara nazaran daha yumuşak ozellikleri vardır. Daha doğrusu bu taşlardan en yumuşağı zumruttur. Sertlik değeri 7-7,5 mohstur. Sertliği sebebiyle işlenmesi zor bir taştır. Taş ustalarının geliştirdiği ve “zumrut kesim” adı verilen kesim stili, zumrudun işlenmesinde yaygın olarak kullanılır.
Zumrudun yeşil renklerinin tonları, değerini belirler. En populer ve değerli renk, orta koyu tonlamada hafif mavimsi bir yeşildir. Mavilik arttıkca değeri duşer. Kolombiya ’nın kaliteli zumrutleri; orta koyu, canlı, hafif mavimsi yeşil bir tondadır. Brezilya zumrutleri ise, daha acık yeşil renktedir.
Zumrut, mucevher ve takı sektorunun vazgecilmez taşları arasında yer alır. Benzer değerli taşlara nazaran daha ucuzdur. Bu sebeple takılarda kullanımı ve ticareti yaygındır. Yuzuk, kolye ve kupeler başta olmak uzere gerdanlık ve bileklik gibi takıların değerli bir objesidir. Takılarda elmastan sonra en cok kullanılan taş zumruttur. Bazı sus eşyalarında da kullanılabilmektedir.
Bunyesinde iz ve damarlar bulunan zumrutler, kusurlu kabul edilir. Kusursuz zumrutler cok nadir bulunur. Kusurları ise bazı recineleme ve yağlama yontemleri ile gizlenir. Yağlanma işlemi coğu zaman maden sahasında yapılır. Bu işlemde renk ve berraklığı artırmak icin zumrut, renksiz bir yağa veya recineye (genellikle sedir yağı) batırılır. Bu işlem, zumrudun gorunumunu dikkat cekici şekilde değiştirir. Bu gorunumu korumak icin ozel bakım gerekir.
[h=4]Sentetik Zumrut Nedir? [/h]Sentetik (yapay) zumrut, laboratuvar ortamında uretilen zumrutlere denir. Carroll Chatnam adlı Amerikalı bir kimyager tarafından 1930 ’lu yıllarda icat edilmiştir. Doğal zumrutlerin kusurlarının bertaraf edildiği sentetik zumrut, gunumuzde bircok takı ve mucevher mağazasının vitrinlerini susluyor. Laboratuvar ortamında uretilen sentetik zumrut, doğal zumrutlerden daha cok ticareti yapılan bir taş haline geldi. Doğal zumrutlerden aynı fiziksel ve kristal ozelliklere sahip olmaları ve maliyetlerinin daha duşuk olması sebebiyle tuketiciler icin cazip bir pazar oluşmuş durumda.


[h=3]Zumrutun Faydaları [/h]Zumrut, bazı fiziksel ve ruhsal rahatsızlıkların tedavisinde gecmişten gunumuze kullanılan ve şifalı taş olarak kabul edilen bir taş. Bereket ve neşe kaynağı olarak gorulen zumrudun sevgiyi artırdığı, yaşama sevinci verdiği, evlilik, aile ve arkadaşlık bağlarını kuvvetlendirdiği belirtilir. “Aşk taşı” olarak da bilinir.
Zumrudun bilinen diğer faydaları şunlardır;

Başarısızlığa karşı olumlu etkileri vardır
Sinir sistemini guclendirir, kalp ve bağışıklık sistemi uzerinde guclendirici etkisi vardır
Epilepsi ve dizanteri gibi rahatsızlıklara karşı olumlu etkileri gorulmuştur
Hamile kadınların doğumlarını kolaylaştırdığı yonunde tespitler vardır
Kotu talih ve sefaleti onlediğine inanılır
Manevi ilimler ve yaratılışın gizemlerine vakıf olmaya yardımcı olduğuna inanılır
Negatif enerjiyi notralize eder
Yetenek, comertlik, incelik ve zarafet semboludur
[h=4]Bunları Biliyor musunuz?[/h]
En saf ve en kaliteli zumrutler Kolombiya ’daki cevherlerden uretilmektedir. Kolombiya ’daki yaklaşık 150 zumrut madeni, dunya zumrut ihtiyacının hemen hemen yarısı karşılanır.
Kolombiya ’nın en unlu zumrut madeni olan Muzo, 360 kilometrekarelik bir vadiden oluşuyor ve bu bolgede yaklaşık 10 bin işci calışıyor.
Zumrut olarak bilinen bazı taşlar aslında zumrut değildir. Orneğin; Ural zumrudu, grenadır; Brezilya zumrudu, yeşil turmalindir; Cape zumrudu, prehnittir; Akşam zumrudu, peridottur.
Doğada sarı yeşil, mavi yeşil ve sarı renkli zumrutler de bulunur.
Bazı zumrutler, yeşil renginin kalitesine gore elmastan bile pahalı olabilir.
Kırmızı zumrut veya kırmızı beril olarak bilinen “bixbite” taşı, altından bin kat daha değerlidir ve dunyada sadece 3 yerde bulunur.
17. yuzyılda Hindistan ’da yaşayan bir rahibe ait “Moğol Zumrudu” adı verilen zumrut, 10 santimetre boyunda ve 217 karatlık bir taştır.
Bogota Bankası ’nın koleksiyonunda 220-1796 karat arasında değişen beş farklı zumrut bulunmaktadır.
Houston Doğa Bilimleri Muzesi ’nde bulunan 1869 karatlık zumrudun değeri yaklaşık 3,5 milyon dolardır.
Topkapı Sarayı ’ndan Osmanlı padişahları ve sultanlarına ait cok değerli zumrut işlenmiş hancerler ve mucevherler bulunur.
Osmanlı padişahları, manevi ilimleri oğrenmeye yardımcı olduğu inancı ile bircok objede zumrut kullanmıştır.
Zumrut, doğadaki butun yeşil renklerin tonlarını bunyesinde barındırır.
Değerli zumrutler basınca dayanıklı olmasının yanında evlerde kullanılan kimyasal urunlere karşı dayanıksızdır.
2011 yılında ABD ’nin ithal ettiği zumrutlerin değeri, yakut ve safirlerin toplam değerini aştı.
Bazı geleneklerde zumrut; 20. 35. ve 55. evlilik yıldonumleri hediyesi ve mayıs ayının doğum taşıdır.[h=4]Hangi Ulkelerde Rezervi Bulunur? [/h]Zumrut cevherleri bakımından zengin ulkeler ceşitli kıtalara dağılmıştır. En kaliteli zumrutlerin cıkarıldığı Kolombiya ’nın dışında Zambiya ’da da derin yeşil renkleri bulunan ışığı gecirgenlik kalitesi yuksek zumrutler cıkarılmaktadır. Kolombiya, dunya zumrut rezervinin yuzde 64 ’une sahiptir. Kolombiya ’yı; Zambiya (% 16), Brezilya (% 13), Rusya (% 4) ve Zimbabwe (% 3) takip ediyor. “Zumrut şehir” olarak bilinen Hindistan (Jaipur), zumrut kesimi ve ticaretinin en unlu ve yaygın olduğu ulkedir.
Zumrut madeni bulunan ulkeler şunlardır; Kolombiya, Brezilya, Rusya, Hindistan, Pakistan, Afganistan, Madagaskar, Mozambik, Zimbabwe, Zambiya, Namibya, Gana, Tanzanya, Nijerya, Guney Afrika, Mısır, Norvec, Avustralya, ABD, Kuzey Carolina.
Turkiye ’de herhangi bir zumrut madeni ve işletmesi bulunmuyor. Ancak, 1950 ’li yıllarda yayınlanan bir dergide Eskişehir ’in Sivrihisar ilcesi cevresinde buyuk zumrut yatakları olduğu yonunde bir makale yayınlanmıştır. Umarız bu zumrut yatakları bir gun bulunur!